Definicja Idealne badanie piersi

Co to jest Idealne badanie piersi: Mijają lata, a zapadalność na raka piersi pozostaje niezmiennie taka sama. Zanim osiągniemy 85-ty rok życia jedna na dziewięć z nas stanie oko w oko z tym nowotworem. Leki na tę przypadłość nadal nie wynaleziono, wiadomo jednak, iż rak odnaleziony w bardzo inicjalnym stadium gwarantuje jego wyleczenie. Nasza świadomość jest dzisiaj zupełnie inna niż przed laty. Narastające jak grzyby po deszczu fundacje wczesnego wykrywania raka firmowane niejednokrotnie poprzez znane osoby publiczne, coraz większa liczba programów edukacyjnych w środkach masowego przekazu i niezliczona wręcz liczba artykułów pojawiających się w czasopismach żeńskich sprawia, iż wiemy na temat raka sutka coraz więcej, nie wzbraniamy się, kiedy ginekolog czy internista w okresie badania ogólnolekarskiego proponuje badanie sutka. Wiemy, iż to dla naszego dobra. Czasami nie wiemy jednak, czy badanie to zostało wykonane poprawnie, ponieważ wśród lekarzy, tak samo jak wśród osób uprawiających inne zawody są osoby rzetelne, które podchodzą do zagadnienia z powagą i należnym zagadnieniu szacunkiem, lecz są i ci drudzy, wykonujący swe wymagania po łebkach, albo nie wykonujący ich w ogóle... W czasie gdy jak twierdzą amerykańscy specjaliści, na których zdaniu można z całą pewnością bazować, gdyż właśnie w USA odsetek kobiet uznanych za wyleczone jest najwyższy, badanie palpacyjne (ręczne) piersi jest nadal głównym z badań pozwalających na wykrycie nowotworu, pomiędzy innymi dlatego, iż zręczny specjalista potrafi wychwycić pod palcami zmiany, które niejednokrotnie mogą nie być widoczne w badaniu mammograficznym. „tak aby jednak mieć absolutną pewność, iż zbadało się precyzyjnie cały tkankę gruczołową sutka, badanie takie powinno trwać conajmniej 5 min., a najlepiej byłoby, ;;tak aby trwał 10 min.” - uważa prof. Daniel Kopans, radiolog z uniwersytecie w Harwardzie. W czasie gdy średni czas trwania badania palpacyjnego piersi trwa 1 minutę i 83 sekundy... Ta cyfra nie wymaga komentarzy. Nasuwa się jednak pytanie - co powinnyśmy wiedzieć o tym tak istotnym badaniu, ;;;tak aby wchodząc do gabinetu lekarskiego mieć absolutną pewność, iż czas tam spędzony nie będzie stracony, a badanie wykonane w sposób idealny ? Palpacyjne badanie piersi - realia... Pamiętam, jak w okresie studiów wielokrotnie w czasie ćwiczeń klinicznych powtarzano nam, iż fundamentem każdej diagnozy, bez względu na rodzaj podejrzanej dolegliwości jest fundamentalne trio badań lekarskich a więc morfologia krwi, badanie moczu i Rtg klatki piersiowej. To właśnie od tych najprostszych i najtańszych, a jakże przydatnych badań powinien zacząć każdy doktor, kiedy zaczyna diagnozowanie chorego w przychodni, nie mówiąc o przyjmowaniu do szpitala. Tyle teoria. W praktyce wygląda to niestety zupełnie odmiennie. Brak czasu, zbyt spora liczba pacjentów przypadająca na jednego lekarza, wreszcie najzwyklejsza niedbałość, brak wiedzy i niejednokrotnie głupota medyków doprowadza do tragedii, których można aby uniknąć, gdyby posłużyć się arsenałem prostych dostępnych badań w okresie pierwszego kontaktu z pacjentem. Podobnie rzecz ma się z badaniem piersi. Ten rodzaj badania traktowany jest po macoszemu od samego początku, czyli w okresie studiów lekarskich, kiedy to nie wiadomo właściwie, kto powinien studentów wykonywania tego badania nauczyć (chyba najlepiej zorientowani są chirurdzy onkolodzy - niestety zajęcia z onkologii na studiach medycznych to raptem kilkanaście spotkań, w okresie których dobrze jeżeli któryś z chirurgów zademonstruje to badanie raz czy dwa razy). Dyplomowani adepci sztuki lekarskiej rozchodzą się po studiach w własne strony, wybierają różne specjalizację i tak faktycznie internista to czy ginekolog - żaden badania wykonać nie potrafi. Decyduje także o tym jeszcze jedna przeszkoda, iż nie określono jak do chwili obecnej precyzyjnych międzynarodowych mierników dotyczących tego badania (tak jak ma to miejsce w razie morfologii krwi czy obrazów widocznych na zdjęciu Rtg). Dlatego także - ilu lekarzy, tyle sposobów wykonania tego zabiegu. Nie to jest niestety pocieszające, gdyż w mniemaniu większości z nich, wykonują to badanie dobrze i w sposób wystarczający, w praktyce zaś badanie takie niejednokrotnie może przynieść pacjentce więcej szkody niż pożytku, gdyż nie odnaleziona palpacyjnie zmiana w korelacji z uśpioną czujnością kobiety może doprowadzić do niezauważalnego i szybkiego rozwoju raka i zmniejszeniu do minimum szans na wyleczenie. Dlaczego tak się dzieje ? „ doktor ogólny, internista czy nawet ginekolog właściwie nie mają interesu w wykonywaniu badania piersi...” - twierdzi prof. Kopans. W naszym państwie jest podobnie - biznes pojawia, się gdy na wykryciem zmiany w sutku idzie sposobność nakłucia diagnostycznego, a później wykonania zabiegu chirurgicznego - kluczowymi zainteresowanymi są więc chirurdzy wykonujące operacje piersi. Powodów jest jeszcze więcej. W anonimowych badaniach przeprowadzonych wśród kilkuset lekarzy uniwersytetu w Massachusetts wykazano, iż kluczowym przyczyną niskiej jakości badania piersi są zahamowania psychiczne wśród lekarzy. W anonimowych ankietach przyznali się oni do braku pewności siebie, uczucia zakłopotania, braku czasu, maksymalnym zaufaniu badaniu mammograficznemu, wreszcie przyjęciu za pewnik, iż badanie zostało już albo będzie wykonane poprzez innego lekarza. Te wszystkie przyczyny sprawiają, iż długo jeszcze badanie piersi nie stanie się rutynowym badaniem, które potrafi i chce wykonać każdy ; doktor. Jak zatem mówić o szeroko zakrojonej profilaktyce wczesnego wykrywania raka piersi ?... Najlepsze badanie piersi Kompletne i poprawnie wykonane badanie piersi powinno składać się z dwóch części. Pierwsza to oglądanie, w okresie którego pacjentka pozostaje w pozycji siedzącej albo stojącej, druga to badanie palpacyjne, w okresie którego pacjentka powinna siedzieć albo leżeć na wznak. Samo badanie palpacyjne ; doktor wykonuje dzięki trzech palców jednej ręki. Badać palpacyjne znaczy nie tylko dotyk, lecz i czucie pod palcem (a konkretnie pod poduszeczkami palców, a nie samymi czubkami opuszek). Prof. Kopans uważa, iż ; doktor wykonujący poprawnie badanie powinien odczuwać w okresie badania trzy stopnie ucisku: powierzchowny, pośredni i głęboki odpowiednio do leżących na sobie warstw tkankowych. A oto jak powinny wyglądać poprawnie wykonane fazy badania: Oglądanie A - pozycje pacjentki w okresie badania: badana stoi albo siedzi twarzą w kierunku lekarza kończyny opuszczone wzdłuż tułowia ręce oparte na biodrach z ramionami skierowanymi naprzód tułów pochylony naprzód, ręce założone na kark B -uwaga lekarza skierowana na piersi: kontur, symetria obu piersi, zmiany na skórze (zaczerwienie, owrzodzenia, skóra o wyglądzie skórki pomarańczowej z widocznymi punkcikowatymi zagłębieniami) obecność widocznych zgrubień, nierówności, guzków albo mas guzowatych widoczne wciąganie skóry C -uwaga lekarza skierowana na brodawki sutkowe: skurczenie i cofnięcie się brodawki (wciąganie) wydzielanie z brodawki swędzenie brodawki przemieszczenie brodawki w relacji do osi prostej sutka D -uwaga lekarza skierowana na okolica dołu pachowego i szyi: obecność zgrubień i guzowatości i przebarwień skóry. Badanie palpacyjne A - pozycje pacjentki w okresie badania: badana siedzi twarzą w kierunku lekarza albo leży na wznak kończyny górne wzdłuż tułowia (w pozycji siedzącej) kończyny górne uniesione pod kątem prostym w relacji do tułowia (w pozycji siedzącej) ręka uniesiona i założona na kark (w obu pozycjach, nie mniej jednak dodatkowo w leżącej można umieścić pod tułowiem poduszkę, co sprawi, iż piersi ulegną spłaszczeniu) w razie sporych piersi badanie przeprowadza się u pacjentki leżącej na boku i bada się pierś przeciwległą do boku na którym leży pacjentka. B - uwaga lekarza zwrócona na piersi: konsystencję obu gruczołów w całości dzięki precyzyjnych ruchów, które powinny objąć cały miąższ w płaszczyznach - poziomej, pionowej, a również w liniach ukośnych i okrężnych; C - uwaga lekarza zwrócona na brodawki sutkowe: wydzielinę z brodawek sutkowych D - uwaga lekarza zwrócona na okolica szyi i dołu pachowego: zgrubienia i guzki w takich okolicach (badając dół pachowy ; doktor powinien unieść i podtrzymać kończynę pacjentki, a palce drugiej ręki wsunąć w głąb dołu pachowego aż do ściany klatki piersiowej). W drodze do perfekcjonizmu... Jeśli uważasz, iż badanie piersi, któremu zostałaś ostatnio poddana jest dalekie od ideału weź pod uwagę: zmianę lekarza - zgłoś się do chirurga onkologa, który współpracując z ośrodkiem specjalizującym się w leczeniu raka piersi powinien mieć największe doświadczenie i wiedzę (wybierając lekarza zbierz opinie na temat jego zdolności i doświadczenia); w czasie badania daj do zrozumienia lekarzowi, iż wiesz czego od niego oczekujesz, zadawaj pytania, które cię nurtują, a które dotyczą stanu twojego zdrowia i proś o porady, które pozwolą ci na max. profilaktykę zachorowania na raka piersi. Kiedy i jak regularnie ? Nie tylko fakt jak wykonane jest badanie piersi ma ważne znaczenie w profilaktyce raka sutka. Bardzo istotne znaczenie ma także fakt kiedy i jak regularnie badanie jest przeprowadzane. Amerykańskie Towarzystwo Raka zaleca, by kobiety w wieku między 20-tym a 40-tym rokiem życia, u których w rodzinie nie było zachorowań na raka piersi zgłaszały się na badanie raz na rok do trzech lat. Począwszy od 40-tego roku życia badanie takie powinno być obowiązkowo realizowane raz do roku. Przypadek wymienia się kompletnie, jeśli nasza babka, matka, ciotka czy siostra chorowały albo chorują na nowotwór piersi. Wtedy amerykańscy specjaliści zalecają pierwsze badanie w wieku o 5 lat młodszym niż nastąpiło zachorowanie na raka w rodzinie. I tak, jeśli nowotwór u matki wykryto w wieku 34 lat, córka powinna rozpocząć regularne badania palpacyjne piersi, najlepiej w korelacji z mammogramem już od 29-go roku życia. Z raportów Amerykańskiego Instytutu Raka wynika, iż coroczne badanie piersi połączone z badaniem radiologicznym obniża wśród kobiet w wieku ponad 50-u lat śmiertelność na skutek raka sutka aż o 33%. Badanie palpacyjne ma szczególne znaczenie w ekipie wiekowej 35-40 lat, gdyż w tej ekipie badanie mammograficzne nie jest praktykowane często, a właśnie w tej ekipie obserwuje się przyrost zachorowań na raka sutka. Niestety, nawet w USA, których osiągnięcia we inicjalnym wykrywaniu tego rodzaju raka znacząco przewyższają nasze tylko 60% w wieku rozrodczym poddawana jest corocznemu badaniu piersi, co więcej - odsetek ten w ogóle nie powiększa się dramatycznie z wiekiem pacjentek... Aż strach pomyśleć jak liczby te kształtują się w Polsce ? Genetyczny wyrok Ile to razy głośno myślimy, ze dobrze byłoby mieć szklaną kulę i zerknąć w nadchodzącą przyszłość... A gdyby ta sama szklana kula ujawniła prawdę, o której żadna z nas nie chciałaby nigdy usłyszeć ? Istnieje spore prawdopodobieństwo, iż zachorujesz na raka... Co wtedy ? Jak będzie się toczyło twoje życie napiętnowane wyrocznią, która w dalszym ciągu skutkuje, iż nawet najtwardsi drżą ze strachu ? I aczkolwiek tak faktycznie szklane kule nie umieją przepowiedzieć przyszłości, jeżeli chodzi o raka sutka taki rodzaj szklanej kuli istnieje - jest nią genetyczny test krwi o wysokiej czułości, który może ujawnić w DNA naszych białych krwinek zmutowane postacie genów BRCA1 i BRCA2, a których to obecność znacząco powiększa ryzyko wystąpienia raka piersi i jajnika. Czy taka wiedza jest nam potrzebna ? Tak, ponieważ od tego czasu wszystko zależy od nas... To my podejmiemy decyzję jak regularnie kontrolować będziemy zagrożone piersi i jajniki, jaki prowadzić będziemy tryb życia, wreszcie zawsze możemy zdecydować się na posunięcie radykalne, czyli usuwanie zagrożonych organów. by zrozumieć jaką rolę odgrywa genetyka w powstawaniu raka sutka, parę słów o wymienionych wyżej genach. Gen BRCA1 odkryty został w 1994 roku, BRCA2 rok potem. Tak naprawde do chwili obecnej nie wiadomo precyzyjnie jaka jest ich pełna rola w naszym organizmie. Wiadomo jednak, iż kontrolują one dzielenie się komórek nabłonka gruczołowego sutka, który wyściela przewody mleczne (w jajniku komórki nabłonka pokrywającego powierzchnię jajnika). Gdyby zabrakło poprawnych postaci tych genów komórki zaczęłyby się mnożyć w sposób całkowicie niekontrolowany. Podobnie odbywa się, gdy gen ulega mutacji (zmianie). Mutacja doprowadza do stanu, gdzie nie potrafi on wedle pierwotnymi zamiarami kontrolować sytuacji. Naukowcy odkryli już setki zmutowanych postaci obydwu genów, najprawdopodobniej w przyszłości odkryją ich więcej, przypuszczają także, iż to nie koniec kolekcji genów z rodz. BRCA. Niestety nie wszystko jest jasne i wytłumaczalne w mechanizmie ich działania. W populacji kobiecej średnio jedna kobieta na 9 zachoruje na raka sutka, a jedna na 100 kobiet na raka jajnika przed upływem 85 roku życia. Dziedzicząc zmutowane postacie genów BRCA1 i 2 ryzyko to rośnie do 80% w razie raka sutka i do 40% w razie raka jajnika. Wartości wzrastają dramatycznie, nie osiągają jednak 100%. W istocie, naukowcy uważają, iż genetyka stanowi tylko niewielką cząstkę ryzyka występowania raka sutka. Mowa o raptem 5%, kiedy to winą za stworzenie dolegliwości obarczane są zmutowane geny. Co więc jest podłożem 95% ? Na pierwszym miejscu niepodzielnie stoi w dalszym ciągu promieniowanie jonizujące, które doprowadza do mutacji genów. Ekspozycja na ten rodzaj promieniowania w młodym wieku powiększa powyżej czterokrotnie ryzyko wystąpienia nowotworu. Na drugim miejscu króluje czynnik ryzyka dotyczący już wszystkich kobiet. Mowa o estrogenie. I aczkolwiek zwolennicy estrogenu nazywają go hormonem młodości, sceptycy biją na alarm i akcentują jego ciemne strony. Naukowcy nie mają już wątpliwości, iż im przedtem kobieta rozpoczyna miesiączkować, im potem zachodzi w ciążę i wreszcie im potem wchodzi w moment menopauzy tym większe jest ryzyko zachorowania na raka sutka (innymi słowy im dłuższy jest moment rozrodczy związany z produkcją estrogenu a więc moment między pokwitaniem a przekwitaniem tym większe ryzyko). w razie estrogenu system jest jednak inny. Estrogen nie doprowadza do mutacji żadnych genów. To bogata w estrogen tkanka gruczołu piersiowego jest znakomitym środowiskiem do namnażania się komórek nabłonka (w tym także tych zmutowanych). Czy zatem testy na obecność zmutowanych postaci obydwu genów mają jakikolwiek sedno ? Mają. Eksperci twierdzą, iż poddanie się takiemu testowi przede wszystkim powinny rozważyć kobiety, u których w wywiadzie rodzinnym (na przestrzeni trzech pokoleń) rak sutka pojawiał się cztery razy, albo występował i rak sutka i rak jajnika. Dlaczego? Dlatego, iż w razie kobiety, gdzie rodzinie tylko matka chorowała na raka sutka prawdopodobieństwo odziedziczenia zmutowanego genu, a tym samym powiększenia ryzyka zapadalności na te chorobę wynosi tylko 50%, jeżeli dolegliwość dotyczyła babki ryzyko jest jeszcze mniejsze, a zważywszy na dodatkowe czynniki ryzyka, które jak wspomniałam przedtem odgrywają niepoślednią rolę w tej chorobie ryzyko tj. podobne jak w całej populacji. w razie ekipy największego ryzyka pozytywny test na obecność zmutowanych genów powinien pociągnąć za sobą skutki w dalszym postępowaniu. Chodzi o częste i regularne badanie obu piersi dzięki sposoby palpacyjnej, mammografii i ultrasonografii, a nawet o profilaktyczne usuwanie obydwu gruczołów piersiowych i jajników. W tym ostatnim przypadku jednak istnieją przypadki rozwinięcia się raka sutka w szczątkach tkanki gruczołowej pozostawionej poprzez chirurgów, a zatem tylko doszczętne usuwanie tkanki gruczołowej sutka decyduje o powodzeniu sposoby. Testy na obecność zmutowanych genów BRCA1 i 2 dostępne w USA: Nazwa testu: BRACAnalysis Spółka: Myriad Genetics Typ testu: Pełna badanie genetyczna obydwu genów Czas oczekiwania na wyniki: 4 tygodnie Wydatek: 395 $ - 2,400$ Nazwa testu: Stage I, Stage II, Stage III, Heritage Panel. Spółka: OncorMed Wykrywanie 98% mutacji obydwu genów od najczęstszych do najrzadziej występujących: Stage I wykrywa 40% mutacji BRCA1 i 27% mutacji BRCA2, Stage II - 40% BRCA1 i 37% BRCA2, Stage III odpowiednio 18 i 34%. Czas oczekiwania na wyniki: 3, 4 albo 10 tygodni. Wydatek: 300 - 800 $