Definicja Anatomia i fizjologia skóry

Co to jest Anatomia i fizjologia skóry: Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała. U dorosłej osoby jej powierzchnia stanowi ok. 2 m2, waży 3 kg i ma średnio 3 mm grubości. W jej budowie anatomicznej odznacza się trzy warstwy: naskórek, skórę właściwą i tkankę podskórną.Anatomia skóry Naskórek (epidermis ) Jest w najwyższym stopniu zewnętrzną warstwą skóry. Złożona jest z komórek ściśle przylegających do siebie (keranocytów), ułożonych w zachodzące na siebie warstwy. Daje to skórze sposobność zmiany kształtu w trakcie wykonywania ruchów. Warstwy nabłonka płaskiego tworzące naskórek łączą się ze skórą właściwą przez brodawki skórne. Komórki te stale powstają w czynnych podziałowo, najgłębszych warstwach rozrodczych naskórka: podstawnej i kolczystej. Pod wpływem następnych pokoleń keranocytów dokonuje się ich wędrówka. w trakcie tej biernej wędrówki zachodzą w nich ważne zmiany- ulegają rogowaceniu, odwodnieniu, a ich metabolizm etapowo słabnie aż wreszcie zamiera. Białka żywych komórek naskórka przekształcają się w tak zwany skleroproteiny- białka włókniste, keratynę, odporną na wpływy chemiczne i nierozpuszczalną w wodzie. Martwe komórki warstwy zrogowaciałej złuszczają się. Między komórkami warstwy podstawnej znajdują się melanocyty i komórki Langerhansa. Naskórek jest w najwyższym stopniu aktywną biologicznie warstwą- spełnia sporo funkcji, między innymi dzięki obecności keratyny pełni funkcję ochronną, dzięki melaninie- chroni przed promieniowaniem ultrafioletowym.Naskórek stanowiąc zewnętrzną powłokę chroni organizm przed wnikaniem drobnoustrojów. Skóra właściwa (cutis/ corium ) Zbudowana jest z mocnej tkanki łącznej poprzetykanej naczyniami włosowatymi. W graniczącej z naskórkiem warstwie brodawkowatej występują fibrocyty wytwarzające włókna i komórki układu odpornościowego: histiocyty, komórki tuczne, limfocyty. W sieci elastycznych włókien kolagenowych znajdują się sploty naczyń krwionośnych i chłonnych i liczne zakończenia nerwowe. W obrębie tej struktury znajdują się także gruczoły potowe i łojowe. Wszystkie składowe są luźno ułożone w międzykomórkowej substancji podstawnej, której zrąb strukturalny tworzą liczne włókna kolagenowe, retikulinowe i sprężyste. Włókna kolagenowe są kluczowym składnikiem budulcowym skóry, stanowiąc ok. 72% jej suchej masy. Cechuje je rozciągliwość i oporność na urazy mechaniczne. Od kondycji włókien zależy wygląd zewnętrzny skóry- wspólnie z wiekiem, a również pod wpływem czynników środowiskowych, między innymi promieniowania ultrafioletowego stają się kruche. Przejawia się stratą jędrności i młodzieńczego wyglądu. Włókna sprężyste tworzą siatkę oplatającą włókna kolagenowe. Są bardzo rozciągliwe (do 50%), odpowiadają za rozciągliwość i sprężystość skóry. Budują je aminokwasy, a przestrzenie pomiędzy nimi wypełnia bezpostaciowa substancja glikoproteinowa Włókna retikulinowe stanowią siatkę w warstwie brodawkowatej w rejonie naczyń krwionośnych i tym podobne Substancja podstawna, określana mianem matriks skóry, to śluzowielocukry, kwas hialuronowy i chondroitynosiarkowy, białka i glikoproteiny. Tkanka podskórna (subcutis ) Zbudowana jest w pierwszej kolejności z komórek tłuszczowych różnej wielkości zgrupowanych w tak zwany zraziki tłuszczu. Ponadto znajdują się tu naczynia krwionośne i chłonne i włókna nerwowe. Pełni funkcje podporowe i chroni przed urazami mechanicznymi. Stanowi równocześnie magazyn energetyczny organizmu. Tkanka podskórna ma różną grubość w poszczególnych okolicach ciała, a w niektórych nie występuje wogóle na przykład na powiekach. Kluczowe funkcje skóry Skórny mechanizm termoregulacji Skóra jest kluczowym narządem regulacji temperatury organizmu. Pośredniczy między organizmem a środowiskiem zewnętrznym. Niezależnie od temperatury otoczenia ciało zdrowej osoby utrzymuje 36.6oC. Służą temu dwa rodzaje systemów- pierwszy to kurczenie i rozszerzanie naczyń włosowatych, drugi zaś angażuje gruczoły potowe. Istotą pierwszego systemu jest fakt, że zakończenia czuciowe ciepła i zimna powodują rozszerzanie albo kurczenie naczyń w zależności od temperatury. Pod wpływem niskich temperatur naczynia włosowate kurczą się zaś pod wpływem wysokich- rozszerzają. Przy rozszerzonych naczyniach włosowatych napływa więcej krwi i szybciej następuje wychłodzenie organizmu. W niskich temperaturach krążenie jest utrudnione, co zapobiega ochładzaniu organizmu. Istotą drugiego systemu jest czynność gruczołów potowych wydzielających słonawy pot, który parując schładza organizm. Gruczoły potowe są w stanie wydzielić nawet 10 litrów potu aby uchronić w ten sposób organizm przed przegrzaniem. Ochronny płaszcz skóry Powłoka skórna zabezpiecza organizm przed stratą płynów i przed wnikaniem drobnoustrojów do wnętrza organizmu. Ochronę przed drobnoustrojami zapewnia kwaśna powłoka hydro- lipidowa pokrywająca naskórek. W jej skład wchodzi między innymi wydzielina gruczołów łojowych i pot. Ponadto istnieje jeszcze jedna zapora w formie warstwy zrogowaciałych komórek, które przepuszczają jedynie cząsteczki o odpowiednim ładunku elektrycznym.Przed wnikaniem mikroorganizmów chroni także nieustanne złuszczanie się martwych komórek nabłonkowych. Skóra wytwarza także substancję podobną do hormonów (interleukinę), która współdziała w trakcie mobilizacji mechanizmu odpornościowego organizmu. Ponadto obecne w niej komórki Largenhansa wychwytują mikroorganizmy i inne antygenty aby "zaprezentować" je limfocytom T, które są odpowiedzialne za stworzenie odpowiedniej odpowiedzi układu odpornościowego. Skóra stanowi zatem ważną część układu immunologicznego. Dodatkowo chroni przed zanieczyszczeniem powietrza, dymem papierosów, promieniami słonecznymi