Definicja Terapia uzależnienia

Co to jest Terapia uzależnienia: Fundamentalnym problemem, w obliczu którego stają osoby uzależnione jest konsekwentne, wytrwałe dążenie do odstawienie substancji psychoaktywnych. Skutki somatyczne i psychiczne używania tych substancji, presja rodziny, konflikty z prawem są nierzadko pierwszym motywem podjęcia próby uwolnienia się od nałogu.Osoby takie wielokrotnie podejmują próby zerwania z nałogiem- regularnie samodzielnie, niekiedy na oddziałach detoksykacyjnych. Leczenie uzależnień jest procesem długotrwałym, wymagającym współpracy osoby uzależnionej z terapeutą. Obserwacje kliniczne wskazują na niską skuteczność leczenia, gdzie brakuje aktywnego udziału osoby leczonej. Niestety, wielokrotnie zdarza się się, iż oczekiwania osób uzależnionych wobec procesu leczenia pozostają w sprzeczności z oferowanymi sposobami postępowania leczniczego. Leczenie uzależnień obejmuje następujące fazy: detoksykacja rehabilitacja oddziaływania postrehabilitacyjne Leczenie osób uzależnionych od narkotyków przyjmuje różne postaci w zależności od substancji, która to uzależnienie wywołała. Istnieją trzy kluczowe podejścia do problemu leczenia osób uzależnionych: leczenie substytucyjna leczenie zorientowana na abstynencję leczenie poznawczo- behawioralna leczenie substytucyjna Ten rodzaj terapii bazuje na zastępowaniu dożylnych narkotyków doustnymi preparatami przepisywanymi poprzez lekarza, które dają te same efekty farmakologiczne. Dzieje się to zwykle w specjalnie do tego celu powołanym ośrodku ambulatoryjnym gdzie pacjentom podawany jest preparat o długotrwałym działaniu, np metadon. Usuwa on efektywnie symptomy abstynenckie. W odróżnieniu na przykład do heroiny pobieranej dożylnie, farmakologiczne działanie doustnego preparatu utrzymuje się powyżej dobę. Pozwala to tym samym wyeliminować sekwencyjnie powtarzające się zmiany nastroju- pojawianie się stanu euforii i następującego potem "głodu"- które są immanentną właściwością przyjmowania narkotyku drogą dożylną. Osoba uzależniona uwalnia się od przykrych doznań absynenckich ("głodu") i dlatego osłabia się jej motywacja do zażywania narkotyków dożylnych.Wraz ze zmniejszonym używaniem narkotyków dożylnych, ograniczeniu ulegają zagrożenia powiązane ze stosowaniem brudnych igieł. Niewątpliwą wadą tego typu terapii to jest, iż pacjent pozostaje uzależniony od narkotyku. leczenie zorientowana na abstynencję Wymogiem stawianym poprzez społeczności terapeutyczne jest całkowite odstawienie wszelkich środków psychotropowych. Opiera się ona na założeniu mówiącym o trudnościach osoby, która sięga po narkotyki w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych. Zmierza ona do budowania uczciwej, otwartej stosunku między terapeutą i poszczególnymi osobami w ekipie. Dobrze prowadzona leczenie pozwala nabyć kompetencję socjalną, tzn. zdolność radzenia sobie w życiu społecznym i poczucie samowystarczalności. Kluczową wadą tego typu terapii jest wysoki parametr przerywania leczenia. Szacuje się, iż około 75% pacjentów przerywa leczenie pośrodku pierwszego miesiąca- wynika to w głównej mierze z niskiej motywacji do zerwania z uzależnieniem. leczenie poznawczo- behawioralna Innym rodzajem leczenia osób uzależnionych jest leczenie poznawczo- behawioralna. Kluczowym założeniem leżącym u jej podstaw jest rola procesu uczenia w tworzeniu systemu uzależnienia. Przyjęto, iż system uczenia można także zastosować w celu zerwania z nałogiem. leczenie uczy jak rozpoznawać, unikać, radzić sobie. Dotyczy to rozpoznawania sytuacji gdzie prawdopodobieństwo sięgnięcia po narkotyk jest bardzo wysokie. Następny faza terapii uczy jak unikać takich sytuacji, zaś ostatni faza- jak skutecznie radzić sobie w tych przypadkach. kluczowe zalety: posiada dobre podstawy teoretyczne; jest terapią krótkoterminową; wykazuje wysoką efektywność; jest ustrukturalizowana, nakierowana na określony cel przez niezwłoczne nauczenie kontroli własnego zachowania; może być łatwo adaptowana do indywidualnych/ grupowych potrzeb; może być z łatwością łączona z farmakoterapią; łatwo ją łączyć z innymi programami terapeutycznymi; kluczowe fazy poznawczo- behawioralnej terapii: Badanie funkcyjna Nauczanie ustalonych zdolności Badanie funkcyjna Nakierowana jest na zidentyfikowanie myśli, uczuć i okoliczności towarzyszących sięganiu po narkotyki. Badanie funkcyjna we inicjalnym okresie terapii ułatwia pacjentowi i terapeucie określić wyznaczniki, sytuacje wysokiego ryzyka- prowadzącego do zażywania narkotyku, zwiększają wgląd w powody uzależnienia. W późniejszym okresie terapii badanie służy identyfikacji tych sytuacji, które pomimo postępów w leczeniu nadal stanowią problem dla pacjenta. Nauczanie ustalonych zdolności Poznawczo- behawioralna leczenie jest wysoko zindywidualizowanym programem leczenia uzależnień przez zmianę starych nawyków związanych z zażywaniem narkotyków. regularnie zdarza się, iż u podstaw uzależnienia leżą inter- albo intraindywidualne problemy, którym pacjent nie potrafi sprostać. Może być kilka powodów braku zdolności radzenia sobie z problemami: Osoba nigdy nie nauczyła się skutecznych strategii radzenia sobie z problemami okresu adolescencji. Osoba posiada określony repertuar działań zaradczych, lecz zanim je uruchomi sięga po narkotyki. Inne metody radzenia ustępują miejsca narkotykom. Indywidualna umiejętność do radzenia sobie z problemami mogła ulec osłabieniu wskutek zaburzeń o podłożu psychicznym. Z uwagi na fakt, że osoby uzależnione od narkotyków stanowią heterogeniczną grupę- cechującą się sporą różnorodnością problemów, celem terapii jest zapoznanie pacjentów z możliwie najszerszym wachlarzem sposobów radzenia sobie. Pacjenci poznają następne metody, ćwiczą je aż do momentu włączenia ich do własnego repertuaru działań. Dodatkowym atutem terapii jest dostosowanie programu do indywidualnych inter- i intrapersonalnych problemów. Pacjenci poznają zatem specyficzne (służące w ustalonych przypadkach) i ogólne (o szerokim wykorzystaniu) strategie radzenia sobie. Poznawczo- behawioralna leczenie wyposaża w zdolności, które nie tylko pozwalają na zerwanie z uzależnieniem od narkotyków, lecz także mogą być użyteczne po zakończeniu terapii. Najważniejsze zadania leczenie obejmuje kilka zadań, które mają najważniejsze znaczenie dla powodzenia terapii. Podtrzymuj motywację zerwania z uzależnieniem. W tym celu należy dokonać wnikliwej analizy własnej decyzji- ustalić listę zysków i strat związanych z decyzją o zaprzestaniu zażywania narkotyków. Naucz się sposobów radzenia sobie. Nauczenie pacjenta jak rozpoznawać niebezpieczne sytuacje I skutecznie radzić sobie- stanowi istotę terapii. Zmień własne nawyki. leczenie skupia się na zmianie nawyków, które są odpowiedzialne za system uzależnień. Naucz się kontrolować niemiłe impulsy. Trening dotyczy także technik rozpoznawania I radzenia sobie w przypadkach wzrastającego "głodu" narkotykowego. Podnieś własne umiejętności interpersonalne. leczenie obejmuje doskonalenie zdolności interpersonalnych I poznawania strategii budowania więzi I wsparcia społecznego. Czas trwania leczenie zwykle obejmuje 12-16 sesji trwających poprzez 12 tygodni. Jest relatywnie krótkotrwała, nakierowana na zerwanie z uzależnieniem I ustabilizowanie abstynencji narkotykowej. W wielu wypadkach pozytywne efekty terapii utrzymują się nawet poprzez rok po zakończeniu leczenia. Dane nt. terapii wskazują, że pacjenci, którzy umieją wstrzymać się od zażywania narkotyków poprzez przynajmniej 3 tygodnie, mają spore szanse na utrzymanie abstynencji poprzez moment 12 miesięcy od zakończenia terapii. Niestety dla niektórych pacjentów to jest zbyt krótko, aby ustabilizować efekty. w tych sytuacjach stanowi ona jedynie wstęp do długotrwałej terapii, która jest zalecana osobom, które nie umieją wytrwać w abstynencji poprzez moment 3 tygodni. Dodatkowe sesje odbywające się poprzez 6 miesięcy po zakończeniu terapii wstępnej mają na celu: rozpoznać sytuacje, które ciągle stanowią problem na drodze do abstynencji; udoskonalić sposoby I strategie radzenia sobie; zachęcić pacjenta do podjęcia aktywności konkurencyjnych wobec zażywania narkotyków