Definicja Co trzeba wiedzieć o udarze mózgu

Co to jest Co trzeba wiedzieć o udarze mózgu: Wywiad z prof. dr hab. med. Anną Członkowską, Przewodniczącą Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu Małgorzata Skoczylas: Pani Prof., czym jest udar mózgu? Anna Członkowska: Udar mózgu to błyskawicznie rozwijające się zaburzenia ogniskowe funkcji mózgu, które są spowodowane uszkodzeniem naczyniowym. Najczęstszymi symptomami udaru mózgu są: jednostronne osłabienie lub drętwienie kończyn, zaburzenia w rozumieniu mowy albo niemożność wypowiadania słów, zaburzenia widzenia. Mogą także wystąpić nagłe, bardzo mocne zawroty głowy, regularnie połączone z zaburzeniami połykania, zaburzeniami mówienia albo osłabieniem kończyn. Symptomem udaru mózgu może być także nagły, bardzo mocny ból głowy, inny niż bóle głowy, które występowały uprzednio. Małgorzata Skoczylas: Jakie są powody udaru mózgu? Anna Członkowska: Powodem udaru są zaburzenia krążenia w mózgu. Udar mózgu nazywa się bardzo regularnie wylewem do mózgu, jednak nie to jest dokładne ustalenie. W 80% przypadków udar mózgu spowodowany jest niedokrwieniem, a więc zamknięciem naczynia, które doprowadza krew do mózgu. Tylko 20% udarów mózgu spowodowane jest krwotokiem bądź to do mózgu, bądź do przestrzeni między mózgiem a czaszką. Małgorzata Skoczylas: Pani Prof., czy udar mózgu jest poważnym problemem? Anna Członkowska: Udar mózgu jest wielkim problemem na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych i w Europie na udar zapada ok. 1,5 mln osób, z tego jedna trzecia umiera pośrodku roku od wystąpienia dolegliwości. W Polsce notuje się ok. 75 tys. przypadków zachorowań rocznie, a ok. 30 tys. osób umiera. Udar mózgu w Polsce, podobnie jak w innych państwach, jest 3 co do częstości powodem zgonów i kluczową powodem niesprawności wśród osób po 40. roku życia. Małgorzata Skoczylas: Jakie jest ryzyko wystąpienia udaru mózgu? Anna Członkowska: Udar mózgu jest chorobą ludzi starszych. Zachorowalność wzrasta dramatycznie wspólnie z wiekiem, np. u osób w wieku między 45 a 55 rokiem życia ryzyko udaru wynosi 1 na 1000 na rok. W wieku między 65 a 75 - 1 na 100, a po 85 roku życia 1 na 30. Małgorzata Skoczylas: Czy udarom można zapobiegać? Anna Członkowska: Mimo iż udar jest chorobą ludzi starszych, można mu efektywnie zapobiegać. W wielu państwach uprzemysłowionych pośrodku ostatnich 30 lat uzyskano bardzo wyraźny spadek zapadalności na udary mózgu. Wiąże się to z faktem, iż zidentyfikowano czynniki ryzyka udaru. Spośród nich głównymi są: nadciśnienie tętnicze, wybrane dolegliwości serca (raczej migotanie przedsionków), otyłość, brak ruchu, cukrzyca, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów. Bywają także stany określane mianem przemijających ataków niedokrwiennych mózgu. Występują wtedy symptomy takie jak w udarze mózgu, lecz trwają one od kilku min. do kilku godz., po czym kompletnie się wycofują. Jeśli wtedy zaczniemy poprawne leczenie, można uniknąć udaru. Lecząc poprawnie nadciśnienie krwi możemy zmniejszyć ryzyko udaru aż o 40%. Do pomniejszenia ryzyka udaru przyczynia się także ograniczenie palenia papierosów i nadużywania alkoholu, prowadzenie aktywnego trybu życia, czy także wykorzystywanie prawidłowej diety. Małgorzata Skoczylas: Czy ryzyko wystąpienia ponownego udaru jest spore? Anna Członkowska: Po przebytym udarze nawroty następują bardzo regularnie. pośrodku roku aż 10% chorych doznaje powtórnego udaru, a pośrodku 5 lat - aż 40% chorych. Małgorzata Skoczylas: Czy istnieją sposoby zapobiegania powtórnym udarom? Anna Członkowska: Wystąpieniu nawrotowi udaru mózgu można efektywnie zapobiegać. Wybór leczenia zależy w sporym stopniu od typu przebytego udaru. Najczęściej stosuje się leki przeciwpłytkowe, np. kwas acetylosalicylowy (aspiryna). Stosuje się również leki obniżające krzepliwość krwi. Można także wykonać operację tętnic szyjnych. Prócz tego bardzo istotne jest leczenie czynników ryzyka udaru. W tym wypadku główną rolę odgrywa leczenie nadciśnienia, hiperlipidemii i cukrzycy, obniżenie wagi ciała, zaprzestanie palenia papierosów, ograniczenie picia alkoholu. W ostatnich latach zwraca się bardzo sporą uwagę na wybór właściwego postępowania zapobiegającego powtórnemu udarowi. Prowadzone są także badania na ten temat, np. badanie PROGRESS, które ma na celu wykazanie jak dalece obniżenie ciśnienia krwi minimalizuje ryzyko ponownego udaru. Małgorzata Skoczylas: Jak przebiega leczenie? Anna Członkowska: Jeszcze do niedawna panowała kompletna niewiedza dotycząca leczenia udaru mózgu. Uważano, iż chory z udarem nie rokuje poprawy i nie warto się nim zajmować. Podejście do tego problemu zmieniło się radykalnie pośrodku ostatnich 20 lat. Aktualnie uważane jest, iż udar powinien być traktowany jako stan bezpośredniego zagrożenia życia. Używa się nawet sformułowania atak mózgu, co sugeruje, iż pacjent, który doznaje udaru powinien być natychmiast kierowany do szpitala. Bez wątpienia idealne efekty leczenia udaru uzyskuje się w oddziałach udarowych. Oddziały udarowe są zazwyczaj częścią oddziału neurologicznego. Są w nich jednak dostępne wszystkie możliwości postawienia właściwej diagnozy udaru, jak także monitorowania stanu pacjenta. także pracujący w nich personel bardzo dobrze zna problematykę udaru. Nie ma żadnego leku, który ratuje w sposób zdecydowany uszkodzenie mózgu powstałe wskutek niedokrwienia czy wylewu krwi, lecz właściwe postępowanie ogólnomedyczne przynosi niewątpliwe rezultaty. Dzięki uruchomieniu sieci oddziałów udarowych w wielu państwach uzyskano spadek wczesnej śmiertelności na skutek udaru o 50%. Leczenie w oddziałach udarowych minimalizuje także inwalidztwo poudarowe. Małgorzata Skoczylas: Jakie mogą być skutki zachorowania na udar mózgu? Anna Członkowska: Niestety, ciągle na skutek udaru mózgu kilkanaście proc. osób umiera na udar niedokrwienny pośrodku pierwszego miesiąca, a na udar krwotoczny aż 30-40%. wskutek udaru niedokrwiennego w jednym miesiącu umiera kilkanaście osób, z kolei udar krwotoczny kończy się śmiercią aż w 30%-40% przypadków. Jednakże 50% osób, które przeżyją udar może być prawie samodzielna w dziedzinie podstawowych czynności życiowych. Ten rezultat zależy od tego, jak inicjalnie zostanie wprowadzona rehabilitacja u tych chorych. Małgorzata Skoczylas: Jakie są cele Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru, któremu Pani Prof. przewodniczy? Anna Członkowska: Narodowy Program Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu, który jest wykonywany od 4 lat, przygotowano, by poprawić sytuację chorych z udarem w Polsce. Program ten został opracowany poprzez Polskie Towarzystwo Neurologiczne, zespół konsultantów ds. neurologii i Instytut Psychiatrii i Neurologii. Dzięki naszym działaniom powiodło się rozbudować sieć oddziałów udarowych w Polsce. Jest ich już powyżej 50, a organizacja dalszych jest w toku. W ramach Programu przeprowadzono sporo szkoleń dla lekarzy, pielęgniarek i rehabilitantów. Opracowano także materiały dla pacjentów i ich rodzin. Staramy się, by w świadomości socjalnej powstało przekonanie, iż udar nie jest chorobą beznadziejną, iż można go leczyć, a rokowanie po udarze może być dobre. Niezbędne jest uczulenie społeczeństwa na pierwsze symptomy udaru. Tylko dzięki znajomości tych objawów, jeśli pacjent poczuje je u siebie, może natychmiast na nie reagować i zgłosić się do szpitala. Do chwili obecnej panowało przekonanie, iż pierwsze symptomy dolegliwości można przeczekać, zbagatelizować. to jest nieprawda. Chory natychmiast musi trafić do szpitala. Małgorzata Skoczylas: Jakie standardy postępowania w udarze mózgu wprowadził w naszym państwie Narodowy Program Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu? Anna Członkowska:W realizacji Programu bierze udział wielu ekspertów z zakresu neurologii. W okresie naszych zebrań przygotowaliśmy polskie stanowisko w kwestii postępowania w udarze niedokrwiennym mózgu. Aktualnie jesteśmy w czasie opracowywania standardów postępowania w razie udaru krwotocznego i w rehabilitacji po udarze. Standardy te są oczywiście oparte o standardy światowe, lecz dostosowane do naszych realiów. Małgorzata Skoczylas: Jakie znaczenie dla poprawy sytuacji w dziedzinie udaru mózgu w Polsce, mogą mieć, zdaniem pani Prof., akcje edukacyjne takie jak “Dni Wiedzy o Udarze Mózgu”? Anna Członkowska: Tak jak wspomniałam, akcje edukacyjne niewątpliwie przyczyniają się do podniesienia świadomości socjalnej co tj. udar mózgu, a również jak można mu zapobiegać. Małgorzata Skoczylas: Dziękuję za rozmowę