Co to jest Karotenoidy, antyoksydanty, witaminy i mikroelementy w profilaktyce i leczeniu chorób oczu:
"Karotenoidy, antyoksydanty, witaminy i mikroelementy w profilaktyce i leczeniu chorób oczu. Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD), zaćma, retinopatia cukrzycowa". Poradnik Aptekarski. Nr 8(26), listopad 2008.
Karotenoidy
To są naturalnie występujące barwniki roślinne, których obecność w tkankach zwierząt i ludzi jest kompletnie zależna od spożycia z pokarmem, nie są one gdyż syntetyzowane. Do ekipy karotenoidów należą między innymi luteina, zeaksantyna, alfa i beta karoten i likopen. U ludzi, w surowicy krwi i w tkankach stwierdzono występowanie raczej luteiny, zeaksantyny i beta karotenu, jednakże w niejednakowych stężeniach. Stężenia karotenoidów są najwyższe w tkankach oka, lecz i w innych tkankach – w wątrobie, nadnerczach, tkance tłuszczowej, nerkach i gruczole piersiowym osiągają także dość wysokie stężenia.
Luteina i zeaksantyna w tkankach oka
Obecność luteiny w tkankach oka wywiera podwójne działanie. Z jednej strony, luteina działa jak filtr światła z zakresu wysokoenergetycznego (niebieskiego i ultrafioletu). Z drugiej zaś strony, dzięki swym właściwościom antyoksydacyjnym, wywiera działanie „zmiatacza” wolnych rodników. W plamce żółtej oka występują luteina i zeaksantyna, z kolei nie stwierdzono obecności beta karotenu. W obrębie samej plamki występują różnice w stężeniach karotenoidów – w centralnej części plamki (zwanej dołeczkiem środkowym) przeważa zeaksantyna, w obwodowej części plamki wyższe stężenie ma luteina.
Barwniki plamkowe wywierają korzystny wpływ na siatkówkę. Barwniki te mają umiejętność usuwania wolnych rodników tlenowych, dlatego, iż pochłaniają wysokoenergetyczną część widma światła, działają jak filtr, chroniąc siatkówkę przed urazem fototoksycznym, jest to przed uszkodzeniem komórek siatkówki poprzez światło. dlatego, iż działają jak filtr światła, nie przepuszczając krótkofalowej części widma światła (tzn. fal o wyższej energii), wywołują pomniejszenie aberracji chromatycznej układu optycznego oka, co pośrednio może wpłynąć korzystnie na poprawę ostrości wzroku.
Występują różnice w odkładaniu luteiny w tkankach w zależności od płci. Zaobserwowano, że gęstość barwników plamkowych jest nieco wyższa u mężczyzn, jednakże stężenie karotenoidów w surowicy i tkance tłuszczowej są wyższe u kobiet. Najprawdopodobniej, zatem, fakt większego gromadzenia karotenoidów w tkance tłuszczowej, związany jest ze stwierdzoną niższą gęstością barwników w obszarze plamki. Ponadto niższy poziom barwników plamki występuje u osób otyłych, co może być powiązane zarówno z mniejszą konsumpcją karotenoidów poprzez te osoby i konkurencyjnym w relacji do siatkówki wychwytem tych związków poprzez tkankę tłuszczową.
Zwyrodnienie plamki powiązane z wiekiem (AMD)
Zwyrodnienie plamki powiązane z wiekiem (z angielskiego: Age-related Macular Degeneration, AMD) jest schorzeniem ujawniającym się około 50 – 60 roku życia i prowadzącym do ciężkiego upośledzenia wzroku. Dochodzi wówczas do pojawienia się zmian w formie: druzów (a więc złogów nierozpuszczalnego materiału umiejscowionych między warstwą komórek nabłonka barwnikowego siatkówki -RPE a błoną Brucha), neowaskularyzacji podsiatkówkowej (negatywny mechanizm nowotworzenia naczyń krwionośnych) albo zaniku nabłonka barwnikowego, co jest powodem nieodwracalnego i nieraz znacznego pogorszenia widzenia.
Pacjenci chorzy na AMD zgłaszają następujące symptomy subiektywne:
· postępujący spadek ostrości wzroku, w szczególności z bliska,
· niewielkie mroczki,
· zniekształcenie obrazu (tak zwany metamorfopsje),
· z czasem spadek ostrości wzroku przy patrzeniu w dal,
· obniżenie ostrości wzroku w przyciemnionych pomieszczeniach i mroczek centralny aktualny w ciemności, a również niepoprawna adaptacja do ciemności (u niektórych chorych na AMD w startowym stadium i z niezłą ostrością wzroku)
Nasilenie objawów zależy od umiejscowienia zmian względem dołeczka środkowego. Dla postaci suchej charakterystyczne jest stopniowe pogorszenie widzenia pośrodku kilku miesięcy albo lat, w formie wysiękowej możliwa jest znaczna strata widzenia, nawet pośrodku kilku dni.
Na postęp AMD wpływ ma szereg czynników. Głównym z nich jest wiek, gdyż częstość występowania tego schorzenia wzrasta z wiekiem. Spore znaczenie mają uwarunkowania genetyczne, czynniki środowiskowe, niepoprawna dieta i palenie tytoniu, dolegliwości układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, otyłość. Na postęp AMD wydaje się wpływać sporo przedmiotów, między innymi promieniowanie elektromagnetyczne w dziedzinie ultrafioletu, niedobór mikroelementów potrzebnych w procesach antyoksydacyjnych, przewlekłe mechanizmy zapalne.
Częstość występowania AMD rośnie, poprzez co dolegliwość ta stanowi coraz większy problem socjalny. Gdyż nie istnieje w pełni efektywna sposób leczenia AMD sprawą szczególnie ważną staje się profilaktyka tego schorzenia.
Wpływ luteiny na plamkę żółtą
Antyoksydanty (na przykład luteina) zapobiegają uszkodzeniom oksydacyjnym siatkówki, co zapobiega natomiast postępowi AMD. Witaminy A, C, E i pierwiastki takie, jak selen i mangan, przyczyniają się zarówno do zapobiegania niektórym schorzeniom oczu, jak i spowalnienia toczących się już mechanizmów degeneracyjnych. dlatego mają one pozytywny wpływ na poprawne funkcjonowanie narządu wzroku. Wit. A (Retinol) jest ważnym składnikiem światłoczułych komórek siatkówki oka (fotoreceptorów), odgrywając tym samym bardzo ważną rolę w procesie widzenia. Wit. E (α-tokoferol) jest składnikiem błony komórkowej. Spełnia także funkcję ochronną działając jako antyutleniacz tłuszczowy. Wit. C – kwas askorbowy – jest bardzo istotnym antyutleniaczem, który musi być dostarczany wspólnie z właściwą dietą, gdyż organizm człowieka nie posiada umiejętności syntetyzowania tej witaminy. Najbogatszym źródłem witaminy C są owoce cytrusowe i warzywa, jednakże w trakcie mechanizmów przetwórczych wit. C regularnie traci własne właściwości. wit. C bierze także udział w procesach syntezy kolagenu i przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania tkanki kostnej i łącznej. Selen i mangan są bardzo ważnymi pierwiastkami wchodzącymi w skład niektórych enzymów. Mikroelementy te biorą także czynny udział w antyoksydacyjnych procesach obronnych komórki.
Antyoksydanty zmniejszają mechanizm powstawania szkodliwych utlenionych form, a poprzez to chronią zewnętrzne segmenty fotoreceptorów. W procesie rozwoju AMD dochodzi również do odkładania się utlenionych form różnych związków chemicznych w tkankach, co prowadzić może do uszkodzenia albo śmierci komórek. Podawanie luteiny może zahamować odkładanie się tych związków, a poprzez to spowalniać mechanizmy degeneracyjne siatkówki. Liczne badania potwierdzają, iż przyjmowanie (suplementacja) luteiny prowadzi do wzrostu gęstości barwników plamkowych i poprawy funkcji wzrokowej nie tylko u osób zdrowych, lecz również u chorujących na AMD. Luteina (a również inne karotenoidy) mogą spowalniać rozwój szeregu innych chorób, będących powodem zaburzeń widzenia.
Zaćma
Uważane jest, że do rozwoju zaćmy przyczynia się między innymi promieniowanie UV. Wywiera ono działanie zarówno poprzez bezpośrednie uszkodzenia DNA komórek soczewki, jak i poprzez produkcję wolnych rodników tlenowych. Na postęp zaćmy wpływ mają również inne czynniki, jak ((na przykład obniżony poziom glutationu, co przyczynia się do zaburzeń układu antyoksydacyjnego soczewki oka. U chorych na zaćmę występuje obniżony poziom witaminy A, karotenów, karotenoidów: luteiny i zeaksantyny i witaminy B. Spożywanie produktów naturalnych, jak i suplementów farmakologicznych zawierających karotenoidy, witaminę C, E, kwas foliowy i ryboflawinę, prowadzi do poprawy wzroku u chorych z zaćmą związaną z wiekiem. Może być to powiązane zarówno z hamowaniem procesu mętnienia soczewki, jak i ze zwiększeniem gęstości barwników plamkowych.
Retinopatia cukrzycowa
Droga promieni świetlnych prowadzi poprzez rogówkę i soczewkę, następnie poprzez źrenicę (otwór w tęczówce – kolorowej części naszego oka) i ciało szkliste dochodzi do siatkówki. Ta ostatnia złożona jest między innymi z wielu receptorów wrażliwych na bodźce świetlne. Jej centralna część – plamka – odpowiada za ostre (centralne) widzenie i rozpoznawanie kolorów. Siatkówka (błona wewnętrzna) musi być zaopatrywana w substancje odżywcze i tlen poprzez gęstą sieć naczyń krwionośnych, z których najmniejsze to naczynia włosowate. Retinopatia cukrzycowa to najczęstsze powikłanie cukrzycy i dotyczy właśnie siatkówki. Uszkodzenie następuje jednak pośrednio: na początku podlegają mu naczynia włosowate, później receptory i włókna nerwowe w błonie wewnętrznej.
W badaniach podejmujących temat wpływu antyoksydantów na postęp retinopatii cukrzycowej zaobserwowano, eż długoterminowe przyjmowanie antyoksydantów hamuje tworzenie zaburzeń naczyniowych siatkówki i postęp retinopatii cukrzycowej we inicjalnych stadiach. Luteina skutecznie redukuje uszkodzenia siatkówki powstające w mechanizmie niedokrwienia.
Substancje lecznicze wchodzące najczęściej w skład preparatów dostępnych bez recepty służących w chorobach oczu
1. KAROTENOIDY
· Luteina
· Zeaksantyna - 1,6 mg
Oba karotenoidy występują w fotoreceptorach i w komórkach nabłonka barwnikowego plamki (głownych częściach siatkówki oka), nadając jej żółte zabarwienie. Zarówno zeaksantyna, jak i luteina, posiadają mocne właściwości przeciwutleniające (antyoksydacyjne) i stanowią swoisty filtr szkodliwego (dla siatkówki) promieniowania światła niebieskiego i nadfioletowego. Zarówno zeaksantyna jak i luteina nie są syntetyzowane poprzez nasz organizm, dlatego istnieje konieczność ich suplementacji szczególnie w profilaktyce zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD).
2. ANTYOKSYDANTY
· L-glutation
Jeden z ((głownych antyoksydantów – najważniejszy „zmiatacz” wolnych rodników, konieczny w odtruwaniu komórek oka. W siatkówce L-glutation ochrania wielonienasycone kwasy tłuszczowe przed szkodliwą oksydacją (utlenianiem). Niedobory tego składnika nasilają się wspólnie z wiekiem i prowadzą do ((tak zwany stresu oksydacyjnego.
· Pine bar (ekstrakt z sosny syberyjskiej)
Ekstrakt z sosny syberyjskiej – pycnogenol – standaryzowany na zawartość flawonoidów jest aktualnie – jak wykazały badania kliniczne – najsilniejszym ze znanych antyoksydantów pochodzenia roślinnego. Pycnogenol jest służący w retinopatii cukrzycowej, bo powiększa przepływ krwi i uszczelnia naczynia kapilarne występujące w oku i stabilizuje kolagen i przeciwdziała stanom
zapalnym. Pycnogenol rekomendowany jest w startowych etapach retinopatii cukrzycowej.
· Borówka czernica (ekstrakt)
Ekstrakt z borówki czernicy standaryzowany na obecność antocyjanozydów zawiera powyżej 15 związków, między innymi : myrtylina, rutozyd, kwercetyna, pochodne malwidyny, delfinidyny i cyjanidyny uszczelniają ściany małych naczyń krwionośnych oka znajdując wykorzystanie w leczeniu stanów zapalnych, obrzęków i mikrokrwawień ocznych. Antocyjanozydy regulują także mikrokrążenie w naczyniach siatkówki i w obrębie tęczówki poprawiając ostrość widzenia. Regenerują ponadto barwnik wzrokowy (rodopsynę) biorący udział w adaptacji wzroku do półmroku i ciemności. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym antocyjanozydy hamują utlenianie lipidów – składników błon komórkowych oka. Ekstrakt z borówki czernicy powinien być służący w retinopatiach i w chorobach oczu wywołanych zaburzeniami mikrokrążenia, między innymi : u osób starszych i u pacjentów chorych na cukrzycę.
3. OMEGA-3 - KWASY TŁUSZCZOWE
Nienasycone kwasy tłuszczowe OMEGA-3 posiadają właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe. Jeden ze składników należących do ekipy kwasów Omega-3, kwas DHA (kwas dekozaheksaenowy) występuje naturalnie w siatkówce oka i zabezpiecza jej w najwyższym stopniu wrażliwe miejsca – fotoreceptory. Kwas DHA przedłuża funkcjonowanie komórek siatkówki w szczególnie trudnych warunkach, w okresie niedokrwienia i niedotlenienia, i ogranicza odkładanie się toksycznych substancji przyczyniających się do rozwoju AMD. Wykorzystywanie kwasów Omega-3 poprawia także ukrwienie nerwu wzrokowego.
4. WITAMINY
Witaminy z gatunku B są bardzo istotne dla utrzymania fizjologicznych funkcji wzroku i ochrony przed zmianami chorobowymi w strukturach oka. Ich pomniejszone wytwarzanie albo niska podaż z pożywieniem mogą przyczynić się do różnych zmian chorobowych w strukturach oka.
· wit. B1 (tiamina)
wit. B1 jest składnikiem niektórych enzymów i bierze udział w metabolizmie węglowodanów i kwasów tłuszczowych. Klasyfikuje funkcjonowanie nerwu wzrokowego i dostarcza „energię” do mięśni. Symptomem niedoboru witaminy B1 może być osłabienie kurczliwości mięśni i ból oczu.
·
wit. B2 (ryboflawina)
Odgrywa istotną rolę w fizjologii tkanek pozbawionych unaczynienia, takich jak: rogówka, soczewka, szklistka i plamka. Niedobór witaminy B2 objawia się swędzeniem i pieczeniem oczu, nadwrażliwością na jasne światło i zwyrodnieniem rogówki. Suplementacja witaminy B2 jest rekomendowana w startowym okresie zaćmy i w zapaleniu spojówek.
·
wit. B3 (PP; niacyna)
Wpływa na regenerację barwnika wzrokowego - rodopsyny i poprawia ukrwienie oka.
·
wit. B6 (pirydoksyna)
Niedobór witaminy B6 może być powodem zapalenia nerwów, w tym nerwu wzrokowego, i zmniejszonej odporności na infekcje. Pirydoksyna ułatwia wchłanianie magnezu, a również współdziała z innymi witaminami i mikroelementami, a również enzymami, w procesach metabolicznych tkanki nerwowej.
·
wit. B9 (kwas foliowy)
Kwas foliowy jest konieczny do syntezy witaminy B1, a jej metabolit do syntezy DNA.
·
wit. B12 (cyjanokobalamina)
Spełnia funkcję koenzymu, zawiera w swej cząsteczce kobalt i bierze udział w transporcie tlenu we krwi. Obecność witaminy B12 jest konieczna do syntezy białek odpowiedzialnych za utrzymanie prawidłowej funkcji narządu wzroku. Podaż tej witaminy jest szczególnie ważna u osób starszych z racji na pomniejszenie jej wchłaniania wspólnie z wiekiem.
·
wit. C
Wzmacnia ścianki naczyń, polepsza odżywianie soczewek, minimalizuje przepuszczalność naczyń krwionośnych, sprzyja normalizacji wytwarzania płynu łzowego.
·
wit. E
Mając mocne właściwości antyoksydacyjne, hamuje tworzenie toksycznych substancji uszkadzających naczynia krwionośne, zapobiega uszkodzeniu białek i komórek fotoreceptorów.
5. MINERAŁY
Warunkują aktywność enzymów antyoksydacyjnych.
· Cynk
Cynk jest jednym z czynników stabilizujących błony komórkowe. Odgrywa istotną rolę w syntezie białek i węglowodanów i warunkuje poprawną czynność układu odpornościowego. Jest składnikiem wielu enzymów. Posiada właściwości antyoksydacyjne. Zaleca się wykorzystywanie cynku łącznie z selenem i miedzią.
· Selen
Selen uczestniczy w reakcjach enzymatycznych, które ochraniają komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym. Niedobór selenu w pożywieniu przyczynia się do obniżenia aktywności enzymu (peroksydazy glutationowej), który „oczyszcza” organizm z wolnych rodników i dlatego zapobiega uszkodzeniom wielu komórek. ponadto wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe. Wzmacnia także odporność organizmu.
wit. E zapobiega utracie selenu z ustroju i zatrzymuje go w organizmie w formie aktywnej. Selen odgrywa istotną rolę w profilaktyce zaćmy.
· Magnez
Magnez aktywuje ok. 300 enzymów biorących udział w przemianach: węglowodanowej, białkowej i lipidowej. Stabilizuje błony komórkowe, działa przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo i minimalizuje pobudliwość nerwowo-mięśniową. Bierze udział w procesach obronnych pobudzając fagocytozę i produkcję przeciwciał odpornościowych.
· Mangan
Mangan należy do pierwiastków śladowych, których niewielkie ilości są konieczne w ochronie komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
· Miedź
Działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie, a również minimalizuje pobudliwość mechanizmu nerwowego. Miedź uczestniczy w syntezie kolagenu, elastyny i hemoglobiny i jest istotnym składnikiem enzymów (dysmutaza ponadtlenkowa, ceruloplazmina) o właściwościach antyoksydacyjnych.
6. RESVERATROL
Resveratrol jest związkiem z gatunku polifenoli roślinnych. Jego bogatym źródłem jest czerwone wino, a również między innymi : skórki czerwonych winogron i śliwek. To jemu przypisuje się korzystny wpływ na serce, a również własności przeciwwirusowe. Przeciwzapalne spektrum działania resveratrolu jest na tyle spore, że może on być używany w medycynie do leczenia różnorodnych schorzeń o podłożu zapalnym. Mogą to być (((na przykład schorzenia dolnych dróg oddechowych, takie jak astma, czy przewlekła obutracyjna dolegliwość płuc, a również stany zapalne stawów
Karotenoidy
To są naturalnie występujące barwniki roślinne, których obecność w tkankach zwierząt i ludzi jest kompletnie zależna od spożycia z pokarmem, nie są one gdyż syntetyzowane. Do ekipy karotenoidów należą między innymi luteina, zeaksantyna, alfa i beta karoten i likopen. U ludzi, w surowicy krwi i w tkankach stwierdzono występowanie raczej luteiny, zeaksantyny i beta karotenu, jednakże w niejednakowych stężeniach. Stężenia karotenoidów są najwyższe w tkankach oka, lecz i w innych tkankach – w wątrobie, nadnerczach, tkance tłuszczowej, nerkach i gruczole piersiowym osiągają także dość wysokie stężenia.
Luteina i zeaksantyna w tkankach oka
Obecność luteiny w tkankach oka wywiera podwójne działanie. Z jednej strony, luteina działa jak filtr światła z zakresu wysokoenergetycznego (niebieskiego i ultrafioletu). Z drugiej zaś strony, dzięki swym właściwościom antyoksydacyjnym, wywiera działanie „zmiatacza” wolnych rodników. W plamce żółtej oka występują luteina i zeaksantyna, z kolei nie stwierdzono obecności beta karotenu. W obrębie samej plamki występują różnice w stężeniach karotenoidów – w centralnej części plamki (zwanej dołeczkiem środkowym) przeważa zeaksantyna, w obwodowej części plamki wyższe stężenie ma luteina.
Barwniki plamkowe wywierają korzystny wpływ na siatkówkę. Barwniki te mają umiejętność usuwania wolnych rodników tlenowych, dlatego, iż pochłaniają wysokoenergetyczną część widma światła, działają jak filtr, chroniąc siatkówkę przed urazem fototoksycznym, jest to przed uszkodzeniem komórek siatkówki poprzez światło. dlatego, iż działają jak filtr światła, nie przepuszczając krótkofalowej części widma światła (tzn. fal o wyższej energii), wywołują pomniejszenie aberracji chromatycznej układu optycznego oka, co pośrednio może wpłynąć korzystnie na poprawę ostrości wzroku.
Występują różnice w odkładaniu luteiny w tkankach w zależności od płci. Zaobserwowano, że gęstość barwników plamkowych jest nieco wyższa u mężczyzn, jednakże stężenie karotenoidów w surowicy i tkance tłuszczowej są wyższe u kobiet. Najprawdopodobniej, zatem, fakt większego gromadzenia karotenoidów w tkance tłuszczowej, związany jest ze stwierdzoną niższą gęstością barwników w obszarze plamki. Ponadto niższy poziom barwników plamki występuje u osób otyłych, co może być powiązane zarówno z mniejszą konsumpcją karotenoidów poprzez te osoby i konkurencyjnym w relacji do siatkówki wychwytem tych związków poprzez tkankę tłuszczową.
Zwyrodnienie plamki powiązane z wiekiem (AMD)
Zwyrodnienie plamki powiązane z wiekiem (z angielskiego: Age-related Macular Degeneration, AMD) jest schorzeniem ujawniającym się około 50 – 60 roku życia i prowadzącym do ciężkiego upośledzenia wzroku. Dochodzi wówczas do pojawienia się zmian w formie: druzów (a więc złogów nierozpuszczalnego materiału umiejscowionych między warstwą komórek nabłonka barwnikowego siatkówki -RPE a błoną Brucha), neowaskularyzacji podsiatkówkowej (negatywny mechanizm nowotworzenia naczyń krwionośnych) albo zaniku nabłonka barwnikowego, co jest powodem nieodwracalnego i nieraz znacznego pogorszenia widzenia.
Pacjenci chorzy na AMD zgłaszają następujące symptomy subiektywne:
· postępujący spadek ostrości wzroku, w szczególności z bliska,
· niewielkie mroczki,
· zniekształcenie obrazu (tak zwany metamorfopsje),
· z czasem spadek ostrości wzroku przy patrzeniu w dal,
· obniżenie ostrości wzroku w przyciemnionych pomieszczeniach i mroczek centralny aktualny w ciemności, a również niepoprawna adaptacja do ciemności (u niektórych chorych na AMD w startowym stadium i z niezłą ostrością wzroku)
Nasilenie objawów zależy od umiejscowienia zmian względem dołeczka środkowego. Dla postaci suchej charakterystyczne jest stopniowe pogorszenie widzenia pośrodku kilku miesięcy albo lat, w formie wysiękowej możliwa jest znaczna strata widzenia, nawet pośrodku kilku dni.
Na postęp AMD wpływ ma szereg czynników. Głównym z nich jest wiek, gdyż częstość występowania tego schorzenia wzrasta z wiekiem. Spore znaczenie mają uwarunkowania genetyczne, czynniki środowiskowe, niepoprawna dieta i palenie tytoniu, dolegliwości układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, otyłość. Na postęp AMD wydaje się wpływać sporo przedmiotów, między innymi promieniowanie elektromagnetyczne w dziedzinie ultrafioletu, niedobór mikroelementów potrzebnych w procesach antyoksydacyjnych, przewlekłe mechanizmy zapalne.
Częstość występowania AMD rośnie, poprzez co dolegliwość ta stanowi coraz większy problem socjalny. Gdyż nie istnieje w pełni efektywna sposób leczenia AMD sprawą szczególnie ważną staje się profilaktyka tego schorzenia.
Wpływ luteiny na plamkę żółtą
Antyoksydanty (na przykład luteina) zapobiegają uszkodzeniom oksydacyjnym siatkówki, co zapobiega natomiast postępowi AMD. Witaminy A, C, E i pierwiastki takie, jak selen i mangan, przyczyniają się zarówno do zapobiegania niektórym schorzeniom oczu, jak i spowalnienia toczących się już mechanizmów degeneracyjnych. dlatego mają one pozytywny wpływ na poprawne funkcjonowanie narządu wzroku. Wit. A (Retinol) jest ważnym składnikiem światłoczułych komórek siatkówki oka (fotoreceptorów), odgrywając tym samym bardzo ważną rolę w procesie widzenia. Wit. E (α-tokoferol) jest składnikiem błony komórkowej. Spełnia także funkcję ochronną działając jako antyutleniacz tłuszczowy. Wit. C – kwas askorbowy – jest bardzo istotnym antyutleniaczem, który musi być dostarczany wspólnie z właściwą dietą, gdyż organizm człowieka nie posiada umiejętności syntetyzowania tej witaminy. Najbogatszym źródłem witaminy C są owoce cytrusowe i warzywa, jednakże w trakcie mechanizmów przetwórczych wit. C regularnie traci własne właściwości. wit. C bierze także udział w procesach syntezy kolagenu i przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania tkanki kostnej i łącznej. Selen i mangan są bardzo ważnymi pierwiastkami wchodzącymi w skład niektórych enzymów. Mikroelementy te biorą także czynny udział w antyoksydacyjnych procesach obronnych komórki.
Antyoksydanty zmniejszają mechanizm powstawania szkodliwych utlenionych form, a poprzez to chronią zewnętrzne segmenty fotoreceptorów. W procesie rozwoju AMD dochodzi również do odkładania się utlenionych form różnych związków chemicznych w tkankach, co prowadzić może do uszkodzenia albo śmierci komórek. Podawanie luteiny może zahamować odkładanie się tych związków, a poprzez to spowalniać mechanizmy degeneracyjne siatkówki. Liczne badania potwierdzają, iż przyjmowanie (suplementacja) luteiny prowadzi do wzrostu gęstości barwników plamkowych i poprawy funkcji wzrokowej nie tylko u osób zdrowych, lecz również u chorujących na AMD. Luteina (a również inne karotenoidy) mogą spowalniać rozwój szeregu innych chorób, będących powodem zaburzeń widzenia.
Zaćma
Uważane jest, że do rozwoju zaćmy przyczynia się między innymi promieniowanie UV. Wywiera ono działanie zarówno poprzez bezpośrednie uszkodzenia DNA komórek soczewki, jak i poprzez produkcję wolnych rodników tlenowych. Na postęp zaćmy wpływ mają również inne czynniki, jak ((na przykład obniżony poziom glutationu, co przyczynia się do zaburzeń układu antyoksydacyjnego soczewki oka. U chorych na zaćmę występuje obniżony poziom witaminy A, karotenów, karotenoidów: luteiny i zeaksantyny i witaminy B. Spożywanie produktów naturalnych, jak i suplementów farmakologicznych zawierających karotenoidy, witaminę C, E, kwas foliowy i ryboflawinę, prowadzi do poprawy wzroku u chorych z zaćmą związaną z wiekiem. Może być to powiązane zarówno z hamowaniem procesu mętnienia soczewki, jak i ze zwiększeniem gęstości barwników plamkowych.
Retinopatia cukrzycowa
Droga promieni świetlnych prowadzi poprzez rogówkę i soczewkę, następnie poprzez źrenicę (otwór w tęczówce – kolorowej części naszego oka) i ciało szkliste dochodzi do siatkówki. Ta ostatnia złożona jest między innymi z wielu receptorów wrażliwych na bodźce świetlne. Jej centralna część – plamka – odpowiada za ostre (centralne) widzenie i rozpoznawanie kolorów. Siatkówka (błona wewnętrzna) musi być zaopatrywana w substancje odżywcze i tlen poprzez gęstą sieć naczyń krwionośnych, z których najmniejsze to naczynia włosowate. Retinopatia cukrzycowa to najczęstsze powikłanie cukrzycy i dotyczy właśnie siatkówki. Uszkodzenie następuje jednak pośrednio: na początku podlegają mu naczynia włosowate, później receptory i włókna nerwowe w błonie wewnętrznej.
W badaniach podejmujących temat wpływu antyoksydantów na postęp retinopatii cukrzycowej zaobserwowano, eż długoterminowe przyjmowanie antyoksydantów hamuje tworzenie zaburzeń naczyniowych siatkówki i postęp retinopatii cukrzycowej we inicjalnych stadiach. Luteina skutecznie redukuje uszkodzenia siatkówki powstające w mechanizmie niedokrwienia.
Substancje lecznicze wchodzące najczęściej w skład preparatów dostępnych bez recepty służących w chorobach oczu
1. KAROTENOIDY
· Luteina
· Zeaksantyna - 1,6 mg
Oba karotenoidy występują w fotoreceptorach i w komórkach nabłonka barwnikowego plamki (głownych częściach siatkówki oka), nadając jej żółte zabarwienie. Zarówno zeaksantyna, jak i luteina, posiadają mocne właściwości przeciwutleniające (antyoksydacyjne) i stanowią swoisty filtr szkodliwego (dla siatkówki) promieniowania światła niebieskiego i nadfioletowego. Zarówno zeaksantyna jak i luteina nie są syntetyzowane poprzez nasz organizm, dlatego istnieje konieczność ich suplementacji szczególnie w profilaktyce zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD).
2. ANTYOKSYDANTY
· L-glutation
Jeden z ((głownych antyoksydantów – najważniejszy „zmiatacz” wolnych rodników, konieczny w odtruwaniu komórek oka. W siatkówce L-glutation ochrania wielonienasycone kwasy tłuszczowe przed szkodliwą oksydacją (utlenianiem). Niedobory tego składnika nasilają się wspólnie z wiekiem i prowadzą do ((tak zwany stresu oksydacyjnego.
· Pine bar (ekstrakt z sosny syberyjskiej)
Ekstrakt z sosny syberyjskiej – pycnogenol – standaryzowany na zawartość flawonoidów jest aktualnie – jak wykazały badania kliniczne – najsilniejszym ze znanych antyoksydantów pochodzenia roślinnego. Pycnogenol jest służący w retinopatii cukrzycowej, bo powiększa przepływ krwi i uszczelnia naczynia kapilarne występujące w oku i stabilizuje kolagen i przeciwdziała stanom
zapalnym. Pycnogenol rekomendowany jest w startowych etapach retinopatii cukrzycowej.
· Borówka czernica (ekstrakt)
Ekstrakt z borówki czernicy standaryzowany na obecność antocyjanozydów zawiera powyżej 15 związków, między innymi : myrtylina, rutozyd, kwercetyna, pochodne malwidyny, delfinidyny i cyjanidyny uszczelniają ściany małych naczyń krwionośnych oka znajdując wykorzystanie w leczeniu stanów zapalnych, obrzęków i mikrokrwawień ocznych. Antocyjanozydy regulują także mikrokrążenie w naczyniach siatkówki i w obrębie tęczówki poprawiając ostrość widzenia. Regenerują ponadto barwnik wzrokowy (rodopsynę) biorący udział w adaptacji wzroku do półmroku i ciemności. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym antocyjanozydy hamują utlenianie lipidów – składników błon komórkowych oka. Ekstrakt z borówki czernicy powinien być służący w retinopatiach i w chorobach oczu wywołanych zaburzeniami mikrokrążenia, między innymi : u osób starszych i u pacjentów chorych na cukrzycę.
3. OMEGA-3 - KWASY TŁUSZCZOWE
Nienasycone kwasy tłuszczowe OMEGA-3 posiadają właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe. Jeden ze składników należących do ekipy kwasów Omega-3, kwas DHA (kwas dekozaheksaenowy) występuje naturalnie w siatkówce oka i zabezpiecza jej w najwyższym stopniu wrażliwe miejsca – fotoreceptory. Kwas DHA przedłuża funkcjonowanie komórek siatkówki w szczególnie trudnych warunkach, w okresie niedokrwienia i niedotlenienia, i ogranicza odkładanie się toksycznych substancji przyczyniających się do rozwoju AMD. Wykorzystywanie kwasów Omega-3 poprawia także ukrwienie nerwu wzrokowego.
4. WITAMINY
Witaminy z gatunku B są bardzo istotne dla utrzymania fizjologicznych funkcji wzroku i ochrony przed zmianami chorobowymi w strukturach oka. Ich pomniejszone wytwarzanie albo niska podaż z pożywieniem mogą przyczynić się do różnych zmian chorobowych w strukturach oka.
· wit. B1 (tiamina)
wit. B1 jest składnikiem niektórych enzymów i bierze udział w metabolizmie węglowodanów i kwasów tłuszczowych. Klasyfikuje funkcjonowanie nerwu wzrokowego i dostarcza „energię” do mięśni. Symptomem niedoboru witaminy B1 może być osłabienie kurczliwości mięśni i ból oczu.
·
wit. B2 (ryboflawina)
Odgrywa istotną rolę w fizjologii tkanek pozbawionych unaczynienia, takich jak: rogówka, soczewka, szklistka i plamka. Niedobór witaminy B2 objawia się swędzeniem i pieczeniem oczu, nadwrażliwością na jasne światło i zwyrodnieniem rogówki. Suplementacja witaminy B2 jest rekomendowana w startowym okresie zaćmy i w zapaleniu spojówek.
·
wit. B3 (PP; niacyna)
Wpływa na regenerację barwnika wzrokowego - rodopsyny i poprawia ukrwienie oka.
·
wit. B6 (pirydoksyna)
Niedobór witaminy B6 może być powodem zapalenia nerwów, w tym nerwu wzrokowego, i zmniejszonej odporności na infekcje. Pirydoksyna ułatwia wchłanianie magnezu, a również współdziała z innymi witaminami i mikroelementami, a również enzymami, w procesach metabolicznych tkanki nerwowej.
·
wit. B9 (kwas foliowy)
Kwas foliowy jest konieczny do syntezy witaminy B1, a jej metabolit do syntezy DNA.
·
wit. B12 (cyjanokobalamina)
Spełnia funkcję koenzymu, zawiera w swej cząsteczce kobalt i bierze udział w transporcie tlenu we krwi. Obecność witaminy B12 jest konieczna do syntezy białek odpowiedzialnych za utrzymanie prawidłowej funkcji narządu wzroku. Podaż tej witaminy jest szczególnie ważna u osób starszych z racji na pomniejszenie jej wchłaniania wspólnie z wiekiem.
·
wit. C
Wzmacnia ścianki naczyń, polepsza odżywianie soczewek, minimalizuje przepuszczalność naczyń krwionośnych, sprzyja normalizacji wytwarzania płynu łzowego.
·
wit. E
Mając mocne właściwości antyoksydacyjne, hamuje tworzenie toksycznych substancji uszkadzających naczynia krwionośne, zapobiega uszkodzeniu białek i komórek fotoreceptorów.
5. MINERAŁY
Warunkują aktywność enzymów antyoksydacyjnych.
· Cynk
Cynk jest jednym z czynników stabilizujących błony komórkowe. Odgrywa istotną rolę w syntezie białek i węglowodanów i warunkuje poprawną czynność układu odpornościowego. Jest składnikiem wielu enzymów. Posiada właściwości antyoksydacyjne. Zaleca się wykorzystywanie cynku łącznie z selenem i miedzią.
· Selen
Selen uczestniczy w reakcjach enzymatycznych, które ochraniają komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym. Niedobór selenu w pożywieniu przyczynia się do obniżenia aktywności enzymu (peroksydazy glutationowej), który „oczyszcza” organizm z wolnych rodników i dlatego zapobiega uszkodzeniom wielu komórek. ponadto wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe. Wzmacnia także odporność organizmu.
wit. E zapobiega utracie selenu z ustroju i zatrzymuje go w organizmie w formie aktywnej. Selen odgrywa istotną rolę w profilaktyce zaćmy.
· Magnez
Magnez aktywuje ok. 300 enzymów biorących udział w przemianach: węglowodanowej, białkowej i lipidowej. Stabilizuje błony komórkowe, działa przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo i minimalizuje pobudliwość nerwowo-mięśniową. Bierze udział w procesach obronnych pobudzając fagocytozę i produkcję przeciwciał odpornościowych.
· Mangan
Mangan należy do pierwiastków śladowych, których niewielkie ilości są konieczne w ochronie komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
· Miedź
Działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie, a również minimalizuje pobudliwość mechanizmu nerwowego. Miedź uczestniczy w syntezie kolagenu, elastyny i hemoglobiny i jest istotnym składnikiem enzymów (dysmutaza ponadtlenkowa, ceruloplazmina) o właściwościach antyoksydacyjnych.
6. RESVERATROL
Resveratrol jest związkiem z gatunku polifenoli roślinnych. Jego bogatym źródłem jest czerwone wino, a również między innymi : skórki czerwonych winogron i śliwek. To jemu przypisuje się korzystny wpływ na serce, a również własności przeciwwirusowe. Przeciwzapalne spektrum działania resveratrolu jest na tyle spore, że może on być używany w medycynie do leczenia różnorodnych schorzeń o podłożu zapalnym. Mogą to być (((na przykład schorzenia dolnych dróg oddechowych, takie jak astma, czy przewlekła obutracyjna dolegliwość płuc, a również stany zapalne stawów
- Objawy Kolejny Szpital Sprzedaje Oddział Kardiologii: Inwestor Strategiczny Pilnie Poszukiwany:
- Przyczyny przyjęli 12 września br. uchwałę o likwidacji oddziału kardiologii z intensywnym nadzorem kardiologicznym, poradni kardiologicznej, pracowni EKG i pracowni echokardiograficznej w Szpitalu karotenoidy, antyoksydanty, witaminy i mikroelementy w profilaktyce i leczeniu chorób oczu co znaczy.
- Objawy Konsultant Wojewódzki: Wiem, Że Muszę Być Jak Żona Cezara:
- Przyczyny Wojewódzki konsultant w zakresie kardiologii prof. Lech Poloński zamierza najpierw przyszłego roku rozmawiać z wojewodą śląskim o rezygnacji z funkcji. Prof. przekazał nam, iż gotowy jest rozważyć karotenoidy, antyoksydanty, witaminy i mikroelementy w profilaktyce i leczeniu chorób oczu krzyżówka.
- Objawy Kiedy Wiedza I Technika Ratują Czyjeś Życie...:
- Przyczyny niewydolnością krążenia do szpitala trafiają bardzo regularnie. To powód 60-70 proc. przyjęć na oddziały kardiologiczne. Jest wśród nich taka ekipa pacjentów, dla których jedynym ratunkiem, co karotenoidy, antyoksydanty, witaminy i mikroelementy w profilaktyce i leczeniu chorób oczu co to jest.
- Objawy Kolejne Pobranie Narządów W Woj. Świętokrzyskim: Kończy Się Kryzys W Transplantologii?:
- Przyczyny Szpitalu Zespolonym w Kielcach lekarze pobrali do przeszczepu, za zgodą rodziny, wątrobę i nerki od zmarłego tragicznie dawcy. Narządy uratowały życie trzem osobom. Świętokrzyskie, w okolicy karotenoidy, antyoksydanty, witaminy i mikroelementy w profilaktyce i leczeniu chorób oczu słownik.
- Objawy Kiedy Lekarz Może Wypisać Receptę Nie Widząc Pacjenta?:
- Przyczyny bez kontaktu z pacjentem w gabinecie lekarskim i proste medyczne rady udzielane poprzez telefon to rzeczywistość. Lekarze rodzinni chcieliby jednak, tak aby ten rodzaj świadczeń w ramach podstawowej karotenoidy, antyoksydanty, witaminy i mikroelementy w profilaktyce i leczeniu chorób oczu czym jest.
Czym jest Karotenoidy, antyoksydanty znaczenie w Słownik medycyny K .
