Definicja Promieniowanie UV - niekorzystne działanie na skórę

Co to jest Promieniowanie UV - niekorzystne działanie na skórę: Na początku fundamentalne wiadomości na temat promieniowania ultrafioletowego. Światło słoneczne zostało podzielone z racji na jego różne wpływ na człowieka na kilka zakresów, tak więc promieniowanie ultrafioletowe to tylko jeden z tych zakresów, który ma najistotniejszy wpływ na naszą skórę i mechanizm opalania. Do powierzchni Ziemi dociera promieniowanie ultrafioletowe z zakresu 280-400 nm ("nm" to nanometry-jednostka długości w tym wypadku fal świetlnych). Promieniowanie ultrafioletowe dzieli się na trzy rodzaje: UVC - 200-280 nm - Ten rodzaj promieniowania jest prawie kompletnie pochłaniany poprzez warstwę ozonową atmosfery, otaczającą kulę ziemską, tak więc promienie UVC nie występują w świetle słonecznym docierającym do powierzchni Ziemi. Promieniowanie UVC wykorzystuje się na przykład w warunkach laboratoryjnych do sterylizacji a więc odkażania i zabijania chorobotwórczych mikroorganizmów jak na przykład bakterii. UVB - 280-320 nm - Stanowi ono 5 % całego promieniowania ultrafioletowego docierającego do powierzchni Ziemi. Tj. ono odpowiedzialne za pojawianie się rumienia i oparzeń słonecznych, a również skutkuje pigmentację a więc sukces opalonej skóry. UVA - 320-400 nm - Dodatkowo zakres UVA został podzielony na dwie podgrupy: - UVA - I a więc fale długie 340-400 nm - UVA-II a więc fale krótkie 320-340 nm Promieniowanie UVA stanowi 95 % całego promieniowania ultrafioletowego docierającego do powierzchni Ziemi. Nie skutkuje powstawania rumienia i poparzeń, z kolei skutkuje pigmentację skóry a więc opaleniznę i jak się okazało w ostatnim czasie to jest ono raczej odpowiedzialne za tak zwany fotostarzenie się i zmiany nowotworowe skóry. Promieniowanie UVB Promieniowanie UVA Zakres długości fal 280-320 nm Zakres długości fal 320-400 nm Najsilniejsze w godzinach od 10 rano do 3 po południu, w momencie letnim jego natężenie jest najwyższe. Jego natężenie jest takie samo poprzez cały dzień, od wschodu do zachodu słońca., niezależnie od pogody i pory roku a więc zimą jest równie intensywne jak latem. Stanowi 5 % całego promieniowania UV docierającego do Ziemi. Stanowi 95 % całego promieniowania UV docierającego do Ziemi. Ono jest filtrowane poprzez chmury i szyby okienne albo samochodowe, tak więc w pochmurne dni i w trakcie pobytu w pomieszczeniach albo samochodzie dociera do nas mniejsza dawka promieni UVB. Nie zatrzymują go ani chmury, szyby okienne czy samochodowe a więc nawet siedząc w samochodzie albo w nasłonecznionym pokoju, bądź w pochmurny dzień latem czy zimą jesteśmy poddani działaniu takiej samej dawki promieni UVA. Gdyż to są promienie o krótszej długości nie wnikają głęboko w skórę, raczej tylko do poziomu naskórka. Jako promienie o dłuższym zasięgu penetrują skórę bardzo głęboko, aż do poziomu skóry właściwej. To jest ono odpowiedzialne za rumień posłoneczny i poparzenia skóry, bo mimo krótszej długości promienie te posiadają wyższą energię w porównaniu z promieniami UVA. Tak więc negatywne efekty działania promieni UVB są widoczne w krótkim czasie. Nie wywołuje rumienia. Efekty jego niekorzystnego działania są zauważalne po latach, bo jego dawki kumulują się dając o sobie znać w przyszłości na przykład w formie zniszczonej, pokrytej licznymi zmarszczkami skóry albo zmianami nowotworowymi. skutkuje obniżenie odporności immunologicznej organizmu, poprzez co również przyczynia się do zmian nowotworowych, nie tylko skóry, lecz również innych organów. W dużej mierze przyczynia się do zmian nowotworowych skóry. Może być jednym z powodów zaćmy-dolegliwości oczu. Przyczynia się do pojawiania się reakcji fotouczulających. Jest kluczową powodem fotostarzenia się skóry. poprzez sporo lat uważano, iż kluczowym winowajcą niekorzystnych zmian spowodowanych działaniem słońca, jest promieniowanie UVB. Dopiero pod koniec lat 90 zrozumiano, iż promienie UVA mają w tym również spory udział. Aktualnie wiemy, iż to promienie UVA są kluczową powodem fotostarzenia się skóry i zmian nowotworowych. Rumień i oparzenie słoneczne Pierwszy, najszybciej zauważalny sukces to pojawienie się rumienia i oparzenia słonecznego a więc zaczerwienienie, pieczenie i podrażnienie skóry wskutek zbyt długiego przebywania na słońcu bez zabezpieczenia. Za sukces reakcji rumieniotwórczej, która bazuje na rozszerzeniu się naczyń krwionośnych, jest odpowiedzialne przede wszystkim promieniowanie UVB. Osoby mające problemy z rozszerzonymi naczynkami powinny z tego powodu szczególnie chronić skórę kremami ochronnymi o wysokich faktorach. Promienie UVB mają krótszą długość fal niż UVA, docierają raczej tylko do poziomu naskórka, lecz za to posiadają o sporo większą energię w porównaniu z promieniowaniem UVA, dlatego także to właśnie one wywołują sukces poparzenia i zaczerwienienia skóry. Max. sukces zbyt intensywnego napromieniowania UVB pojawia się po 24-48 godzinach od naświetlenia. W przypadku wystąpienia rumienia skóry najwspanialszym wyjściem jest schłodzenie skóry przez wykorzystanie na zaczerwienione miejsca zimnych ( lecz nie lodowatych) kompresów, jeżeli dotyczy to całego ciała można wziąć letnią kąpiel. Domowym metodą jest wykorzystanie okładów z kwaśnego mleka, może być również jogurt naturalny (byle bez cukru). Chore miejsca dobrze jest smarować delikatnie cienką warstwą preparatu w formie żelu na bazie aloesu, dobre będą również mleczka z łagodzącym panthenolem (witaminą B5). Fotostarzenie się skóry Tak jak już wspominałam, poprzez sporo lat uważano, iż to promieniowanie UVB ponosi winę, za przedwczesne starzenie się skóry, regularnie wystawianej na jego działanie. Teraz już wiemy, iż fotostarzenie się skóry jest powodowane w głównej mierze poprzez promienie UVA. Zrozumiano to dopiero w latach 90, w szczególności kiedy zorientowano się, iż mimo coraz powszechniejszego stosowania kremów z dostępnymi wówczas filtrami ochronnymi anty-UVB, nawet o wysokich faktorach ochronnych, skóra osób przebywających regularnie na słońcu nadal ulegała sporym zniszczeniom, które objawiały się w szczególności po latach. Podobnie było w przypadku solarium. Idea solarium polegała na tym, aby wyeliminować promieniowanie UVB, powodujące poparzenia słoneczne, a wzmocnić dawkę promieni UVA, które również przyczyniają się do uzyskania opalenizny, ( lecz bez powstawania rumienia a więc zaczerwienienia i podrażnienia skóry. przez powiększenie dawki promieni UVA, w porównaniu z naturalnym światłem słonecznym uzyskano szybszy sukces opalenizny. Jednak skóra poddana działaniu solarium również ulega przyspieszonemu procesowi fotostarzenia. Jeden z profesorów zajmujących się tematem fotostarzenia się skóry - prof. James Leyden - podał ciekawą historię swej pacjentki. Była to kobieta, będąca nauczycielką. Całe własne życie zawodowe spędziła ucząc w klasie, gdzie jedną ścianę stanowiły okna, dzięki czemu klasa była zawsze jasna i nasłoneczniona z jednej strony. Kobieta ta zawsze lewą cześcią swojej twarzy zwrócona była w stronę okien, a prawa była zazwyczaj mniej oświetlona. W wieku 40 lat skóra tej kobiety po lewej stronie twarzy była wiele bardziej pomarszczona i zniszczona, aniżeli skóra po prawej stronie. Na podstawie tego przypadku Prof. Leyden tym bardziej przekonał się, iż to UVA ponosi kluczową winę za fotostarzenie się skóry, bo tylko UVA ma umiejętność przenikania poprzez szyby okienne. UVB jest w sporym stopniu zatrzymywane i nie przenika poprzez szyby okienne czy samochodowe. Promieniowanie UVA jest promieniowaniem o niższej energii, ( lecz większej długości fali w porównaniu z UVB, dzięki czemu ma sposobność penetrowania skóry, aż do głębszych warstw skóry właściwej (to ta głębsza warstwa pod naskórkiem), poprzez co skutkuje między innymi niszczenie włókien kolagenu i elastyny. mechanizm fotostarzenia się skóry nie jest w rzeczywistości tak do końca przyspieszonym starzeniem się skóry. Powstające defekty i uszkodzenia są w pewnym stopniu inne niż w naturalnym starzeniu się. Tak więc promieniowanie UV, nie tylko przyspiesza mechanizm starzenia się skóry, ( lecz raczej skutkuje takie zniszczenia, które bez jego nadmiernego udziału najprawdopodobniej nie miałyby miejsca i moglibyśmy wyglądać lepiej i zdrowiej. Zmiany skóry pod wpływem promieniowania UVA a więc efekty fotostarzenia się nie są widoczne w krótkim czasie. Gdyby tak było pewnie sporo kobiet byłoby bardziej ostrożnymi i powściągliwymi jeżeli chodzi o intensywne opalanie, w szczególności w solarium. Na mechanizm fotostarzenia się skóry zapracowujemy sobie latami, bo pośrodku upływu czasu dochodzi do sumowania się nawet niewielkich, codziennych dawek promieniowania UVA. Tak więc efekty - częstego opalania, korzystania z solarium czy nie przywiązywania uwagi do codziennego stosowania kremów ochronnych w młodym wieku - zobaczymy mając 40 lat. Prawdą jest, iż tworzenie się zmarszczek jest w dużej mierze powodowane poprzez czynniki środowiska zewnętrznego, a tylko w niewielkim stopniu poprzez indywidualne skłonności genetyczne. Promieniowanie UV jest aż w powyżej 80 % powodem starzenia się skóry i powstawania zmarszczek. Niektórzy dermatolodzy proponują przekonać się o tym stosując prosty i dość może humorystyczny test. Mianowicie osoby ponad 40 roku życia, mogą porównać stan swojej skóry na twarzy, dłoniach, dekoldzie ze skórą na partiach ciała bardzo rzadko albo nawet w ogóle wystawianych na działanie promieni słonecznych na przykład ze skórą na pośladkach. Osoby, które niemal nigdy nie wystawiały na słońce swych pośladków zauważą, iż (o ile oczywiście nie dotyczy ich problem otyłości, bo wówczas skóra może być obwisła i zniekształcona) skóra jest nadal gładka, pozbawiona przebarwień, piegów, zmarszczek i bardziej elastyczna niż skóra na rękach czy dekoldzie. Jakie są efekty fotostarzenia się skóry a więc nadmiernej ekspozycji na słońce i braku codziennej, niezależnej od pory roku ochrony w postaci kremów z filtrami? Skóra staje się bardziej gruba, sucha, szorstka i zrogowaciała, bo promieniowanie pobudza komórki skóry do podziałów i przyspiesza mechanizm rogowacenia naskórka. Promienie UVA w szczególności promienie długie - UVA I, gdyż siegają aż do poziomu skóry właściwej wywołują negatywne zmiany w fibroblastach i działają niszcząco na - produkowane poprzez fibroblasty - włókna kolagenu i elastyny. Fibroblasty to komórki występujące w warstwie skóry właściwej, są one odpowiedzialne między innymi za produkcję dwóch białek skóry - kolagenu i elastyny. Poziome włókna kolagenu i pionowe włókna elastyny tworzą siateczkę, stanowiącą rusztowanie dla struktury naskórka. Dzięki nim skóra zachowuje elastyczność, jędrność i odpowiednie napięcie. Fibroblasty produkują również naturalne enzymy zwane metaloproteinazami, które regulują regenerację skóry. Jednak pod wpływem promieniowania UV enzymy te ulegają nadmiernej aktywacji i powstaje ich zbyt sporo, w rezultacie zaczynają one niszczyć i degradować włókna kolagenowe, poprzez co następuje pomniejszenie ogólnej ilości kolagenu w skórze, a co za tym idzie następuje obniżenie jędrności skóry i tworzenie głębokich zmarszczek. Okazuje się, iż już po 15-20 minutach ekspozycji na promieniowanie UVA bez zabezpieczenia następuje uaktywnienie metaloproteinaz. Jednorazowe pobudzenie tych enzymów skutkuje ich aktywność poprzez niemal 72 godziny po pobycie na słońcu. Drugi sukces to wpływ promieniowania UVA na włókienka elastyny. Te, które istnieją ulegają pofałdowaniu i zniekształceniu, ponadto powstaje również sporo nowych niewłaściwie zbudowanych włókienek, które już nie spełniają tak dobrze swej funkcji. a więc ogólnie mówiąc promienie UVA przyczyniają się do tworzenia głębokich zmarszczek skóry i straty jej młodzieńczej jędrności i sprężystości, jednak tak jak wspomniałam, nie następuje to od razu, dlatego będąc młodymi osobami zazwyczaj nie myślimy o tym, jak będziemy wyglądać za 10 czy 20 lat i bez umiaru korzystamy ze słońca czy solarium. Promieniowanie UV przyczynia się również do powstawania efektów zwanych fachowo teleangiektazjami. Symptomy teleangiektazji są powiązane z naczynkami włosowatymi skóry i polegają na rozszerzaniu i pękaniu drobnych naczynek Promienie UV wpływają również niekorzystnie na już istniejące zmiany naczynkowe. Nieregularne przebarwienia skóry - regularnie wskutek nadmiernego przebywania na słońcu bez zabezpieczenia albo korzystania z solarium dochodzi do zaburzenia działania melanocytów - komórek odpowiedzialnych za produkcję melaniny, barwnika skóry od ilości którego zależy jaśniejszy czy ciemniejszy kolor naszej skóry i który sprawia, iż nasza skóra ciemnieje w trakcie opalania. Ciemniejsze, nieregularne plamy zazwyczaj pojawiają się na twarzy, dłoniach, dekolcie a więc częściach ciała najczęściej poddawanych działaniu słońca. Oprócz tego promienie UV sprzyjają również tworzeniu się piegów i pieprzyków. Zdarza się także, iż zaburzenia działania melanocytów objawiają się pojawianiem się jasnych, niemal białych, nieregularnych plamek na skórze. Zaskórniki Promienie UV mają również wpływ na przyrost ilości pojawiających się zaskórników widocznych w formie drobnych, ciemnych punkcików na skórze. Zaskórniki to zanieczyszczone pory skóry, ich ciemny kolor jest wywołany utlenianiem się łoju i zanieczyszczeń gromadzących się w ich wnętrzu, są one nazywane po angielsku blackheads, w przeciwieństwie od whiteheads, których liczba również może wzrosnąc pod wpływem intensywnego i częstego opalania. Whiteheads, nazywane fachowo językiem dermatologicznym - milia, to drobne, białe krostki tworzące się również w obrębie porów skóry. Wolne rodniki Promieniowanie UV wyzwala większą liczba wolnych rodników. Wolne rodniki to nadzwyczajnie aktywne cząsteczki tlenu, które atakują prawie wszystkie składniki żywych tkanek i są powodem wielu zniszczeń w organizmie. Pogarszają one stan skóry i przyspieszają jej starzenie, a również wywołują pośrednio sporo poważnych chorób. Wolne rodniki przyczyniają się pomiędzy innymi do uaktywnienia metaloproteinaz - enzymów, które wywołują niszczenie włókien kolagenowych w skórze i utratę jej elastyczności. Atakują one również DNA-materiał genetyczny występujący - z nielicznymi wyjątkami- w każdej komórce organizmu. jeżeli uszkodzenia DNA są bardzo poważne to następuje śmierć komórki. z kolei drobne uszkodzenia zwane mutacjami kumulują się stosunkowo upływu lat i z czasem może to doprowadzić do przekształcenia się takiej komórki w komórkę nowotworową, która następnie dzieli się wielokrotnie i daje start rakowi. Nowotwory skóry Rak skóry to najpoważniejszy negatywny sukces działania promieniowania UV. raczej jak się dopiero co okazało przyczyniają się do niego promienie UVA, ( lecz oczywiście wszelakie przypadki intensywnego poparzenia skóry wywołanego słońcem, za które odpowiedzialne są promienie UVB, mogą również zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia raka. O ile ze zmarszczkami można żyć, o tyle rak to już bardzo poważna kwestia. To jest dolegliwość, na którą jeszcze nie znamy skutecznego leki, w szczególności jeżeli dojdzie już do jej zaawansowanego stanu. gdyż w solarium lampy emitują raczej typ promieniowania UVA, dlatego nie prawdą są do niedawna głoszone hasła mówiące, iż solarium jest w 100 % bezpieczne. Podobnie jak i zbyt częsty i intensywny pobyt na słońcu bez zabezpieczenia się skutecznymi kremami ochronnymi, również i częste korzystanie z solarium może się przyczynić do powiększenia groźby pojawienia się po latach raka skóry, którego najgorszą odmianą jest rak złośliwy zwany czerniakiem. Promieniowanie UV działa na podobnej zasadzie jak wolne rodniki a więc przyczynia się do uszkodzeń materiału genetycznego - DNA. jeżeli uszkodzenia DNA są bardzo poważne to następuje samoistna śmierć komórki. z kolei drobne uszkodzenia kumulują się stosunkowo upływu lat i z czasem może to doprowadzić do przekształcenia się takiej komórki w komórkę nowotworową, która następnie dzieli się wielokrotnie i daje start rakowi skóry. Takie drobne uszkodzenia DNA są raczej powodowane prze promieniowanie UVA, dlatego to jest ono kluczowym winowajcą. gdyż jednak długo nie zdawano sobie kwestie z groźnego wpływu UVA, dlatego kiedy powiodło się utworzyć filtry ochronne, chroniące przed działaniem UVB, podano do informacji, iż teraz opalanie i kąpiele słoneczne są bezpieczne i ci którzy będą chronić się kremami z filtrami są wiele mniej zagrożeni groźbą raka skóry. Paradoksem jest więc to, iż od kiedy pojawiły się preparaty z filtrami anty-UVB wzrosła liczba przypadków raka skóry. Używając kremóch ochronnych, ludzie poczuli się pewnie i bezpiecznie. Dzięki filtrom anty-UVB skóra tak błyskawicznie nie ulagała poparzeniom, co sprawiło, iż ludzie mogli przebywać coraz dłużej na słońcu mając pozorne wrażenie, iż są kompletnie chronieni przed niekorzystnym działaniem słońca. Prawda jest jednak taka, iż w zasadzie jakiekolwiek filtry nie są w stanie ochronić skóry w 100 %. Dawne kremy ochronne z filtrami anty-UVB, chroniły przed promieniowaniem UVB w 80 %, zaś przed UVA w 20 %. Aktualnie nadal nie powiodło się odkryć idealnych filtrów ochronnych. Dzisiejsze max. filtry anty-UVB chronią w około 97 %, zaś filtry anty-UVA w około 80 %. Większa możliwośćwystąpienia raka skóry i silniejsze działanie promieniowania UV zostało w ostatnim czasie wywołane poprzez powiększające się uszkodzenie warstwy ozonowej. Warstwa ta występuje w atmosferze na wysokości 20-25 km, a jej zadaniem jest utrudnienie przenikania na powierzchnię Ziemi zbyt sporych dawek promieni UV. W wyniku emisji do atmosfery substancji przemysłowych powodujących rozkład ozonu, warstwa tego gazu pomniejszyła się pośrodku ostatnich 15 lat średnio o 5 %. Niedobór ozonu w pozatropikalnych państwach na półkuli północnej, a więc również w Polsce wynosi około 6,5 %. Bardzo istotne jest, aby szczególnie troskliwie chronić dzieci przed działaniem promieniowania UV. Udowodniono gdyż, iż wszelakie oparzenia posłoneczne jakie miały miejsce w dzieciństwie mogą przyczynić się do pojawienia się raka w dorosłym życiu. ponadto okazuje się, iż do 20 roku życia nasza skóra pochłania powyżej połowę z całej dawki promieniowania UVA, jakiej jesteśmy poddani w ciągu całego życia. Profilaktyka a więc wykorzystywanie kremów ochronnych i korzystanie ze słońca z umiarem, jest więc najtańszą i najbezpieczniejszą sposobem ochrony. Jednak groźba raka czy mniej ważna dla zdrowia, niemniej równie istotna dla kobiet groźba zmarszczek wywołana nadmiernym opalaniem, korzystaniem z solarium czy brakiem codziennej ochrony kremami z filtrami anty-UVB/UVA, podobnie jak tj. z paleniem papierosów, dla młodych ludzi nie jest zbyt przekonująca, aby być przyczyną do ograniczeń. Immunosupresja To dość skomplikowanie brzmiące wyraz, również wiąże się z powstawaniem raka skóry, jednak wymieniłam je jako odrębny pkt.. To jest zdarzenie opierające na osłabieniu naszego układu odpornościowego (immunologicznego) pod wpływem promieniowania UVB. Wystarczą do tego już niewielkie dawki promieni UVB, które nawet jeszcze nie są w stanie spowodować rumienia i poparzenia skóry. Efektem immunosupresji jest osłabienie odporności organizmu na wybrane infekcje wirusowe czy bakteryjne, dotyczy to nie tylko skóry, ( lecz i całego organizmu. Np. po intensywnym opalaniu łatwiej może nam się przydarzyć opryszczka zwana pospolicie "zimnem". ponadto kiedy organizm ma osłabioną odporność wówczas powiększa się także prawdopodobieństwo powstawania raka skóry, nie działają gdyż dobrze naturalne systemy, które chronią nas przed tworzeniem się nowotworu. Podatność na osłabiające odporność działanie promieniowania UVB jest indywidualną i uwarunkowaną genetycznie sprawą. Reakcje fotouczulające Istnieją takie substancje chemiczne zawarte na przykład w kosmetykach i leki albo zioła, które same w sobie nie posiadają jakichkolwiek właściwości, które aby mogły niekorzystnie oddziaływać na skórę, jednak pod wpływem promieniowania UV wywołują negatywne rekacje skórne. to są właśnie tak zwany reakcje fotouczulające, które przejawiają się stanami zapalnymi skóry, jej powiększoną wrażliwością, zaczerwieniem, może także pojawić się wysypka alergiczna albo przebarwienia skóry. Za te reakcje jest raczej odpowiedzialne promieniowanie UVA, dlatego tak istotne jest aby osoby biorące leki fotouczulające zwracały uwagę czy ich kremy ochronne zawierają również efektywną ochronę anty-UVA. Reakcje fotouczulające podzielone są na dwa typy: reakcje fototoksyczne reakcje fotoalergiczne Rekacje fototoksyczne są najczęściej spotykane. Mogą one wystąpić wtedy, gdy jedna albo kilka substancji fotouczulających ( wybrane z nich zostały zgromadzone w tabeli poniżej) znajduje się na powierzchni skóry wystawionej bez zabezpieczenia na słońce, taka reakcja może również wystąpić pod wpływem substancji wprowadzonej drogą pokarmową - dotyczy to leków. Reakcje te są widoczne dość błyskawicznie i zazwyczaj ich symptomy są podobne do oparzenia słonecznego a więc ma miejsce zaczerwienie, pieczenie skóry. symptomy te zazwyczaj tak jak rumień słoneczny mijają po ok. tygodniu. W niektórych sytuacjach mogą wystąpić przebarwienia skóry, w miejscach gdzie została nałożona jedna z substancji fotouczulających, tak jest na przykład w przypadku substancji zapachowych. Dlatego idąc na plaże lepiej nie stosować perfum albo wód toaletowych. Reakcje te są powodowane raczej poprzez promienie UVA i częściowo UVB. wykorzystanie substancji fotouczulających powiększa ryzyko pojawienia się podrażnień skóry, ( lecz oczywiście możliwe jest również, iż akurat nie dojdzie do reakcji fotouczulającej i nie pojawią się negatywne symptomy. Reakcje fotoalergiczne różnią się tym, iż w ich powstawaniu uczestniczy układ odpornościowy (immunologiczny) i zazwyczaj ich efekty pojawiają się z opóźnieniem a więc np. dopiero w trakcie powtórnej ekspozycji na słońce. Są powodowane jedynie przez substancje kontaktujące się bezpośrednio ze skórą, objawiają się zazwyczaj wysypką alergiczną. Zdarzają się rzadziej i są za nie odpowiedzialne jedynie promienie UVA. ( wybrane substancje fotouczulające Zioła: Ziele dziurawca, Psoraleny-substancje występujące w niektórych roślinach ( wybrane słodziki: Cyklamat Barwniki chemiczne: Chinony, Eozyna, Błękit metylenowy, Róż bengalski Leki: Leki z gatunku barbituranów i sulfonamidów, Niesteroidowe środki przeciwzapalne (przeciwbólowe, przeciwreumatyczne), Środki moczopędne, Antybiotyki (tetracykliny), ( wybrane środki przeciwdepresyjne, uspokajające, ( wybrane leki przeciwcukrzycowe, Leki hormonalne na przykład tabletki antykoncepcyjne, Fenotiazyny (leki działające uspokajająco, przeciwpsychotycznie, przeciwhistaminowo), ( wybrane środki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, pochodne kwasu benzoesowego, Pochodne retinoidów zawarte w maściach i lekach doustnych na przykład Roaccutane, Differin Kosmetyki: Dezodoranty i środki przeciwbakteryjne w mydłach, ( wybrane substancje zapachowe (piżmo, olejek lawendowy, cedrowy, waniliowy, sandałowy i bergamotowy), Retinoidy (kwas retinowy i jego pochodne, retinol, wyjątkiem jest retinaldehyd, który nie uwrażliwia skóry na światło słoneczne), kwasy hydroksylowe (AHA, BHA) Środki promienioochronne: Benzofenony, Pochodne kwasu cynamonowego, Oxybenzon, Kwas paraaminobenzoesowy (PABA), Estry PABA Fluorescencyjne rozjaśniacze do celulozy, nylonu i włókien wełnianych. Fotodermatozy Fotodermatozy to są schorzenia skóry, które mogą powstać pod wpływem promieniowania UV, niezależnie od substancji zewnętrznych tak jak to było w razie reakcji fotouczulających. zazwyczaj są one rezultatem wadliwego metabolizmu, co prowadzi do tego, iż pod wpływem promieni UV produkowane są w organizmie szkodliwie działające związki, wywołujące --dolegliwości skóry. Do takich schorzeń zalicza się: toczeń rumieniowaty, dermatozy pokrzywkowe, dermatozy wypryskowe, chłoniak skóry z limfocytów T. Wpływ promieniowania UV na oczy Wykazano, iż istnieje zależność pomiędzy schorzeniem oczu zwanym kataraktą albo zaćmą a nadmierną ilością promieniowania UVB. Zaćma objawia się zmętnieniem soczewki oka, co w rezultacie doprowadza do upośledzenia wzroku. Dlatego tak istotna jest ochrona oczu dzięki okularów przeciwsłonecznych, których szkła gwarantują efektywną ochronę przed UVB/UVA. Okulary sprzedawane powszechnie na straganach niestety takiej pełnej ochrony zazwyczaj nie posiadają. Okulary, których szkła zaopatrzone są w filtry gwarantujące pełną ochronę anty-UV wiążą się zazwyczaj z wyższym kosztem. Najpewniejszym miejscem, gdzie można dokonać ich zakupu jest zakład optyczny