Definicja Cykl menstruacyjny

Co to jest Cykl menstruacyjny: Cykl menstruacyjny zachodzący w organiźmie kobiety jest rezultatem niesłychanie delikatnie wyważonego procesu zamiany informacji pomiędzy obszarem mózgu zwanym podwzgórzem, przysadką mózgową, jajnikami i macicą. Hormony, związki chemiczne wyprodukowane poprzez gruczoły dokrewne pełnią funkcje nośnika informacji i przenoszone w układzie krwionośnym wywierają wpływ na działanie odległych narządów takich jaj jajnik czy macica. Mechanizmy te są wzajemne od siebie i związane ze sobą na drodze wzajemnych sprzężeń. Dla uproszczenia skomplikowanych zjawisk jakie cyklicznie zachodzą w organiźmie kobiety możemy wyróżnić trzy jego części: cykl hormonalny cykl owulacyjny albo jajnikowy cykl endometrialny albo maciczny Hormony wytwarzane poprzez region podwzgórza, przysadkę mózgową i jajniki sterują powiązanymi ze sobą procesami rozwoju pęcherzyków Graafa, zawierających dojrzewającą komórkę jajową (oocyt) i równoległymi procesami przemian zachodzących w błonie śluzowej macicy (endometrium), gdzie po zapłodnieniu jaja zagnieżdża się rozwijający się zarodek. W przypadku nieobecności ciąży cykl przemian powtórzy się po upływie ok. dwudziestu ośmiu dni. Cykl hormonalny Podwzgórze jest małych obszarem mózgu, który produkuje gonadolibernę (GnRH), hormon który pobudza przysadkę do wytworzenia dwóch różnych hormonów: lutotropiny (LH) i folitropiny (FSH), które natomiast wpływają na funkcjonowanie jajników. Wydzielanie GnRH jest sterowanie na zasadzie sprzężenia zwrotnego, które bazuje na tym, iż wysokie stężenia hormonów tropowych przysadki i hormonów jajnika hamują wydzielanie tego hormonu. W trakcie menstruacji rozpoczyna wzrastać poziom hormonu folikulotropowego FSH, który stymuluje jajnik do powstawania i rozwoju jednego albo większej ilości pęcherzyków Graafa gdzie dojrzewa komórka jajowa. W odpowiedzi na stymulację FSH ścianki pęcherzyka wytwarzają estrogen, hormon kobiecy odpowiedzialny za umiejętność kobiety do osiągania podniecenia seksualnego i za postęp drugorzędnych cech płciowych (macicy, jajowodów, narządów płciowych zewnętrznych i gruczołów mlekowych). Wskutek ciągłego wzrastania poziomu FSH rozpoczyna dominować jeden z pęcherzyków, który wytwarza wzrastające ilości estrogenów, które na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego hamują produkcję FSH. Po pewnym okresie czasu, przysadka mózgowa jednokrotnie wytwarza wysoką dawkę lutotropiny LH (pik LH), która inicjuje końcowe mechanizmy dojrzewania komórki jajowej doprowadzając po ok. trzydziestu godzinach od chwili wytworzenia piku LH do jajeczkowania a więc pęknięcie pęcherzyka Graafa i uwolnienia komórki jajowej. Wysokie stężenia LH wywołują przekształcenie resztek pęcherzyka Graafa w ciałko żółte (corpus luteum), które rozpoczyna wytwarzać estrogeny i spore ilości progestrogenu. Jeśli dojdzie do zapłodnienia ciałko żółte nadal produkuje estrogeny i progesteron. Z kolei jeśli nie dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej ciałko żółte zanika i przestaje wytwarzać hormony, a gwałtowny spadek ich poziomów stanowi natomiast sygnał dla przysadki mózgowej do rozpoczęcia produkcji FSH co tym samym zapoczątkowuje następny cykl hormonalny. Cykl jajnikowy Noworodek płci żeńskiej po urodzeniu ma skończoną liczbę komórek jajowych które stanowią zapas na całe przyszłe życie zdolnej do podjęcia czynności rozrodczych kobiety. Komórki te otoczone są warstwą komórek nabłonka pęcherzykowego (komórek ziarnistych) określane są mianem pęcherzyków pierwotnych. Liczbę gotowych do dojrzewania pęcherzyków przechowywanych w jajnikach szacuje się na ok. czterysta tys. z których każdy zawiera jeden oocyt, a więc jajo. Pod wpływem hormonu wydzielanego poprzez przysadkę mózgową - folikulotropowego (FSH) dochodzi do pobudzenia wielu pęcherzyków w jajniku, które osiągając pewne zaawansowanie w rozwoju, wypełniają się płynem rozsuwającym komórki, co prowadzi do utworzenia jamy pęcherzyka. Część komórek tworzy wzgórek jajonośny wpuklający się do światła pęcherzyka z kolei część odsuniętych od jaja komórek tworzy warstwę ziarnistą. Z chwilą gdy poziom FSH rozpoczyna wzrastać jedynie pęcherzyk znajdujący się w w najwyższym stopniu zaawansowanym stadium rozwoju rozpoczyna dominować nad pozostałymi pęcherzykami które ulegają atrofii, obumarciu, nie uwalniając znajdującego się wewnątrz nich oocytu. Dominujący pęcherzyk wytwarza narastające ilości estrogenu, które pobudzają przysadkę mózgową do wyzwolenia napływu hormonu lutotropiny LH, który inicjuje ostateczne etapy dojrzewania komórki jajowej, przygotowując ją do zapłodnienia, wywołuje pęknięcie pęcherzyka Graafa i uwolnienie jaja. LH po owulacji wpływa na przekształcenie pęcherzyka w ciałko żółte, które mając ograniczoną żywotność, utrzymuje własną aktywność poprzez ok. dwanaście dni, w okresie których produkuje zarówno estrogen, jak i progestron. Jeżeli po upływie tego czasu nie otrzyma sygnału o zapoczątkowaniu ciąży, zaprzestaje produkcji hormonów i przemienia się w ciałko białawe, które etapowo zanika, tworząc na powierzchni jajnika niewielką bliznę. W razie kiedy dojdzie do zapłodnienia dochodzi do wzrostu hormonu hCG (ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej), która stymuluje ciałko żółte do nie słabnącej produkcji estrogenu i progestrogenu, koniecznych dla utrzymania ciąży. Pierwsza etap cyklu to krwawienie miesiączkowe (menstruacja) określana bywa fazą "menstruacjyjną" trwa zazwyczaj od 1 dnia krwawienia (1 dzień cyklu) do 5 dnia. Druga etap cyklu jajnikowego (6-14 dzień cyklu), polegająca na dojrzewaniu pęcherzyków, trwająca aż do chwili jajeczkowania to etap folikularna. etap trzecia od chwili jajeczkowania do pojawienia się krwawienia miesiączkowego (15-28) to etap lutealna. Cykl maciczny Wnętrze jamy macicy wyścieła warstwa błony śluzowej zwana endometrium, o grubości ok. pół centymetra. w okresie trwania cyklu miesiączkowego endometrium a więc błona śluzowa wyścielająca wnętrze jamy macicy o grubości ok. 1 cm. podlega charakterystycznym zmianom. W fazie proliferacyjnej cyklu endometrium reaguje na powiększony poziom estrogenu (w jajniku etap folikularna) wzrostem i pogrubieniem tkanek. W momencie jajeczkowania, kiedy dochodzi do wzrostu poziomu progesteronu w endometrium zachodzą przemiany przygotowujące do przyszłęgo przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej opierające na wydzielaniu poprzez gruczoły endometrialne płynu, którym odżywia się zarodek pośrodku pierwszych trzech dni spędzonych w macicy zanim zagnieździ się w błonie endometrialnej. etap ta określana jest mianem etapy wydzielniczej. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia po ok. dwunastu dniach ustaje produkcja estrogenu i progestronu poprzez ciałko żółte wskutek czego rozpocznie się aktywność menstruacyjna w okresie której następuje wydalanie złuszczonych tkanek zbędnej błony śluzowej macicy