Definicja Minimalna interwencja antytytoniowa

Co to jest Minimalna interwencja antytytoniowa: To rodzaj rady udzielonej poprzez lekarza pacjentowi palącemu tytoń. Jej celem jest określenie pośrodku krótkiego czasu (stąd termin "min."), czy pacjent pali tytoń i, jeżeli istnieje taka potrzeba, pomoc w wyborze właściwej sposoby rzucenia nałogu. Termin ";min. interwencja antytytoniowa" (MIA) bierze się także stąd, iż zarówno doktor, jak i pacjent ponoszą min. wydatki powiązane z taką radą - właściwie nie tracą nic poza poświęceniem chwili czasu... Zdolność MIA jest przydatna dla wszystkich lekarzy, również rodzinnych. Ci ostatni mają nawet pewną "przewagę" nad kolegami specjalistami, gdyż trafiają do nich pacjenci nie tylko z problemami zdrowotnymi (wywołanymi między innymi paleniem papierosów), lecz również osoby zdrowe. Lekarze rodzinni mają więc wielką szansę wczesnego wychwycenia palaczy nie mających jeszcze jakichkolwiek objawów dolegliwości odtytoniowej i nie zdających sobie kwestie z konsekwencji tego nałogu. Na czym bazuje MIA? Jej strukturę ustala się mianem "Reguły czterech P": Pytaj, Poradź, Pomóż, Pamiętaj. Reguła I - Pytaj - przypomina lekarzowi, by przy każdej okazji/wizycie pacjenta pytał go, czy pali tytoń. W razie odpowiedzi twierdzącej powinien zapytać o liczbę wypalanych na dzień papierosów, czas trwania nałogu i o motywację do zerwania z nim. Reguła II - Poradź - przypomina, by przy okazji każdego kontaktu z palącym pacjentem doradzał mu zaprzestanie palenia. Reguła III - Pomóż - bazuje na doradzeniu pacjentowi właściwej terapii odwykowej. Reguła IV - Pamiętaj - przypomina, by przy każdej kolejnej wizycie pytał pacjenta o jego relacja do palenia. Do "Reguły czterech P" Amerykańskie Towarzystwo Medyczne dodaje jeszcze jedną : O (Oceń), która bazuje na ocenie poprzez lekarza gotowości pacjenta do podjęcia próby rzucenia nałogu. Definicja MIA wprowadził w naszym państwie prof. W. Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii - Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie. On także zaproponował Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce cykl szkoleń z dziedziny rozwiązywania problemów wynikających z palenia papierosów, w tym także nt. MIA. W całym państwie odbyły się już takie szkolenia dla nauczycieli rezydentów medycyny rodzinnej i dla samych lekarzy rodzinnych. Wzięło w nich udział powyżej 500 osób. Ich celem jest włączenie polskich lekarzy rodzinnych do akcji mającej prowadzić do beznikotynowego stylu życia społeczeństwa polskiego przez ograniczenie nałogu palenia papierosów wśród populacji ich pacjentów. Mimo początkowego sceptycyzmu lekarzy rodzinnych, dotyczącego szkoleń z zakresu MIA, ostatnio coraz chętniej uczestniczą oni w kursach z tej dziedziny. Trudno się dziwić. dolegliwości odtytoniowe kosztują, a ponadto w latach 90. umieralność na skutek chorób tytoniozależnych u mężczyzn w średnim wieku powiększyła się w Polsce 3-krotnie, a u kobiet 9-krotnie. Palenie papierosów skutkuje blisko połowę przedwczesnych zgonów Polaków w wieku średnim. Jaka jest skuteczność MIA? Podobna do skuteczności nikotynowej terapii zastępczej, nieco mniejsza niż wykorzystywanie bupropionu, lecz za to aż o 50% wyższa od interwencji behawioralnej i psychologicznej. Wedle regułą I i IV min. interwencję antytytoniową trzeba powtarzać, ponieważ informację o tym, iż trzeba przestać palić papierosy, pacjent może zwyczajnie... zapomnieć albo zignorować. Wyliczono wszak, iż po 10 minutach od konsultacji pacjentowi "ucieka" 50% informacji, przekazanych mu poprzez lekarza, a po 8 godzinach - aż 95%! I pamiętajmy jeszcze o jednym. Lekarze mogą (i powinni) stosować MIA nie tylko w relacji do pacjentów, lecz również wobec swojej rodziny, przyjaciół i znajomych. Profesjonalnych działań o charakterze promocji zdrowia i profilaktyki nigdy gdyż za sporo! Artykuł pochodzi z tygodnika "Służba Zdrowia" nr 32-35/2001