Definicja Skąd się biorą groźne zakażenia noworodków?

Co to jest Skąd się biorą groźne zakażenia noworodków?: W Łodzi i Zabrzu trwają śledztwa mające wyjaśnić, jak w tamtejszych szpitalach doszło do zakażenia noworodków pałeczką Klebsiella pneumoniae, wskutek którego sześcioro dzieci zmarło. Z próbek pobranych po ekshumacji zwłok trzech noworodków urodzonych w szpitalu im. Madurowicza w Łodzi, u których stwierdzono zakażenie bakterią Klebsiella pneumoniae, nie powiodło się wyhodować szczepów tej bakterii do dalszych badań identyfikacyjnych, co może utrudnić określenie źródła zakażenia. Jednak badania genetyczne bakterii Klebsiella pneumoniae przeprowadzone poprzez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego w Warszawie potwierdziły, że bakterie znalezione w próbkach pobranych od 9 dzieci urodzonych w szpitalu im. Madurowicza pochodzą z jednego źródła. Było to więc zakażenie wewnątrzszpitalne. Badania nosicielstwa bakterii wykonano także u matek trzech zmarłych noworodków, lecz ich wyniki nie są jeszcze znane. W czasie gdy 14 stycznia Instytut Matki i Dziecka w Warszawie zorganizował konferencję prasową poświęconą zakażeniom wewnątrzszpitalnym w oddziałach noworodkowych. Omawiano powody ich występowania i metody zapobiegania. Problem zakażeń wewnątrzszpitalnych rzadko dotyka zdrowych, donoszonych noworodków (0,3-1,7%). Dotyczy raczej dzieci przebywających w oddziałach intensywnej terapii (17-25%), a w szczególności wcześniaków z bardzo niską masą urodzeniową (33%), które poprzez długi czas wymagają sztucznej wentylacji i centralnego odżywiania dożylnego, a przy tym nie mają jeszcze wykształconego układu odpornościowego. Wielomiesięczna kaniulacja naczyń jest dla tych pacjentów warunkiem przeżycia i równocześnie największym zagrożeniem. - Nie to jest tylko problem Polski - mówi prof. Ewa Helwich, kierownik Kliniki Patologii i Intensywnej Terapii w IMiD, konsultant krajowy w dziedzinie neonatologii. - Zakażenia wewnątrzszpitalne noworodków występują w oddziałach intensywnej terapii na całym świecie i dotyczą od 11,5 do 30% pacjentów. Wg badań prowadzonych poprzez IMiD (dane zbierano w latach 1998-1999) w Polsce odsetek ten wynosi 25%. Problem w naszym państwie bazuje jednak na większym niż na Zachodzie udziale w takich zakażeniach w najwyższym stopniu zjadliwych szczepów pałeczek gram - (aż 56%), wśród których 4-6% stanowi groźna Klebsiella pneumoniae. to jest szczególnie niebezpieczna bakteria, gdyż wykształciła ona mechanizm enzymów typu SBL, neutralizujących przewarzająca część znanych antybiotyków. W zastosowaniu znajdują się tylko dwa leki, na które Klebsiella jest wrażliwa, jednak co trzeci zainfekowany noworodek umiera. Najczęściej mówi się o ryzyku przenoszenia zakażenia poprzez ręce. Rzeczywiście, ono jest wielkie, lecz - zdaniem prof. Heliwch - nie to jest sprawa zaniedbań czy niewiedzy personelu, ale organizacji, i w pierwszej kolejności - niedostatku pieniędzy. Obliczono, iż pośrodku jednej doby na oddziale IT noworodek wymaga około 200 procedur pielęgnacyjnych - co znaczy zużycie 200 par rękawiczek, o innym sprzęcie jednorazowym nie wspominając. W ten sposób powstają wielkie wydatki, szacowane na 20-30 tys. zł za moment hospitalizacji dziecka urodzonego z masą poniżej 1 kg. W czasie gdy średnia kwota za hospitalizację na intensywnej terapii noworodków płacona poprzez kasy chorych wynosi 7 tys. zł. Nie wystarcza to na zatrudnienie odpowiedniej liczny wykwalifikowanego personelu - wg światowych norm jedna pielęgniarka na oddziale intensywnej terapii powinna mieć pod opieką najwyżej dwoje noworodków, ponieważ tylko wtedy jest w stanie starannie wykonać wszystkie konieczne zabiegi. Niedofinansowanie jest także powodem nadmiernego zagęszczenia pacjentów. - W samej Warszawie brakuje 20 miejsc intensywnej terapii noworodka - uważa prof. Helwich. Z tego powodu brakuje czasu na sterylizajcę pomieszczeń, nie zawsze można także właściwie izolować dzieci zakażone. Istotna powodem zakażeń jest także niedostateczne zaplecze sprzętowe szpitalnych sterylizatorni. - Państwowy Zakład Higieny już najpierw lat 90., wskutek zaleceń pokontrolnych, opublikował wytyczne dotyczące sterylizatorni, które do dziś nie zostały zrealizowane - mówi magister Ewa Kamińska, kierownik Pracowni Badań Aplikacyjnych w IMiD. - W przeważającej części polskich szpitali nadal nie ma centralnych sterylizatorni, a pracujące autoklawy są przestarzałe. Niełatwo znaleźć dziś receptę na problemy finansowe. lecz istnieją inne, proste i niedrogie sposoby prewencji, dzięki którym w znacznym stopniu zmniejszyć można częstotliwość występowania groźnych zakażeń. - w najwyższym stopniu na zakażenia narażone są dzieci urodzone przedwcześnie, a kluczową powodem przedwczesnych porodów są zakażenia dolnego odcinka narządu rodnego (pochwy, szyjki, dróg moczowych). Istotnym zadaniem ginekologów jest zapobieganie im, również przez zwiększanie świadomości kobiet ciężarnych i ich zdolności postrzegania niepokojących sygnałów - uważa doc. Krzysztof T. Niemiec, kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii IMiD. W Instytucie opracowano i wdrożono dwa programy profilaktyczne - jeden adresowany do kobiet ciężarnych, drugi do ich lekarzy prowadzących. Powyżej 1000 kobiet biorących udział w programie najpierw ciąży otrzymało zbiór papierków lakmusowych w celu codziennego badania pH wydzieliny z pochwy. Dlatego u 15% pacjentek wykryto i efektywnie wyleczono bezobjawowe infekcje, które mogłyby się stać powodem porodu przedwczesnego i okołoporodowego zakażenia noworodka. Program adresowany do lekarzy polegał na wykonaniu w ostatnich tygodniach ciąży najprostszych badań kolonizacji pochwy - wymazu z posiewem. - Wykonaliśmy te badania u powyżej 1000 ciężarnych, u 30% stwierdzając występowanie bakterii potencjalnie groźnych dla noworodka - mówi doc. Niemiec. - Pozwoliło to wykorzystać u nich profilaktykę antybiotykową w okresie porodu. W efekcie - żaden z tych noworodków nie zachorował. to jest sposób znana i uznana na świecie, lecz w Polsce do chwili obecnej nie była rekomendowana. Będziemy ją propagować. Artykuł pochodzi z tygodnika "Służba Zdrowia" nr 5-8/2003