Definicja Mechanizm działania bodźców leczniczych

Co to jest Mechanizm działania bodźców leczniczych: Sposoby lecznicze, jakie wykorzystuje lecznictwo uzdrowiskowe, mają charakter bodźców leczniczych. W odpowiedzi na nie w organizmie powstają reakcje, określane z racji na swój charakter jako adaptacyjne i kompensacyjne. Jeśli leczenie służące jest systematycznie, pod postacią serii zabiegów, w organizmie następuje stopniowe przestrojenie w kierunku przywrócenia zdrowia. Sposoby balneologiczne mają działanie trenujące i usprawniające funkcjonowanie wielu układów fizjologicznych, przyspieszając mechanizmy regeneracyjne. Działanie ich jest stopniowe. Wolno obserwowane efekty są jednak trwalsze w relacji do uzyskiwanych innymi sposobami leczniczymi. Wskutek działania bodźców balneologicznych uzyskujemy efekty ogólne, wyrażające się usprawnieniem jednocześnie wielu funkcji ustrojowych i efekty miejscowe o charakterze objawowym. Jak wykazały badania wielu autorów i swoje, w okresie leczenia uzdrowiskowego u większości chorych występuje tak zwany odczyn uzdrowiskowy, którego symptomy można zaobserwować ok. drugiego tygodnia leczenia. Najczęściej kuracjusze skarżą się na niepokój, osłabienie, bóle głowy, bezsenność. Z miejscowych objawów mogą wówczas występować: zaostrzenie bólów stawowych, obrzęki stawów, nasilenie bólów mięśniowych i neuralgicznych, powiększenie napięcia mięśniowego, bóle serca, zmiany ciśnienia krwi, pomniejszenie wydolności fizycznej. Odczyn uzdrowiskowy jest istotnym kryterium reaktywności organizmu na bodźce lecznicze w przebiegu leczenia uzdrowiskowego. Nasilone symptomy odczynu uzdrowiskowego świadczą o przedawkowaniu bodźców fizjoterapeutycznych w relacji do możliwości adaptacyjnych organizmu. Jeżeli granice te zostaną nieznacznie przekroczone, a symptomy odczynu są niewiele nasilone, nie skutkuje to ujemnych następstw. Uważane jest nawet, iż odczyn uzdrowiskowy o niedużym nasileniu jest korzystny dla całej terapii, rokuje dobre wyniki, z kolei nasilony odczyn jest oczywiście negatywny, a czasem może być niebezpieczny.Niebezpieczne jest więc wypisywanie chorych z uzdrowiska w momencie odczynu, co może się zdarzyć, gdy występuje odczyn późny, a czas przewidzianego leczenia w uzdrowisku jest krótszy. Odczyn ten znaczy, iż organizm reaguje intensywnie na bodźce lecznicze, jest symptomem dekompensacji funkcji organicznej. Należy wówczas zmniejszyć natężenie bodźców leczniczych, a czasami niezbędne jest przerwanie zabiegów na pewien czas. Dopiero po ustąpieniu objawów odczynu uzdrowiskowego pojawiają się oznaki poprawy stanu zdrowia. O skuteczności leczenia uzdrowiskowego przesądza odpowiednio długi czas terapii. Przeciętnie, na leczenie uzdrowiskowe osób z niewiele zaawansowanymi chorobami i wiekiem potrzebne są co najmniej trzy tygodnie, w przypadku ciężej chorych i starszych leczenie to musi być dłuższe, najlepiej 30 dni. Intensywność działania bodźców leczniczych zależy od wielu czynników - zarówno od umiejętności do reagowania pacjenta, jak i od dawkowania i charakteru samego bodźca leczniczego. Różne reakcje powstające w organizmie chorego pod wpływem seryjnie służących bodźców leczniczych układają się w etapy lecznicze, które mogą być wyraźnie wyróżnione albo z symptomami podklinicznymi. Pierwszą fazą trwającą kilka dni jest adaptacja organizmu do zmiany środowiska przyrodniczego i socjologicznego. W tym okresie - najpierw leczenia uzdrowiskowego - zabiegi balneologiczne powinny być służące oszczędnie, z pominięciem silnie bodźcowych. Druga etap to mechanizm zsumowanych reakcji na zabiegi balneologiczne, czasem z symptomami nadreaktywności, czego kulminacyjnym przejawem jest odczyn uzdrowiskowy występujący przeważnie w drugim tygodniu leczenia. W tym okresie należy zmniejszyć intensywność zabiegów balneologicznych, czasami niezbędne jest ich odstawienie. Trzecia etap pojawia się po ustąpieniu odczynu uzdrowiskowego. To jest faza poprawy klinicznej. Najczęściej występuje od 16. do 19. dnia pobytu, lecz u niektórych osób przedtem albo potem. Czasami poprawa stanu zdrowia odczuwana jest dopiero po powrocie chorego do domu. W ostatnim okresie pobytu choroby się zmniejszają albo ustępują, poprawia się sprawność i wydolność fizyczna chorych, usprawnia układ krążenia i oddychania. W tym okresie, dzięki zsumowaniu się reakcji na balneologiczne bodźce lecznicze, zrównoważeniu ulega sporo funkcji ustrojowych powiązanych z układem nerwowym. Zwiększają się umiejętności obronne organizmu, człowiek staje się odporniejszy na infekcje i stresy. Uzdrowiskowe sposoby lecznicze nie konkurują z farmakoterapią, lecz ją uzupełniają, dopełniają i intensyfikują. Farmakoterapia, gdy jest niezbędna, powinna być wkomponowana w cały program leczniczy. Regularnie udaje się zmniejszyć dawki leków w trakcie leczenia uzdrowiskowego albo nawet odstawić wybrane leki. Leczenie uzdrowiskowe ma jednak nie tylko znaczenie uzupełniające, lecz w wielu wypadkach może być sposobem alternatywną. Są tacy chorzy, dla których balneoterapia jest sposobem z wyboru, a więc nie daje się zastąpić innymi sposobami leczniczymi. Artykuł pochodzi z tygodnika "Służba Zdrowia" nr 63-66/2001