Definicja Karmienie naturalne niemowląt

Co to jest Karmienie naturalne niemowląt: Żywienie dzieci powinno podążać za zmieniającymi się potrzebami rozwijającego się organizmu. Odpowiednia dieta dziecka, a w szczególności noworodka (do 1 m.ż.) i niemowlęta (do 1 r.ż.) ma nadzwyczajnie istotne znaczenie. Postęp dziecka nie przebiega w jednakowym rytmie i w okresie jego trwania są okresy wzmożonego, bardzo intensywnego rozwoju jak także okresy gdzie postęp dziecka przebiega powolniej. Najszybsze tempo wzrastania przebiega w życiu płodowym z kolei po urodzeniu przyrost i postęp jest także nadal bardzo intensywny. W okresie tym prócz pożywienia, źródłem energii i składników budulcowych są zapasy zebrane poprzez płód w okresie ciąży w formie tkanki tłuszczowej, składniki mineralne i witaminy. W późniejszym okresie kluczowym źródłem energii i składników odżywczych jest dostarczane pożywienie. Pośrodku pierwszych 6 miesięcy dziecko podwaja, a do końca 12 miesiąca niemowlę potraja urodzeniową masę ciała i przyrasta ok. 25 cm, co stanowi 50% wzrostu w chwili urodzenia. W żadnym innym okresie życia przyrost i postęp człowieka nie przebiega z taką intensywnością a podwojenie wagi na przykład z 10 na 20 kg wymaga kilku lat. Zapotrzebowanie kaloryczne noworodka a potem niemowlęcia zależy od masy ciała, dojrzałości i stanu zdrowia. W 1 tygodniu życia noworodek donoszony potrzebuje 100 kcal/kg/dobę w trakcie gdy wcześniak 120 kcal/kg/dobę. Zapotrzebowane kaloryczne maleje etapowo osiągając w wieku młodzieńczym 40 kcal/kg/dobę. W mleku kobiecym kluczowym węglowodanem dostarczającym powyżej 40% kalorii jest laktoza. Zalety karmienia piersią Karmienie piersią jest jedynym naturalnym metodą żywienia niemowlęcia, pokrywającym w pełni jego potrzeby żywieniowe i stwarzającym niepowtarzalne warunki rozwoju fizycznego i psychicznego w pierwszych miesiącach życia, wpływającym korzystnie na jego postęp w późniejszym okresie dzieciństwa i najprawdopodobniej zapobiegającym powstawaniu niektórych chorób wieku dojrzałego. Jedynie mleko żeńskie jest w pełni dostosowane do potrzeb rozwojowych niemowlęcia. Dotychczas w pokarmie kobiecym wyodrębniono powyżej 200 składników takich jak enzymy, hormony, czynniki wspomagające przyrost poszczególnych narządów, przeciwciała, substancje o działaniu przeciwzapalnym, ochronnym, immunomodulującym. Odtworzenie tak skomplikowanego składu w formie preparatu zastępującego mleko matki nie jest dotychczas możliwe. Przez wzgląd na tym zawsze wtedy gdy to jest możliwe niemowlę powinno być karmione naturalnie. Karmienie piersią ma sporo zalet wśród których główne to: Skład i forma mleka żeńskiego - Mleko kobiety ma pełne właściwości odżywcze w pełni pokrywające zapotrzebowanie dziecka i posiada korzystny relacja białka serwatkowego do kazeiny. Zawiera więcej niż mleko krowie, bardziej wskazanych tłuszczów nienasyconych. Mleko matki jest zawsze łatwo dostępne, ma właściwą temperaturę, jest zawsze świeże, bez zakażających je bakterii. W przeciwieństwie od mleka naturalnego, mleko krowie zawiera w swoim składzie pomiędzy innymi ß-laktogobulinę i inne substancje mogące spowodować uczulenie, które w przyszłości mogą być powodem alergii i zaburzeń wchłaniania. U dzieci karmionych mlekiem krowim powiększa się ryzyko wystąpienia otyłości, miażdżycy, zmian na skórze, zwalnieniu ulego tempo wzrastania. Spora zawartość soli mineralnych w mleku krowim, a w szczególności sodu determinuje większym obciążeniem nerek, co w przyszłości może doprowadzić do chorób nerek. Łatwa przyswajalność (strawność) pokarmu matki wynikająca z unikalnej budowy większości składników mleka żeńskiego (białka, węglowodany, składniki mineralne, witaminy), przystosowanych do rozwoju funkcji trawiennych przewodu pokarmowego niemowlęcia. Występujące w pokarmie naturalnym kazeina i laktoglobulina wzmagają wchłanianie wapnia, z kolei kazeina dodatkowo miedź i cynk. Lipaza ułatwia wchłanianie tłuszczu. Funkcje ochronne pokarmu żeńskiego - Dodatkowe składniki mleka żeńskiego chronią niemowlę przed zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi. Te funkcje spełniają ciała odpornościowe (SIgA), składniki białka które utrudniają postęp chorobotwórczych bakterii w przewodzie pokarmowym dziecka (laktoferryna), enzym bakteriobójczy (lizozym), a również krwinki białe i makrofagi matki. Zapobieganie alergiom pokarmowym - Czynnikiem sprzyjającym wystąpieniu alergii u niemowlęcia jest inicjalne zetknięcie się z białkiem obcego gatunku na przykład białkiem mleka krowiego. Zagrożone alergią są niemowlęta z rodzin atopowych, gdzie u matki, ojca albo rodzeństwa wystąpiła alergia. Takie dzieci karmione wyłącznie piersią poprzez pierwsze 6 miesięcy życia mają większą szansę uniknięcia alergii pokarmowej, bo skład białka mleka żeńskiego jako białko tego samego gatunku nie wywołuje reakcji nadwrażliwości. W razie jeśli doszło do nadwrażliwości u niemowlęcia karmionego piersią matce zaleca się nie spożywać produktów o mocnych właściwościach alergizujących takich jak mleko, sery, ryby, jaja, orzechy, soja. Funkcje psychologiczne - Karmienie piersią stwarza matce i dziecku niepowtarzalne warunki związków psychicznych, zapewniające mu idealny postęp uczuciowy, a również najprawdopodobniej i mowy. Karmienie naturalne wspomaga rozwijanie więzi emocjonalnej pomiędzy matką a dzieckiem Pokarm wydzielany poprzez gruczoły sutkowe poprzez pierwsze 3-4 dni po urodzeniu nosi nazwę siary (colostrum, młodziwo). Jest on bardziej żółty, gęsty i lepki, zawiera zawiera o sporo więcej białka i soli mineralnych z kolei mniej cukrów i tłuszczów w porównaniu do mleka dojrzałego. powyżej połowę białek stanowią przeciwciała, które wzmagają odporność dziecka, przez wzgląd na czym dziecko zaraz po urodzeniu, dziecko powinno być przystawione do piersi matki. Przeciwwskazania do karmienia piersią Przeciwwskazania do karmienia piersią są nieliczne. Ze strony matki to: ostre dolegliwości infekcyjne, które na krótko elimunują karmienie dolegliwości przewlekłe jak gruźlica, dolegliwości nowotworowe czy psychiczne brak pokarmu implanty do piersi Ze strony dziecka to: wrodzone dolegliwości metaboliczne jak galaktozemia i fenyloketonuria Zasady karmienia piersią Dobrze jest, jeśli noworodek zaraz po urodzeniu zostaje położony na nie okrytym brzuchu matki, mając z nią chwilowy kontakt fizyczny, a ustami dotykając sutka matki. Matka nawiązuje wtedy pierwszy bezpośredni kontakt z dzieckiem i po raz pierwszy pojawia się odruch " poszukiwania" sutka matki, zapoczątkowujący najszybciej skuteczne wydzielanie mleka z piersi matki. Następnie noworodek oddzielony od matki powinien do niej jak najprędzej powrócić i nie póżniej jak po jednej albo dwóch godzinach być przystawiony do piersi matki. Nawet krótkotrwałe ssanie przyspiesza uruchomienie systemów fizjologicznych regulujących wydzielanie mleka. Matka powinna pamiętać iż: Ssanie jest odruchem fizjologicznym i instynktownie występującym przy kontakcie z sutkiem matki. Przed karmieniem i po karmieniu nie należy brodawki sutka zmywać. W celu usunięcia zaschniętego mleka z otworów wyprowadzających sutka można delikatnie dwoma palcami ucisnąć otoczkę, ułatwiając tym wypływ mleka. Przed karmieniem należy dziecko przewinąć, nie krępując mu rączek. Powinny mieć one swobodę poruszania - dziecko dotyka nimi piersi matki albo chwyta jej palec w okresie karmienia. Pozycje w okresie karmienia wybiera matka sama. Może karmić w pozycji leżącej, szczególnie pośrodku kilkunastu dni po urodzeniu. Karmienie w pozycji siedzącej ułatwia matce krzesło z oparciem i stołeczek podstawiony pod nogi. Dziecko powinno być ułożone na uniesionym przedramieniu matki tak, by znajdowało się w pozycji pół wyprostowanej z głową i ramionami ułożonymi wyżej niż dolna część ciała. Głowa dziecka, a w pierwszej kolejności usta, powinny znajdować się naprzeciw brodawki, którą z takiej pozycji łatwiej podać dziecku. Kciuk i palec wskazujący matki powinny delikatnie uciskać pierś w trakcie wprowadzania brodawki do ust dziecka i w czasie karmienia także, tak tak aby dziecko mogło wtedy swobodnie oddychać poprzez nos. Wybrane noworodki ssą dobrze od pierwszego przystawienia do piersi, inne wykazują początkowo brak zainteresowania piersią, jeszcze inne bawią się brodawką, liżą ją, a nie chcą ssać - zaczynają ssać dopiero drugiego albo trzeciego dnia. Matka może zachęcić dziecko do ssania, przesuwając brodawkę po wargach dziecka i wkraplając mu do ust wyciśnięty pokarm. Krzyczącemu dziecku, nie chwytającemu brodawki, można brodawkę wspólnie z otoczką ściśniętą pomiędzy kciukiem i palcem wskazującym wsadzić do ust, uciskając grzbiet języka brodawką, co jest najwłaściwszym impulsem do chwycenia jej poprzez dziecko. Karmienie każdorazowo powinno się odbywać z obydwu piersi. Po nakarmieniu z jednej piersi należy dziecko przełożyć na drugie ramię i podać drugą pierś. Kolejne karmienie powinno się rozpoczynać od piersi podawanej jako drugiej w okresie poprzedniego karmienia. Po nakarmieniu jedną piersią należy dziecko unieść pionowo, delikatnie przyciskając do piersi, by umożliwić mu wydalenie powietrza połkniętego wraz z mlekiem. co objawia się głośnym odbiciem. Tę czynność należy powtórzyć po nakarmieniu drugą piersią. Opróżnienie piersi jest właściwym impulsem do wydzielania prolaktyny - hormonu nieodzownego do wytwarzania mleka poprzez gruczoł sutkowy karmiącej matki. Ma to szczególne znaczenie przy początkowo małej produkcji mleka.W pierwszych kilku albo kilkunastu dniach po nakarmieniu dziecka i położeniu go do łóżeczka należy błyskawicznie przystąpić do odciągania pokarmu z każdej piersi. Najlepiej czynić to ręcznie, w wygodnej pozycji, uciskając pierś obydwiema rękami przyłożonymi płasko do obydwu boków piersi i wykonując wielokrotnie ruchy wyciskania, począwszy od nasady piersi w kierunku brodawki. Minimalizuje się tym ryzyko bolesnego przepełnienia piersi. Przerwy pomiędzy karmieniami wyznacza noworodek " żądaniem" nakarmienia go (karmienie na żądanie ). Liczba karmień wskutek "żądania" dziecka może dojść do kilkunastu pośrodku doby. Najczęściej trwa to ok. 10 dni po czym etapowo obniża się i w wyniku samoregulacji ze strony dziecka określa się na poziomie ok. 8 karmień z zachowaniem 4 - 5 godzinnej przerwy nocnej. Dziecko domagające się krzykiem nakarmienia powinno mieć spełnione to żądanie. jeśli pozwala się mu krzyczeć, czekając na określony z góry czas karmienia , dziecko zmęczone krzykiem może nie chcieć ssać, względnie po krótkim ssaniu może wymiotować. jak wskazują doświadczenia, niemowlę dopomina się o karmienie nie częściej niż co 2-3 godziny. Powodzenie w karmieniu dziecka wyłącznie piersią poprzez kilka miesięcy zapewnia nie podawanie jakichkolwiek innych płynów poza pokarmem to jestzaspokajanie pragnienia dziecka także poprzez podanie piersi. Dopajanie nie jest niezbędne przy wyłącznym karmieniu piersią. Wyjątek mogą stanowić okresy upałów, lub gorączka u dziecka - wtedy utraty płynów mogą wymagać dodatkowego uzupełnienia. Do picia podaje się przegotowaną wodę, rumianek albo słabą herbatę, słodzone lekko glukozą (u młodszych niemowląt), albo sacharozą (od 5-6 miesiąca życia). Liczba spożytego pokarmu jest różna między karmieniami (na ogół wynosi 90-150ml). Idealną miarą prawidłowego żywienia dziecka jest wzrost masy ciała ok. 400-500 g miesięcznie i dobre samopoczucie niemowlęcia. Leki W momencie karmienia istotnym problemem bywa konieczność podawania matce leków. Leki te mogą ulegać koncentracji w mleku i przechodzić do piersi w stężeniu wyższym niż ma matka. wśród leków bezwzględnie zakazanych dla matek karmiących są: sole złota indometacyna fenylbutazon chloramfenikol tetracykliny sole litu antymetabolity atropina ergotamina opiaty jodki estrogeny Warunkowo można wykorzystać: aminoglikozydy biseptol etambutol leki moczopędne z gatunku diuretyków klonidynę leki antydepresyjne fenytoinę doustne leki antykoncepcyjne tiouracyl teofilinę leki antyhistaminowe Ostożnie można wykorzystać: paracetamol aspirynę kodeinę antybiotyki z gatunku cefalosporyn erytromycynę metronidazol penicylinę rifampicynę beta-blokery digoksynę heparynę hydralazynę barbiturany kortykosteroidy leki przeczyszczające Żywnienie naturalne Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia mówią, że dziecko powinno być wyłącznie karmione piersią poprzez moment ok. 6 miesięcy życia. ok. 6 miesiąca życia dziecka pokarm matki przestaje być wystarczającym źródłem energii i składników odżywczych. W tym czasie dietę niemowlęcia należy wzbogacać o kolejno i pojedynczo wprowadzane produkty niemleczne. W Polsce pierwsze podajemy owoce (5-6 miesiąc), później warzywa, kaszki ryżowe i kukurydziane, mięso (od 6- 7 miesiąca), następnie rosoły i żółtko jaja (najwcześniej w 7 miesiącu), po 10 miesiącu życia pieczywo pszenne i mieszane, wędliny, a ok. roku twarogi i mleko krowie i inne produkty mleczne i białko jaja. Każdy nowy wytwór wymaga oddzielnego wprowadzenia. Podajemy 1 nowy wytwór w odstępach kilkudniowych co ma na celu szybkie i bezbłędne "odszukanie" produktów, których dziecko nie toleruje na skutek alergii, nietolerancji pokarmowej, których symptomy powstają do kilku dni po spożyciu danego produktu. Porcje nowo wprowadzanych potraw powinny także wzrastać etapowo pośrodku kilku dni od 1-2 łyżeczek na początku wprowadzania, do docelowej porcji. Wybór produktów: Owoce - Zaczynamy od najmniej alergizującego jabłka w formie przecieru albo soczku, owoców jagodowych takich jak maliny, a również morele. Do ukończenia 1 roku życia unikamy podawania bananów, cytrusów i innych owoców tropikalnych, a również truskawek i poziomek, bo mają mocne właściwości alergizujące. Warzywa - W startowym okresie podajemy gotowane i przetarte do "gładkiej" konsystencji papki warzywne, zaczynając od marchwi, przez marchew z ziemniakiem i etapowo, co kilka dni, dodając do smaku następne warzywa korzeniowe. Do 8-9 miesiąca nie podajemy warzyw wzdymających (kapustne, strączkowe, cebulowe), a u dzieci z częstymi kolkami i bólami brzucha nawet do 2-3 roku życia. Mięso - W 6-7 miesiącu życia, zaczynając od 1-2 łyżeczek, do zupy dodajemy ugotowane i siekane albo przetarte mięso drobiowe, królicze albo cielęce. Chuda wołowina i chudy schab wieprzowy może być podawany starszym niemowlętom w wieku ok. 8-9 miesiąca życia. Kasze - najlepiej zacząć od kleiku ryżowego i kukurydzianego jako dodatku do zupy warzywnej, albo przecieru owocowego. ok. roku kleiki i kaszki mogą być przygotowane na mleku (najlepiej modyfikowanym). W tym czasie można już wprowadzać kaszki pszenne (manna) i drobne gryczane (krakowska) i kluseczki. Kasza jęczmienna (najlepiej drobniejsza), jako ciężej strawna, może być podawana dzieciom 2-3 letnim. Wędliny - wyłącznie chude drobiowe, cielęce i wieprzowe, nie podajemy wędlin z mięsa mielonego, bo są bardzo tłuste i mogą zawierać bonusy niewskazane dla niemowlęcia. Sery - W 12 m.ż. można ostrożnie podać plasterek sera żółtego, a po kilku dniach kolejno fermentowane napoje mleczne i twarogi i mleko pełne. W razie niekorzystnych reakcji wycofać z diety i skonsultować się z lekarzem. Całe jajka - w formie omletu albo jajecznicy na parze, czy innych dodatków wprowadzamy ostrożnie po 12 miesiącu życia. Warzywa surowe - jako bonus do kanapek (sałata, cykoria, ogórek, pomidor), w niewielkich ilościach podajemy ok. 11-12 miesiąca życia, wtedy gdy dziecko jest już w stanie je pogryźć. Najlepiej jeżeli są jednak rozdrobnione i koniecznie obrane ze skórki. Cukier, sól - nie powinny być dodawane do potraw dla niemowląt. Poniżej przedstawiamy schemat żywienia niemowląt karmionych piersią rekomendowany poprzez Instytut Matki i Dziecka (2001r) Wiek Polecana liczba posiłków Rodzaj pożywienia (żywność uzpełniająca) 0-6 m.ż. Karmienie piersią na żądanie Posiłki uzupełniające1 można wprowadzać przed ukończeniem 6 m.ż. w wyjątkowych przypadkach (ze wskazań lekarskich albo na życzenie matki można wprowadzić mleko początkowe albo kolejne, w zależności od wieku dziecka). Początkowo papka jarzynowa a nastęnie zupa jarzynowa2 z gotowanym mięsem (bez wywaru) i bezglutenowym kleikiem zbożowym albo papka jarzynowa z gotowanym mięsem. Soka owocowy najlepiej pzecierowy albo przecier owocowy który może być z dodatkiem kleiku bezglutenowego 7 m.ż. 5-6 Posiłki uzupełniające należy wprowadzać w 7 m.ż. wedle zasadami podanymi dla okresu wcześnejszego, a następnie wprowadzać etapowo kaszkę (kleik bezglutenowy)3 i ½ żółtka co drugi dzień 8 m.ż. 5 Posiłki uzupełniające jak w 7 m.ż. 9 m.ż. 5 Posiłki uzupełniające jak w 8 m.ż. i biszkopty bezglutenowe i chrupki kukurydziane. Zmiana: całe żółtka co drugi dzień 10 m.ż. 5 Posiłki uzupełniające jak w 9 m.ż. Zmiana: Obiad z dwóch dań (zupka + jarzynka z dodatkiem gotowanego mięsa)4 i produkty zbożowe w tym glutenowe takie jak kaszki, kleiki, kasze, bułki, chleb, sucharki 11-12 m.ż. 4-5 Posiłki uzupełniające jak w 10 m.ż. Zmiana: Wprowadzić całe jajo 3-4 razy w tygodniu i twarożek, kefir i jogurt 1-2 razy w tygoniu Nowe produkty takie jak owoce, warzywa, kasze, mięso należy wprowadzać kolejno i osobno, obserwując reakcję dziecka i zaczynająć od małych ilości na przykład 3-4 łyżeczek. Doktor może zmodyfikować kolejność wprowadzania poszczególnych produktów. Składnikiem tłuszczowym zup jarzynowych może być dobrej jakości masło, oliwa z oliwe albo bezerukowy olej rzepakowy Zaleca się, by wprowadzane produkty zbożowe byly wzbogacane w żelazo. Konsystencja jarzyn i mięsa powinna stymulować żucie pokarmu Komentarz: Zaleca się, by poprzez pierwszych 6 miesięcy życia niemowlęta były karmione wyłącznie piersią. Pierwsze 6 miesięcy życia liczy się do końca pierwszego półrocza czyli do 180 dnia życia dziecka Gdyż zaleca się, by poprzez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka stosować wyłącznie karmienie piersią, wprowadzanie innych niż pokarm naturalny posiłków powinno wynikać ze wskazań lekarskich, ewentualnie być uzasadnione życzeniem matki Rodzaj wprowadzanych innych niż pokarm naturalny posiłków w okresie pierwszych 6 miesięcy życia dziecka powinien odpowiadać w przybliżeniu czasowi wprowadzana tych posiłków u niemowląt niekarmionych piersią Posiłki uzupełniające - szczególnie w okresie pierwszych 6 miesięcy życia dziecka - nie mogą zastępować karmienia piersią, ale je uzupełniać, dlatego powinny być oferowane po, a nie przed karmieniem piersią Posiłki uzupełniające powinny być podawane łyżeczką albo z kubka a nie poprzez smoczek