Definicja Czynniki ryzyka raka piersi

Co to jest Czynniki ryzyka raka piersi: Wiedza o powodach raka piersi może znacząco zwiększyć szansę uniknięcia tej dolegliwości poprzez podejmowanie odpowiednich decyzji. Nie wszyscy ludzie w jednakowy sposób są zagrożeni na zachorowanie na raka, w tym również na raka piersi. Na większą albo mniejszą podatność na tę chorobę ma wpływ sporo czynników. Kluczowe czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi przedstawiono poniższej tabeli. Rozmiar ryzyka Rodzaj ryzyka 1-2 razy większe - miasto jako miejsce zamieszkania, - inicjalny wiek pierwszej miesiączki, - późny wiek menopauzy 2-3 razy większe - wysoki stan socjoekonomiczny, - wiek pierwszego porodu po 30. r.ż., - otyłość 30 i więcej % ponad normy, - łagodne zmiany w sutku, - niezachodzenie w ciążę 3-4 razy większe - dwa raki sutka u najbliższych krewnych, - napromieniowanie na okolicę sutka z innych powodów niż nowotwór sutka powyżej 5 razy większe - trzy raki sutka u najbliższych krewnych, - rak drugiego sutka albo 2 raki sutka u krewnych pierwszego stopnia, które zachorowały przed 50 r.ż. powyżej 20 razy większe - wiek ponad 50. r.ż. w porównaniu do wieku 35-39 lat powyżej 20 razy większe - obecność charakterystycznych mutacji BRCA-1 - rak drugiego sutka Położenie geograficzne Rak piersi najczęściej występuje w państwach zachodnich, zaś wiele rzadziej w Azji i Afryce. Na raka piersi chorują zazwyczaj białe kobiety żyjące w dosyć chłodnym klimacie w państwach wysoko rozwiniętych co jest uzależnione od wpływu takich czynników jak rasa, klimat, sposób odżywiania, rodzaje przebytych chorób, kultura i styl życia, sposób planowania rodziny, wiek zajścia w pierwszą ciążę, liczba dzieci, popularność karmienia piersią i tym podobne Kobiety rasy czarnej czy żółtej chorują rzadziej. Wiek Ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta wraz z wiekiem po 35r.ż. a najwięcej zachorowań występuje między 50 - 70 r.ż. Wspólnie z długością życia kobieta bardziej jest narażona na wpływ różnych czynników ryzyka albo na jednoczesne "wyzwolenie" się kilku czynników ryzyka dolegliwości (rasa, klimat, dieta, styl życia, sposoby planowania rodziny, przedmioty kulturowe, i tym podobne ), które mogą wzmacniać istniejące predyspozycje genetyczne. Czynniki genetyczne Rak piersi uwarunkowany genetycznie stanowi do 10% wszystkich jego postaci i najczęściej jest rezultatem mutacji genów: BRCA1, BRCA2, p53, ATM. Im więcej chorych jest w rodzinie i im bliższy stopień pokrewieństwa z nimi, tym większe ryzyko zachorowania na raka. Ryzyko wzrasta, gdy nowotwory te występują zarówno u matki i siostry, przed 35 r.ż. U kobiet, których matki zachorowały na obustronnego raka sutka ryzyko wystąpienia nowotworu wynosi 50 procent Rak piersi regularnie występuje w przebiegu kilku uwarunkowanych dziedzicznie zespołów: dziedziczny rak piersi - site specific, zespół rak piersi-rak jajnika, zespół Li-Fraumeni, zespół Lynch II, dolegliwość Cowdena, zespół Peutz-Jaeghersa, ataxia-teleangiectasia, zespół Klinefeltera. Promieniowanie jonizujące Spore dawki promieniowania mogą być powodem rozwoju raka sutka np u kobiet mieszkających w Hiroszimie albo Nagasaki, które w okresie wybuchu bomb dostały wysoką dawkę promieniowania nowotwór sutka rozwija się znacząco częściej. Także u kobiet które otrzymywały w przeszłości spore dawki promieni rentgenowskich w trakcie wykonywania zdjęć radiologicznych rak sutka rozwija się znacząco częściej dlatego zaleca się ochronę przed zbędnymi dawkami promieniowania radioaktywnego. Aborcja i poronienia Ryzyko zachorowania na raka piersi jest znacząco wyższe u kobiet, które poddały się chociaż jeden raz zabiegowi przerwania ciąży. Karmienie piersią Karmienie piersią chroni kobietę przed postępem raka piersi, u których ryzyko zachorowania na raka jest znacząco mniejsze. Nawet w miarę krótki moment karmienia piersią daje pewną ochronę. Eksperci zalecają młodym mamom karmienie piersią, choćby poprzez kilka tygodni dla pomniejszenia ryzyka zachorowania w przyszłości na raka piersi. Alkohol Nadmierne spożycie alkoholu poprzez dłuższy czas powiększa ryzyka rozwoju raka piersi wskutek zaburzenia metabolizmu estrogenów w wątrobie gdzie zarówno estrogeny jak i alkohol ulegają metabolizmowi. Przy nadmiernym spożyciu alkoholu wątroba traci umiejętności do metabolizowania estrogenów, prowadząc do podwyższenia poziomu tego hormonu we krwi co powiększa ryzyko zachorowania na raka sutka. Alkohol spożywany z umiarem nie stanowi większego ryzyka. Płeć Rak sutka u kobiet występuje stokrotnie częściej niż u mężczyzn. Dieta Podejrzewa się, iż jednym z czynników zwiększającym ryzyko rak piersi może być spora zawartość tłuszczu w pożywieniu. Inne koncepcje kierują się raczej na związek zachorowania na raka piersi z otyłością, a nie udziałem tłuszczu w diecie. Otyłość Otyłość powiększa ryzyko rozwoju raka piersi. U osób takich trudniejsze jest wykrywanie zmian w piersiach a komórki tłuszczowe wytwarzając dodatkowe estrogeny zwiększają expozycję na te hormony. Większe ryzyko występuje u kobiet w okresie menopauzalnym, gdy wymienia się w ich organizmie rozkład tkanki tłuszczowej. Czynniki hormonalne endogenne Większe ryzyko rozwoju raka sutka występuje: u kobiet u których,pierwsza miesiączka wystąpiła przed 12 r.ż. u kobiet u których klimakterium wysąpiło ponad 55 r.ż. u kobiet które nie rodziły u kobiet które urodziły po raz pierwszy po 30 r.ż.) Czynniki hormonalne egzogennee Hormonalne środki antykoncepcyjne - Uważane jest, iż doustne tabletki antykoncepcyjne (zawierające raczej estrogeny) jeżeli wogóle mają jakiś związek z rakiem piersi to być może działają jako czynnik ułatwiający i przyspieszający postęp dolegliwości, która już wystąpiła, niż jako czynnik powodujący mutacje genetyczne i wywołujący chorobę. Uważane jest, iż tabletki składające się tylko z progesteronu, i tak zwany "minipigułki" nie zwiększają ryzyka wystąpienie raka piersi. Tabletki mogą nieznacznie zwiększać ryzyko dolegliwości u kobiet genetycznie obciążonych, albo u kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne stosowały poprzez przynajmniej 8 lat do zajścia w pierwszą ciążę. Uważane jest, iż preparaty zawierające jedynie progesteron nie wpływają na ryzyko wystąpienia raka piersi z kolei preparaty zawierające zarówno progesteron jak i estrogeny mogą mieć wpływ na stworzenie tego nowotworu. Ryzyko wzrasta u kobiet przyjmujących środki hormonalne dłużej niż 8 lat. Hormonoterapia zastępcza - Wykorzystywanie HTZ w momencie przekwitania powiększa ryzyko zachorowania na raka piersi o ok. 6% a przy okresie stosowania powyżej 10lat ryzyko wzrasta do 30%. Ryzyko zachorowania na raka piersi dotyczy raczej kobiet z gatunku wysokiego ryzyka, na przykład obciążonych genetycznie. Hormonalna leczenie zastępcza chroni z kolei przed nowotworem płuc, jelita grubego, jajników i szyjki macicy (preparaty zawierające wyłącznie estrogeny zwiększają ryzyko zachorowania na raka trzonu macicy) i chorobą niedokrwienną serca. dolegliwości piersi z proliferacją Ryzyko wzrasta w razie stwierdzenia zmian rozrostowych, takich jak hyperplasia atypowa albo LCIS. Rozkwit wewnątrzprzewodowy z atypią jest uważany za stan przedrakowy. Należy pamiętać jednak o tym, iż u 75% kobiet nie występują jakiekolwiek znane czynniki ryzyka. Rak macicy i jajników U kobet z tymi nowotworami ryzyko zachorowania na raka sytka jest dwa razy większe niż w całej populacji kobiet. Rak drugiego sutka U kobiet po leczeniu raka piersi ryzyko stworzenia raka w drugim sutku wzrasta co roku o 1%