Definicja Komunikacja interpersonalna

Co to jest Komunikacja interpersonalna: Sporo nieporozumień w stosunkach interpersonalnych jest rezultatem złej komunikacji. Niewłaściwe odczytanie intencji z jednej strony, zawoalowane oczekiwania z drugiej oto trudności, których doświadcza niemal każdy z nas w codziennych rozmowach. O efektywnej komunikacji można mówić wówczas kiedy treść wypowiedzi jest zrozumiana wedle intencjami nadawcy przekazu. W celu pełniejszego poznania istoty komunikacji warto zastanowić się nad procesami i mechanizmami, które leżą u podłoża każdej rozmowy. Podstawowa sekwencja: Myśl- na wstępie w umyśle nadawcy pojawia się określona myśl. Kodowanie- by owa myśl mogła zostać przekazana rozmówcy należy ją zakodować, tzn. nadąć jej słowne brzmienie. Odkodowanie- odbiorca by zrozumieć usłyszaną wypowiedź dokonuje procesu odkodowania- translantacji na własny język. W procesie odkodowywania przekazu doniosłą rolę odgrywa zarówno sama jej treść jak także jej kontekst. Na treść wypowiedzi składają się poszczególne słowa. Przy użyciu ustalonych reguł gramatycznych łączy się je w semantyczne frazy. Poszczególne osoby w sobie właściwy sposób posługują się językiem, budują wypowiedzi i dokonują ich interpretacji. Na kontekst wypowiedzi składają się: ton głosu, kontakt wzrokowy, mowa ciała. Wszystkie te przedmioty ustala się mianem ekspresji niewerbalnej. O jej doniosłej roli świadczyć może fakt, że w większym stopniu ufamy treści przekazu niewerbalnego niż tego wyrażonego słowami. Jak dowodzą badania na temat komunikacji interpersonalnej poszczególne kanały przekazu informacji mają zróżnicowany wpływ na kształtowanie ogólnej oceny wypowiedzi. I tak treść wyrażona słowami wpływa jedynie w 7%, przekaz zawarty w tonie głosu decyduje w 38%, przekaz zawarty w mimice twarzy decyduje w 55%. Bariery komunikacyjne Mianem barier komunikacyjnych ustala się wszystkie czynniki, które utrudniają zrozumienie przekazu zawartego w wypowiedzi. Można wyodrębnić bariery o charakterze fizycznym i psychologicznym. Różnice kulturowe- nasza przeszłość i wpisane w nią doświadczenia w decyzyjny sposób wpływają na nasz mechanizm poznawczy. Różnice w interpretacji tej samej wypowiedzi poprzez kilka osób wynikają z faktu, że każdy posiada własny kontekst poznawczy (bagaż doświadczeń), który w sposób nieświadomy wpływa na sposób myślenia. Brak zdolności decentracji– pełne zrozumienie rozmówcy możliwe jest dzięki przyjęciu jego perspektywy. Ktoś kto całą własna świadomość skupia na własnej osobie- nie jest zdolny przyjąć innego niż własny punktu widzenia nie może być dobrym słuchaczem a tym samym dobrym rozmówcą. Utrudnienia percepcyjne- trudno o skuteczną komunikację jeśli nie kojarzymy rozmówcy gdyż ten mówi zbyt błyskawicznie, niewyraźnie artykułuje wyrazy, jąka się, etc. Stereotypy- Chętniej słuchamy osób o wysokim statusie społecznym niż tych, których status jest niski. jeśli rozmówca posiada określone atrybuty wskazujące na wysoki status socjalny wówczas poświecimy mu więcej uwagi, okażemy więcej uprzejmości i chętniej zgodzimy się z jego poglądami. W sposób diametralnie inny będziemy traktować osobę, której status socjalny jest niski. Wybiórczość uwagi- poważnym utrudnieniem jest koncentrowanie się jedynie na ustalonych faktach zamiast na całokształcie wypowiedzi. jeśli słuchacz całą własną uwagę skupia na tym aby zrekonstruować przebieg zdarzenia, które jest obiektem opowieści, może nie dostrzec innych istotnych aspektów. Samopoczucie- sposób patrzenia na życie w dużej mierze zależy od uwarunkowań psychologicznych. Wartości, poglądy, cele wyznaczają ogólne i relatywnie stałe ramy z kolei stan psychofizyczny doraźnie wymienia sposób postrzegania zdarzeń. Wymienione czynniki stanowią swoiste filtry, poprzez które przenika wypowiedź zanim zostanie odkodowana w umyśle słuchacza. Owe filtry, różne u poszczególnych osób, w różny sposób zniekształcają przekaz zawarty w wypowiedzi. Narzędziem, które pozwala zminimalizować niezgodności między treścią wypowiedzianą poprzez nadawcę i odebraną poprzez odbiorcę jest aktywne słuchanie. Aktywne słuchanie Słyszeć nie oznacza słuchać! Słyszenie to wyłącznie czynność percepcyjna, mimowolna dokonująca się za sprawą receptorów w obrębie narządu słuchu. Słuchanie z kolei jest czynnością selektywną, która obejmuje zarówno czynność receptorów słuchowych jak także mechanizm interpretacji odbieranych bodźców słuchowych. Słuchanie bazuje na dokonywaniu odkodowania znaczeń słyszanych słów. Słuchanie może mieć charakter czynny albo bierny. Słuchać biernie oznacza prawie tyle samo co słyszeć. Słuchanie bierne zachodzi wówczas kiedy poziom motywacji osoby słuchającej jest bardzo niski. Warunki artykulacyjne człowieka pozwalają na wypowiadanie 100- 175 słów pośrodku minuty. z kolei możliwości intelektualne w dziedzinie słuchania są sześciokrotnie wyższe- 600-800 słów na minutę. Regularnie zdarza się, iż słuchając kogoś równocześnie myślimy o innych kwestiach. Znaczy to, iż człowiek tylko w niewielkim stopniu wykorzystuje swój potencjał. Aktywne słuchanie angażuje umysł słuchacza w znacząco większym stopniu. To jest mechanizm kierunkowy- służy uzyskaniu ustalonych informacji, poznaniu poglądów rozmówcy, jego postaw, uczuć, emocji, etc. Wymaga podążania za tokiem myślenia rozmówcy, przyjmowania jego punktu widzenia, etc. Aktywne słuchanie przejawia się zarówno w formie werbalnej jak także niewerbalnej. Potakiwanie, uśmiech, grymas na twarzy, aprobata, zdziwienie okazywane dzięki wzroku to tylko niewerbalne sygnały świadczące o aktywnym słuchaniu. Werbalnym przejawem aktywnego słuchania może być parafrazowanie wypowiedzi, zadawanie pytań, okazywanie empatii. Komunikacja niewerbalna Komunikowanie się jest procesem, który umożliwia przekazywanie informacji pomiędzy osobami. obiektem przekazu są fakty, myśli, uczucia, etc. Można je przekazywać na różne metody, na przykład dzięki mowy, gestów, symboli. Fundamentalnym środkiem przekazywania informacji pomiędzy ludźmi jest język. Komunikatom werbalnym przekazywanym rozmówcy nieodłącznie towarzyszy ekspresja niewerbalna, która dostarcza kontekstu ułatwiającego interpretację usłyszanej wypowiedzi. Wyodrębniono cztery różne rodzaje ekspresji niewerbalnej: mimika, proksemika, kinezjetyka, parajęzyk. Mimika twarzy stanowi źródło informacji na temat stanów emocjonalnych i postaw, takich jak sympatia czy wrogość. Naukowcy stwierdzili, iż istnieje sześć głównych rodzajów mimiki odpowiadających następującym emocjom: szczęście, zdziwienie, strach, smutek, gniew, pogarda. Proksemika dostarcza informacji o partnerach interakcji na podstawie przestrzennej odległości miedzy nimi, metody strukturyzowania i zastosowania mikroprzestrzeni. Zachowania proksemiczne pozostają pod wpływem dwóch sprzecznych potrzeb: afiliacji i prywatności. Kinezjetyka analizuje postawy ciała, czyny i inne ruchy ciała. Jeden z podstawowych aksjomatów komunikowania brzmi, że to jest zdarzenie nieuchronne. Można przestać mówić w sensie wokalnym lecz nie można w ogóle wstrzymać emitowania informacji- intencjonalnie albo nieintencjonalnie ciało stale wysyła sygnały przez postawę, pochylenie, rozluźnienie, napięcie, czyny. Czwartym systemem komunikacji niewerbalnej jest parajęzyk. Źródłem informacji są cechy głosu- wysokość, natężenie, tempo mówienia, wahania i inne zakłócenia płynności mowy. Język słów, ze swą zadziwiającą złożonością struktury i bogactwem słownika, jest kluczowym środkiem, za pomoc którego ludzie wyrażają własne myśli i uczucia. Przyjęcie założenia, iż język słów jest jedynym środkiem porozumiewania się, byłoby poważnym błędem. Istotną zasadą w dziedzinie komunikacji interpersonalnej jest zachowanie spójności między przekazem werbalnym a ekspresją niewerbalną. Główna z kolei pozostaje przyjazna i życzliwa postawa wobec rozmówcy. Potrafi ona zrekompensować wszelakie deficyty kompetencji komunikacyjnej