Definicja Jaki faktor SPF dla kogo i kiedy?

Co to jest Jaki faktor SPF dla kogo i kiedy?: W razie wysokich faktorów w granicach SPF 60 w zasadzie większe znaczenie ma liczba blokowanych poprzez takie kremy promieni UVB aniżeli długość czasu przebywania na słońcu bez groźby poparzeń jaką zapewnia nam wysokość faktora SPF 60. Nareszcie przeliczając to faktor SPF 60 pozwala nam przebywać na słońcu poprzez 15 godz., a przecież tyle nie trwa nawet dzień. Stopień ochrony wyższy o 0,5 % jaki gwarantują nam te kremy jest mimo wszystko ważny w szczególności dla osób o nadwrażliwej skórze, nie tolerującej słońca. Wskazania do stosowania blokerów Sytuacje i przypadki osób, które koniecznie powinny chronić skórę w szczególności w trakcie opalania tak zwany blokerami (Kremy te powinny koniecznie zapewniać również ochronę anty-UVA, bo sporo z tych przypadków to powiększone ryzyko wystąpienia reakcji fotouczulających, za co odpowiedzialne jest właśnie promieniowanie UVA.) Osoby zażywające leki albo stosujące kosmetyki zawierające substancje fotouczulające Wybrane spośród tych substancji wymienione zostały w tabeli w jednym z poprzednich tekstów. Skupię się jednak na kilku pozycjach z tej tabeli. sporo kobiet jest zaniepokojonych jak tj. w razie tabletek antykoncepcyjnych. w trakcie przyjmowania tabletek hormonalnych istnieje powiększone ryzyko pojawienia się nieregularnych przebarwień skóry. Jednym z czynników aktywujących mechanizm melanogenezy a więc mechanizm produkcji barwnika skóry-melaniny jest działanie gruczołów płciowych, gdyż tabletki działają na poziomie hormonalnym i wpływają na pracę gruczołów płciowych przez wzgląd na tym mogą zaburzać mechanizm melanogenezy czego efektem są właśnie ciemniejsze plamy na skórze, pojawiające się pod wpływem słońca. Oczywiście bazuje to na tym, iż istnieje powiększone ryzyko, czyli plamy mogą się pojawić, lecz i nie muszą, jednak warto się jednak zabezpieczyć, bo później walka z takimi plamami jest bardzo trudna i nigdy już nie można pozbyć się ich kompletnie. Osoby zażywające tabletki antykoncepcyjne mogą przebywać na słońcu, lecz z umiarem i zawsze chronione kremami o wysokiej protekcji (blokery), w szczególności szczególnie trzeba chronić twarz. osoby używające maści albo leków doustnych na bazie kwasu retinowego (tretinoiny) i jego pochodnych powinny zawsze chronić twarz tak zwany blokerami i raczej unikać opalania. Jeżeli chodzi o retinol i kwasy AHA i BHA - kuracje mocnymi kwasami nie powinny być przeprowadzane w momencie letnim, bo skóra staje się po takim zabiegu delikatniejsza i jest bardziej wrażliwa na działanie promieni słonecznych. Preparaty z niskimi stężeniami kwasów albo z retinolem służące samodzielnie w domu, można korzystać z umiarkowaną częstotliwością również i latem, lecz stosujemy je tylko na noc i w połączeniu z skuteczną, codzienną ochroną skóry dzięki kremów z filtrami conajmniej SPF 15. Jeżeli planujemy wyjazd wakacyjny, w szczególności do państw o cieplejszym klimacie, wiemy, iż będziemy regularnie przebywać na słońcu, wówczas dla bezpieczeństwa lepiej odstawić produkty z kwasami i retinolem. Nie trzeba odczekiwać jakiegoś specjalnego okresu, wystarczy tylko zawsze chronić twarz kremami o faktorach minimum SPF 20 i ponad. I jeszcze jedna uwaga, może trochę nie związana z tematem, kremy z kwasami można korzystać wraz z samoopalaczem, najlepiej jednak nie w tym samym czasie, a już w szczególności nie nakładać kremu z kwasami w krótkim czasie po zastosowaniu samoopalacza. W dużej mierze zależy to od cech naszej skóry, używanie kremów z kwasami może wywołać, iż uzyskany sukces opalenizny będzie nieco szybciej znikał ze skóry, jedni to wyraźnie odczuwają , inni nie widzą żadnej różnicy, zależy to od szybkości odnowy naszego naskórka, co jest właściwością indywidulaną, u jednych mechanizm odnowy naskórka zachodzi szybciej u innych wolniej. Poza możliwym efektem szybszego znikania opalenizny, nie ma jakichkolwiek innych przeciwwskazań w łączeniu kremów z kwasami z samoopalaczem. Ciemniejsze plamy mogą pojawić się w miejscach gdzie została nałożona jedna z substancji fotouczulających, tak jest na przykład w razie substancji zapachowych. Dlatego idąc na plażę lepiej nie stosować perfum albo wód toaletowych i to nawet tych bez alkoholu, bo problemem są związki zapachowe raczej olejki eteryczne, a nie sam alkohol. Kobiety w ciąży Przyczyny są takie same jak w razie tabletek antykocepcyjnych a więc sposobność wystąpienia trwałych, przebarwień skóry. Osoby chore na tarczycę, nerki albo serce W zasadzie można aby ten pkt. zaklasyfikować do punktu pierwszego, bo przyczyną są zażywane w przypadku tych chorób leki fotouczulające. Jeżeli dotyczą nas problemy z rozszerzonymi naczynkami na twarzy i ciele. Osoby wyjeżdżające do państw o cieplejszym klimacie. Osoby chore na trądzik w razie rozległego trądziku i trądziku różowatego. Fotouczulenie Osoby uczulone na słońce, o nadwrażliwej na promieniowanie słoneczne skórze. Rak skóry Osoby o powiększonym ryzyku wystąpienia raka skóry, o czym precyzyjnie pisałam w poprzedniej części, dla przypomnienia podaję raz jeszcze: Osoby mające więcej feomelaniny a więc charakteryzujące się jasną karnacją, skłonnością do występowania piegów i włosami o rudawym zabarwieniu. U tych osób występuje większe ryzyko powstawania raka skóry po wpływem promieniowania UV, dlatego, iż feomelanina pod wpływem promieniowania UV ulega rozkładowi i wskutek tego powstają produkty o właściwościach mutagennych a więc sprzyjających tworzeniu zmian nowotworowych w skórze. Osoby, których członkowie najbliższej rodziny chorowali na czerniaka., co wynika ze skłonności genetycznych. Osoby o licznych ( ponad 50) znamionach, pieprzykach i przebarwieniach na skórze. Osoby z sporymi znamionami wrodzonymi, których średnica przekracza 2 cm. Osoby, które doświadczyły trzy albo więcej oparzeń słonecznych II stopnia (z tworzeniem pęcherzyków) przed upływem 20 roku życia. Osoby regularnie wystawiające się na działanie promieni słonecznych bez żadnego zabezpieczenia i regularnie opalające się w solarium. Z kolei pozostałe osoby nie zaliczające się do ( ponad wymienionej ekipy zwiększonego ryzyka najpierw opalania powinny sięgnąć po kremy o faktorze minimum SPF 30, oczywiście mogą również użyć wyższych faktorów, a później ewentualnie można zmniejszyć faktor do wartości SPF 15. Należy tylko pamiętać aby nigdy w trakcie opalania nie schodzić poniżej SPF 15. Jeżeli chodzi o twarz to w razie opalania raczej radziłabym pozostać przy wyższej ochronie conajmniej SPF 20. Zaś jeżeli chodzi o kremy ochronne do codziennego użytku najlepiej jest gdy posiadają faktor SPF 15, to jest wystarczająca codzienna ochrona. Ewentualnie może to być również faktor SPF 10, oczywiście kremy te muszą również zawierać filtry anty- UVA. Z kolei, gdy większą część dnia spędzamy na słońcu, w szczególności latem albo należymy do osób o powiększonym stopniu ryzyka wystąpienia niekorzystnych efektów działania słońca na przykład przebarwień, uczuleń, to lepiej jest sięgnąć po preparaty ochronne o wyższym stopniu ochrony w granicach SPF 30. Zasady stosowania kremów z filtrem Dobór określonego faktora to jedno, druga istotna kwestia to umiejętne nakładanie i przestrzeganie kilku zasad w szczególności w trakcie opalania. W innym przypadku może się okazać, iż krem o faktorze SPF 60 nieumiejętnie zastosowany będzie nas chronił słabiej niż krem o faktorze SPF 30, służący z uwzględnieniem poniższych wskazówek. Pierwsza zasada, o której już precyzyjnie była mowa to obfite nakładanie kremu z filtrami. w trakcie opalania należy powtarzać nakładanie kremu, najlepiej co 2-3 godziny. Preparaty ochronne ścierają się , zmywają w trakcie przebywania w wodzie, a wybrane z filtrów są bardziej wrażliwe na słońce i ulegają rozkładowi, oprócz tego przebywając na słońcu pocimy się bardziej intensywnie. Nawet po zastosowaniu kremu wodoodpornego po każdej kąpieli należy posmarować się ponownie. Preparat z filtrami należy aplikować na skórę conajmniej 20 min. przed wyjściem na słońce. Zawsze trzeba sprawdzać datę ważności kremu z filtrami, ich max. czas ważności to ok. 3 lata i nie korzystać preparatów ochronnych z zeszłego roku, w szczególności jeżeli regularnie mieliśmy je ze sobą na plaży albo w nasłonecznionych miejscach. Preparaty wodoodporne Należy się jeszcze jedno wyjaśnienie- znaczenie hasła wodoodporny. Promienie słoneczne przenikają również poprzez wodę i to na sporo metrów w głąb wody, dlatego jeżeli lubimy pływać i przebywać regularnie w wodzie albo także zamierzamy uprawiać intensywnie sport co wiąże się ze powiększoną potliwością warto zwrócić uwagę czy wybrany poprzez nas krem z filtrami jest równocześnie wodoodporny. Wytwór wodoodporny nie znaczy jednak, iż jesteśmy bezpiecznie chronieni po wielu kąpielach i długim przebywaniu w wodzie. Można się czasem spotkać z wiadomością na opakowaniu, iż dany wytwór z filtrami chroni nawet poprzez 6 godz. spędzonych w wodzie. Nie to jest prawdą, takie produkty nie istnieją. Krem wodoodporny znaczy, iż chroni on nas efektywnie przed promieniami UV w trakcie 40-80 min. przebywania w wodzie, po tym czasie warstwa kremu zostaje już częściowo zmyta i trzeba powtórzyć aplikację kremu. Na produktach zagranicznych można się spotkać z dwoma określeniami wodoodporności: "water-proof" albo "very water resistant" znaczy to, iż taki wytwór chroni nas efektywnie poprzez 80 min. przebywania w wodzie, "water - resistant" znaczy , iż preparat zapewnia ochronę przed promieniami UV w trakcie 40 min. przebywania w wodzie. Tak więc nawet w razie produktów wodoodpornych nadal aktualna jest zasada, iż co 2-3 godziny, a już w szczególności po kąpieli powinny być one nakładane na skórę ponownie. Tym bardziej, iż w zależności od państwie istnieją różne sposoby i regulaminy dotyczące określania wodoodporności produktów ochronnych. Przykładowo w USA wartość współczynnika SPF produktu wodoodpornego jest określana po 40 czy 80 minutach przebywania w wodzie, zaś wybrane państwa przyzwalają na 50 % redukcji umiejętności ochronnych emulsji z filtrami po pobycie w wodzie. Dodatkowe wiadomości o faktorach Faktory się nie sumują, to oznacza jeżeli przykładowo nakładamy krem o faktorze SPF 15 i podkład SPF 8, to nie oznacza, iż ogólna ochrona skóry wynosi SPF 23. Owszem wykorzystywanie dwóch produktów zawierających filtry wmacnia skuteczność ochrony przed promieniami UV, jednak nie można precyzyjnie określić ostatecznej wysokości tej ochrony. Dlatego jeżeli potrzebujemy ochrony o wartości SPF 30 to powinniśmy szukać produktów oferujących konkretnie taką wartość faktora. Z kolei nakładając nawet dwa produkty z filtrami traktujemy, iż jesteśmy chronieni na tyle wysoko na ile wskazuje najwyższa wartość jednego z faktorów dwóch zastosowanych produktów a więc wracając do podanego przykładu będzie to ochrona odpowiadająca wartości SPF 15. Kremy pielęgnacyjne dziennie, na których brak jest żadnych wzmianek, iż chronią przed promieniami słonecznymi, nie gwarantują żadnej ochrony przed słońcem. Kremy pielęgnacyjne dziennie, na których podana jest wzmianka, iż chronią przed promieniami słonecznymi, lecz nie jest podana precyzyjna wartość faktora SPF, chronią tylko w stopniu odpowiadającym wysokości nie większej niż SPF 4, nie są więc zbyt skuteczne. Faktory określające stopień ochrony przed promieniami UVA Faktor SPF określający stopień ochrony przed UVB istnieje już od dawna, z kolei dopiero w latach 90 zajęto się opracowaniem sposobów badania skuteczności filtrów w paśmie UVA, kiedy dowiedziano się więcej na temat właściwości promieniowania UVA i zrozumiano potrzebę ochrony również przed tym rodzajem - jak się okazało bardzo szkodliwych - promieni UV. Istnieje kilka metod oznaczania faktorów dla UVA, jednak nadal nie znaleziono jednej, idealnej sposoby oceniającej ochronne działanie filtrów anty-UVA. Każda z tych metod ma własne wady i zalety. Trudności w określeniu stopnia ochrony filtrów UVA wynikają z cech promieniowania UVA, gdyż negatywne efekty jego działania nie są widoczne od razu, tak jak tj. w razie promieni UVB. Z tego względu, po pierwsze tylko na niewielu produktach ochronnych podane są faktory dla UVA, a po drugie regularnie podane są równocześnie na tym samym preparacie dwa różne faktory przy, których stoją dwie inne liczby. Wynika to z tego, iż faktory te wyznaczane są dwiema wieloma sposobami i nie są równoznaczne tak jak to było z wieloma symbolami faktorów dla UVB, które zawsze można było interpretować tak samo na przykład IP 15 = SPF 15. Zdarza się także, iż zamiast symbolu faktora napisany jest zwyczajnie skrót UVA przy którym umieszczona jest liczba oznaczająca wartość ochrony przeciw temu typowi promieniowania, jednak wtedy dość trudno zinterpretować podaną wartość liczbową, nie znając sposoby jakiej użyto do jej oznaczenia. Mimo wszystko to jest i tak pomocne, bo daje peność, iż krem zawiera filtry chroniące przed zakresem UVA. sposoby oznaczania współczynnika ochrony anty-UVA sposoby zwane fachowo "in vivo" opierające na przeprowadzaniu testów na ochotnikach, czyli bezpośrednio na ludzkiej skórze. sposoby te są oparte na pomiarze pigmentacji albo rumienia wywołanego pod wpływem promieni UVA. Faktory oznaczane tymi sposobami są najczęściej spotykane. IPD (Immediate Pigment Darkening) W metodzie tej ustala się efekty działania promieni UVA na skórę po 60 sekundach po zakończeniu ekspozycji na to promieniowanie. Faktor IPD jest to relacja ilości promieniowania UVA potrzebnej do wywołania widocznej reakcji na skórze chronionej i niechronionej kremem z filtrem anty-UVA. Wartość faktora IPD interpretuje się następująco: IPD = 100 znaczy 100 % ochrony przed UVA, niższe wartości IPD oznaczają odpowiednio niższą ochronę. W praktyce nigdy nie spotkamy się z wartością IPD = 100. Aktualnie dostępne filtry anty-UVA chronią maksymalnie w 80-90 %, wyższa ochrona jest nieosiągalna. PPD (Peristent Pigment Darkening) W tej metodzie efekty działania promieni UVA na skórę odczytuje się po 2 do 24 godz. po zakończeniu naświetlania, kiedy to nasilenie pigmentacji powodowanej działaniem UVA jest już ustabilizowane. Wartość faktora PPD to jest relacja ilości promieniowania UVA potrzebnej do wywołania widocznej reakcji na skórze chronionej i niechronionej kremem z filtrem anty-UVA. Faktor PPD informuje ile razy pomniejszyła się dawka promieniowania UVA absorbowana poprzez skórę, przykładowo PPD = 7 znaczy, iż do skóry wnika 7 razy mniej energii promieniowania UVA PFA albo PF (Protection Factor UV-A) Sposób oparta na jednostce MRD (Minimal Response Dose) a więc najmniejszej dawce promieniowania UVA, która jest potrzebna do wywołania minimalnego rumienia albo pigmentacji skóry. Jednostka MRD to odpowiednik jednostki MED dla promieniowania UVB. Reakcja skóry jest odczytywana po 22-24 godzinach po zakończeniu naświetlania. Współczynnik PF to jest relacja MRD dla skóry chronionej filtrem anty-UVA do MRD dla skóry niechronionej filtrem. Dawniej stosowano jeszcze jedną metodę PPF (Phototoxic Protection Factor). W tej metodzie skórę ochotników poddawano działaniu 8-metoksypsoralenu - substancji podnoszącej sztucznie wrażliwość skóry na promieniowanie UVA. Psoraleny to związki uzyskiwane z niektórych roślin na przykład z dziurawca, selera, także olejek bergamotowy zawiera związek będący psoralenem tak zwany bergapten. Działanie tych związków bazuje na uwrażliwieniu skóry na promienie słoneczne, dzięki czemu skóra szybciej nabiera ciemnej barwy, bo pobudzają one produkcję melaniny. Związki te okazały się jednak bardzo szkodliwe, mają one działanie fototoksyczne wywołujące podrażnienie skóry i co gorsze rakotwórcze, dlatego także ta sposób została zupełnie wycofana. sposoby tak zwany " in vitro" a więc oparte na testach przeprowadzanych w warunkach laboratoryjnych, nie bezpośrednio na skórze ludzkiej. W metodach tych mierzy się dzięki szczególnych urządzeń stopień pochłaniania i blokowania promieni UVA poprzez dany filtr anty-UVA. Australijska norma AS/NZS 2604.1993 Boots Star Rating Mechanizm - ta sposób służąca jest np. w Anglii. Na produktach ochronnych prócz faktora SPF istnieje jeszcze oznaczenie gwiazdkowe, liczba gwiazdek wskazuje na stopień ochrony przed UVA, im więcej gwiazdek tym skuteczniejsza ochrona. Broad Spectrum Rating sposób APP- UV-A Protection Percentage sposoby "in vitro" mają jednak orientacyjny charakter i zazwyczaj stanowią uzupełnienie metod przeprowadzanych bezpośrednio na ludzkiej skórze. sposoby oznaczania faktorów dla UVA będą na pewno z czasem udoskonalane, podobnie jest z samymi filtrami chroniącymi w dziedzinie UVA, nie jest ich jeszcze zbyt sporo, ciągle poszukuje się nowych i bardziej efektywnych. Czy krem chroni również przed UVA jeżeli na kremie podano tylko faktor SPF jak można się przekonać czy krem ten chroni również przed UVA? Pozostaje nam tylko zwrócić uwagę czy w opisie na opakowaniu albo w składzie chemicznym wymienione zostały prócz filtrów przeciw UVB również nazwy efektywnych filtrów chroniących przed UVA. Raczej nie radzę bazować tylko na informacjach podanych poprzez producenta typu "chroni przed UVA i UVB". Jakich nazw mamy szukać i precyzyjnie na temat właściwości filtrów anty-UV o tym już w następnych częściach. I jeszcze na koniec jedno wyjaśnienie odnośnie zagranicznych kosmetyków z filtrami. Na kosmetykach ochronnych dostępnych przykładowo w stanach zjednoczonych ameryki nie znajdziemy oznaczeń i wartości faktorów dla UVA. W Europie i Japonii preparaty ochronne z filtrami są traktowane wg regulaminów jako kosmetyki, z kolei w Australii i USA podlegają one bardziej restrykcyjnym regulaminom, są gdyż traktowane jako farmaceutyki, które są ogólnie dostępne i sprzedawane w każdym markecie. Z tego powodu na przykład w stanach zjednoczonych ameryki każdy preparat czy to typowy do opalania czy także krem pielęgnacyjny albo podkład zawierający filtry, posiada na opakowaniu osobną pozycję o nazwie " Active Ingredients", gdzie wypisane są między innymi nazwy substancji pełniących rolę filtrów i ich stężenie procentowe (%). Reszta składników chemicznych wypisana jest już osobno. tj. przykładowy opis składu chemicznego na opakowaniu jednego z kremów ochronnych dostępnych w stanach zjednoczonych ameryki. Active Ingredients: Titanium Dioxide 9.1% Inactive Ingredients: Water, C12-15 Alkyl Benzoate, Neopentyl Glycol Dioctanoate, Glycerin, Potassium Cetyl Phosphate, Isopropyl C12-15 Pareth-9 Carboxylate, Cetyl Alcohol, Phenoxyethanol, Steareth-21, Tocopherol, Calcium Pantothenate, Camellia Oleiferia Extract, Panthenol, BHT, Neopentyl Glycol Diisostearate, Aluminum Hydroxide, Iron Hydroxide, Steareth-2, Stearic Acid, Trimethylolpropane Triethylhexanoate, Acrylate/C10-30 Alkyl Acrylate Crosspolymer, Disodium EDTA, Carbomer, Butylene Glycol, Triethanolamine, Butylparaben, Methylparaben, Isobutylparaben, Isopropylparaben Dlatego, mimo, iż w stanach zjednoczonych ameryki na kremach ochronnych raczej nie spotkamy oznaczenia wartości faktorów dla UVA, to jednak łatwo się można zorientować czy dany krem zawiera jeden z filtrów chroniących również w dziedzinie UVA, a na podstawie jego stężenia % możemy - co prawda niezbyt precyzyjnie - określić czy ta ochrona jest stosunkowo efektywna. to jest i tak spore ułatwienie, bo w Polsce również przewarzająca część preparatów ma podany tylko faktor SPF na podstawie wysokości którego wiemy na pewno, iż krem chroni nas przed promieniami UVB, z kolei tak aby się przekonać o obecności efektywnych filtrów anty-UVA trzeba wczytywać się w listę dość skomplikowanych nazw chemicznych. W dodatku w razie filtrów mineralnych nie jest to tak jednoznaczne, bo mogą one również spełniać inną rolę w masie kosmetyku aniżeli tylko rolę filtru ochronnego. z kolei w razie kosmetyków amerykańskich jeżeli nazwa titanium dioxide - dwutlenek tytanu występuje w liście " Active Ingredients" mamy wtedy pewność, iż pełni on rolę skutecznego filtru i jest użyty w wystarczającej ilości. W następnej części po omówieniu rodzaju filtrów ochronnych postaram się podać metodę, która aczkolwiek w pewnym stopniu ułatwi nam poszukiwanie skutecznego kremu ochronnego