Definicja HIV bać się czy nie?

Co to jest HIV bać się czy nie?: Rozmowa z Anną Marzec-Bogusławską Dyrektorem Krajowego Centrum do spraw AIDS i ks. Arkadiuszem Nowakiem Prezesem Instytutu Praw Pacjenta i Nauki Zdrowotnej prowadzona poprzez Agnieszkę RosłoniakKażdego dnia wirusem HIV zakaża się na świecie 14 tys. osób. Ogólną liczbę chorych na AIDS i zakażonych szacuje się na około 40 mln osób. Ilu Polaków dotyczy ten problem? A. Marzec-Bogusławska (A.M.): Od 1985 roku, który umownie traktuje się jako start epidemii, do końca października 2006 r. wykryto w Polsce około 10,5 tys. zakażeń. Szacujemy jednak, iż w Polsce żyje około 20 tys. osób, które nie wiedzą, iż są zakażone HIV. To oznaczałoby, iż 2/3 zakażonych w Polsce nie zdaje sobie kwestie, iż są zakażone HIV. Jak to możliwe?A.M.: Regularnie nie odnosimy ryzyka zakażenia HIV do siebie. Wciąż funkcjonują stereotypy, wg których HIV/AIDS to problem tylko ustalonych „grup”. Dane epidemiologiczne z ostatnich lat pokazują jednak, że w Polsce coraz więcej zakażeń ma miejsce drogą kontaktów seksualnych.Czy to prawda, iż w ostatnich latach wzrasta liczba młodych kobiet zakażonych HIV? A.M.: To prawda. W pierwszych latach epidemii rejestrowano 1 zakażenie HIV u kobiety na 16 czy 17 zakażeń u mężczyzn. Aktualnie około 25 % wszystkich zakażeń dotyczy kobiet. To są raczej młode kobiety, w momencie pełnej aktywności seksualnej i w wieku rozrodczym, co niesie niebezpieczeństwo zakażenia wirusem HIV także dziecka. Dlatego tak istotne jest, tak aby każdy przeanalizował własne zachowania i jeśli dojdzie do wniosku, iż w przeszłości miało miejsce ryzyko zakażenia, należy wykonać test w kierunku HIV. Dotyczy to w pierwszej kolejności kobiet planujących ciążę, kobiet już będących w ciąży, osób, które na przykład zamierzają rozpocząć życie we dwoje. To dobry okres na wykonanie testu. Oczywiście ci, którzy wybrali abstynencję seksualną i nie mieli przedtem jakichkolwiek ryzykownych zachowań, nie muszą wykonywać testu w kierunku HIV. Podobnie osoby, które żyją we wzajemnie wiernym, stałym związku i były dla siebie pierwszymi partnerami. Czy matka zakażona HIV może urodzić zdrowe dziecko? A. M.: Istnieje powyżej 99% szans na urodzenie zdrowego dziecka o ile matka wykona test i zastosuje się u niej profilaktykę zakażeń wertykalnych. Doktor prowadzący ciążę decyduje o podjęciu takiej profilaktyki lekami antyretrowirusowymi. Zakażona matka może urodzić zdrowe dziecko nawet jeśli o zakażeniu dowie się już w ciąży – profilaktyka lekami antyretrowirusowymi jest zwykle służąca od drugiego trymestru ciąży, a nawet w chwili porodu. Rocznie w ramach programu Ministra Zdrowia profilaktyką tą obejmuje się w Polsce około 130 kobiet ciężarnych.Dlaczego osoby młode, w momencie pełnej aktywności seksualnej nie robią testów?A.M.: Najprawdopodobniej dlatego, iż nie odnoszą ryzyka zakażenia HIV do siebie. Być może nie mają wystarczającej wiedzy, także o tym, iż istnieje sposobność wykonania testu w sposób anonimowy i bezpłatny. Na terenie państwie działa 18 punktów konsultacyjno-diagnostycznych, gdzie bezpłatnie i w pełni anonimowo można wykonać test w kierunku HIV połączony z poradnictwem. Nie pytamy o imię, nazwisko, miejsce zamieszkania, ani o jakiekolwiek inne dane, które mogłyby w przyszłości posłużyć identyfikacji pacjenta. Zbierane są jedynie – anonimowo – dane umożliwiające analizy epidemiologiczne.Ks. A. Nowak (Ks. A.N.): Niektórzy wykonują badanie prywatnie, lub proszą lekarza rodzinnego o skierowanie. Proszę pamiętać, iż w każdej sytuacji, mamy prawo do zastrzeżenia swoich danych personalnych, co gwarantują zapisy Ustawy o Chorobach Zakaźnych i Zakażeniach. Dobrze, abyśmy znali przysługujące nam prawo w tym względzie, bo wielokrotnie pracownicy medyczni, którzy wykonują testy, zapominają zaproponować zastrzeżenia danych. Jeżeli osoba badana tego nie zrobi już na pierwszym etapie badania, musi liczyć się z tym, iż jej dane personalne trafią do rejestru osób zakażonych zarówno u Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego jak i w Państwowym Zakładzie Higieny. Osobiście zdecydowanie rekomenduję zastrzeganie danych osobowych.każdego dnia 2 osoby w Polsce dowiadują się, iż są zakażone wirusem HIV. O czym to świadczy?Ks. A.N.: Tak faktycznie to efekt, ponieważ to tylko 2 osoby. Czy tj. rezultat wieloletniej, systematycznie prowadzonej na różnych poziomach nauki, czy rodzinnych tradycji i wartości pielęgnowanych poprzez Polaków? Pewnie jedno i drugie. Niezależnie jednak od tego, musimy pamiętać, iż nauka jest podstawą w profilaktyce i w pracy nad zmianą postaw socjalnych. W obliczu globalnego problemu jakim jest AIDS istotna jest także odpowiedzialna nauka seksualna. Na początku w rodzinie a później w szkole.Kto powinien przeprowadzić pierwszą rozmowę na temat życia seksualnego i zagrożenia HIV/ AIDS z dziećmi?Ks. A.N.: Oczywiście, iż rodzice. To ich przywilej lecz i wymóg. Dopiero później szkoła powinna uzupełniać tę wiedzę. Pytanie fundamentalne to, na ile rodzice traktują ten wymóg jako bardzo istotny? Po licznych rozmowach z młodymi ludźmi mam wrażenie, iż rodzice wielokrotnie przerzucają tę edukację na barki szkoły. Uważają, iż tak będzie lepiej –w czasie gdy szkoła nie zawsze potrafi spełnić oczekiwania rodziców. Nieustająco trwają przecież dyskusje jakie treści nauka seksualna powinna zawierać. nauka seksualna to między innymi uczenie odpowiedzialności w stosunkach intymnych, wiadomości o chorobach przenoszonych drogą płciową, uczenie o seksualności człowieka i tym podobne jeśli ta wiedza i zdolności nie zostaną w kompetentny sposób przekazane młodzieży poprzez rodziców albo nauczycieli – to pamiętajmy, iż oni i tak wszystkiego się dowiedzą. Tyle tylko, iż przez środowisko swoich kolegów, rówieśników czy poprzez Internet albo kasety z filmem pornograficznym. A przecież nie na takiej nauki nam zależy! Uciekanie poprzez dorosłych w dobie AIDS od nauki seksualnej, raczej nie świadczy o odpowiedzialności za młodych. A.M.: Tegoroczna kampania Krajowego Centrum do spraw AIDS „Rodzina wspólnie przeciw AIDS” skierowana jest do rodziny. Naszym celem jest nauka rodziców, bo rozmowa z dziećmi na trudne tematy wymaga odpowiedniej, rzetelnej, opartej na faktach wiedzy. Zakładamy, iż jeżeli rodzice będą mieli odpowiednią wiedzę, wówczas łatwiej im będzie podjąć ten trudny temat ze własnymi dziećmi. Sami także wybiorą odpowiedni okres, gdzie należy taki temat podjąć. Kampania promuje także wierność czy wzajemne wsparcie, wartości które tworzą klimat konieczny do dialogu nie tylko w rodzinie... W tym roku sesję specjalną Światowej Konferencji AIDS otworzyło wystąpienie młodej, 16-letniej Amerykanki, która powiedziała: ...Gdyby rodzice rozmawiali ze mną na temat HIV/AIDS, to dzisiaj nie mówiłabym do was jako osoba zakażona... Z każdym rokiem wiemy więcej o HIV/AIDS, czy jesteśmy dlatego ostrożniejsi?A.M.: Niestety paradoksalnie skutkuje to, iż część osób zachowuje się bardziej swobodnie i równocześnie bardziej ryzykownie, aczkolwiek dotyczy to niewątpliwie tylko pewnych subkultur. Są osoby, które nie boją się popełniać ryzykownych zachowań, nie boją się zakazić HIV, gdyż uważają, iż w dobie dostępności leczenia ARV, mało im to już może zaszkodzić, a chcą żyć tak jak lubią. Rzeczywiście, dzięki programowi Ministra Zdrowia w Polsce w tej chwili dostęp do leczenia ma praktycznie każdy, kto ze wskazań życiowych tego leczenia potrzebuje, a to jest leczenie bardzo kosztowne. lecz nie zapominajmy, iż AIDS to dolegliwość przewlekła, wciąż śmiertelna i iż jeżeli dojdzie do zakażenia, to nasze życie nigdy już nie będzie wyglądało tak samo, jak przedtem