Definicja Rozpoznawanie raka piersi

Co to jest Rozpoznawanie raka piersi: Dla wczesnego wykrywania raka piersi bardzo istotne znaczenie mają systematycznie prowadzone badania diagnostyczne, które pozwalają na inicjalne wykrycie dolegliwości na kroku kiedy można ją wyleczyć. Najpowszechniej stosuje się samobadanie piersi (badanie palpacyjne), wykonywanie samodzielnie poprzez kobietę w warunkach domowych w spokoju, i mammografia albo badanie ultrasonograficzne. W późniejszym etapie wykonuje się badanie cytologiczne materiału otrzymanego drogą biopsji. W celu potwierdzenia bądź wykluczenia raka piersi należy wykonać następujące badania: Samobadanie piersi Badanie palpacyjne powinno obejmować zawsze oba sutki i węzły chłonne po obu stronach ciała. W badaniu należy uwzględnić fałd i dół pachowy. Szczególną uwagę należy zwrócić na górny boczny kwadrant gruczołu piersiowego, gdyż ok. 50% złośliwych nowotworów sutka jest zlokalizowanych właśnie tam. Małe guzki najtrudniej jest zauważyć w części centralnej gruczołu. Idealny okres na badanie piersi u kobiet miesiączkujących przypada w tydzień po zakończeniu miesiączki, kiedy to gruczoły są najmniej obrzęknięte, a piersi najmniej bolesne. Każdy guzek albo inna zmiana sutka nasuwa podejrzenie nowotworu i powinny zostać jednoznacznie wyjaśnione poprzez chirurga albo onkologa. Badanie lekarskie Doktor przeprowadza kliniczne badanie przedmiotowe, które obejmuje: badanie wzrokiem ocena wagi ciała i wzrostu pacjentki, ocena symetrii, wielkości, wyglądu skóry i brodawek obu sutków u pacjentki stojącej albo siedzącej (z rękami opuszczonymi, rękami opartymi z boku na biodrach, rękami podniesionymi do góry), badanie skóry sutków w poszukiwaniu nacieków, owrzodzeń i tym podobne, badanie palpacyjne w pozycji siedzącej i leżącej obu sutków: - badanie każdej z 4 ćwiartek sutka (kwadranty) i wypustki pachowej (ogon Spence'a), - ocena każdej ćwiartki i wypustki pachowej w 3 pozycjach (pacjentka stoi, leży na wznak i na boku), - badanie spoistości, ewentualnych zgrubień, ich przesuwalności wobec skóry i podłoża (mięśni), - ocena brodawki - zwrócenie uwagi na ewentualne wciąganie, stwardnienie, wydzielinę, "wyprysk" (dolegliwość Pageta), badanie guza w sutku: - ustalenie jego lokalizacji w sutku, - ustalenie jego relacji do ściany klatki piersiowej i skóry, - ocena jego wielkości (wymiar w cm), badanie i ocena regionalnych (okolicznych) węzłów chłonnych: - dół pachowy, - dół nadobojczykowy i okolica szyi, - kliniczna ocena ewentualnego zajęcia węzłów poprzez przerzuty, ocenę stanu układu oddechowego, pokarmowego, kostnego, ośrodkowego układu nerwowego badanie ginekologiczne. Mammografia Mammografia jest sposobem badania sutka promieniami rentgenowskimi wykorzystującą różnicę pochłaniania promieniowania poprzez tkankę gruczołową i tłuszczową służącą w celu wykrycia i rozpoznawaniu zmian w piersi. Dawka promieniowania w trakcie mammografii jest zbliżona do dawki otrzymywanej w trakcie prześwietlenia zęba. Mammografia jest pomocna przy ustalaniu rozpoznania u kobiet z symptomami dolegliwości, jeżeli doktor nie wyczuwa wyraźnego guzka. Dzięki mammografii można wykryć guzki albo inne zmiany i nieprawidłowości w piersi w bardzo inicjalnym etapie, kiedy jeszcze nie można tych zmian wykryć w procesie samobadania czy w trakcie badań palpacyjnych realizowanych poprzez lekarza. Umożliwia wykrycie raka nawet o średnicy mniejszej niż 0,5 cm, w trakcie gdy badanie ręczne umożliwia zazwyczaj wykrycie zmian o średnicy co najmniej 2 cm. Guzki łagodne są zwykle jednolite, okrągłe, mają gładki zarys i są otoczone warstwą tkanki tłuszczowej z kolei nowotwory złośliwe są bardziej gęste, mają nieregularny kształt i nierówny zarys. Regularnie w obu typach zmian dochodzi do odkładania się cząsteczek wapnia, nie mniej jednak zwapnienia w zmianach łagodnych są z reguły spore, a w zmianach złośliwych są delikatne i mają nieregularny kształt. Mammografia pozwala na bardzo wysoką wykrywalność zmian nowotworowych. Mammografię wykonuje się: u kobiet w wieku ponad 35. roku życia, u których piersi mają zazwyczaj strukturę guzkową, która może maskować obecność guzka nowotworowego o małych rozmiarach; w razie stwierdzenia wycieku z brodawki; w razie obecności guzka w badaniu palpacyjnym w razie stwierdzenie twardych węzłów chłonnych pachowych w razie bolesności piersi (mastodynii) niezależnej od cyklu u kobiet leczonych na skutek raka piersi, w celu ewentualnego wykrycia innych ognisk raka w tej samej albo drugiej piersi, jako badanie kontrolne, często, u kobiet leczonych przedtem na skutek raka piersi, w celu dokładnego umiejscowienia małych, trudno wyczuwalnych zmian w sutku przed planowaną operacją; u kobiet przyjmujących hormonoterapię zastępczą. Rutynowe badania przesiewowe mammograficzne wykonuje się u kobiet: w wieku 35-39 lat - co najmniej jedna mammografia, w wieku 40-49 lat - co 2 lata mammografia, w wieku 50-60 lat - co 1-1,5 roku mammografia, po 60. r. ż. - wg wskazań lekarskich, zazwyczaj co 1,5-2 lata do 75. roku życia, z ryzykiem rodzinnym, jeżeli rak piersi wystąpił u krewnej pierwszego stopnia przed 35. r. ż. - mammografię można zacząć już 5 lat przedtem niż wystąpiło to zachorowanie, otrzymujących hormonalną terapię zastępczą (HTZ) - mammografia co rok. jeżeli nie stwierdza się jakichkolwiek podejrzanych zmian w badaniu klinicznym i mammograficznym uważa się, iż piersi są zdrowe. w razie stwierdzenia w mammografii podejrzanej zmiany w sutku należy wykonać nakłucie (biopsję) guzka. jeżeli zarówno mammografia, jak i biopsja nie wskazują na nowotworowy charakter zmiany, można usunąć sam guzek. Czasem u młodych kobiet, w wieku poniżej 30 lat, można być prawie pewnym, iż guzek jest łagodny i ograniczyć się jedynie do obserwacji. jeżeli z kolei aczkolwiek jedno z badań sugeruje raka, należy wykonać operację. W ok. 20-25% przypadków rozwijający się nowotwór piersi nie jest wykrywany dzięki badania mammograficznego (tak zwany wyniki fałszywe ujemne). Dlatego także, kiedy mammografia nie wykazuje zmian nowotworowych kobieta powinna w dalszy m ciągu prowadzić regularne samobadanie piersi. Badanie ultrasonograficzne Badanie ultrasonograficzne bazuje na prześwietleniu ciała falami dźwiękowymi o wysokiej częstotliwości. Wykorzystuje się tu fakt, iż tkanki o innej gęstości różnie odbijają fale dźwiękowe, a odbite sygnały można przetworzyć na obrazy. USG pozwala na odróżnienie litego guzka od torbieli i jest przydatne w razie trudności w zlokalizowaniu guzka co ma miejsce w szczególności u młodych kobiet, kiedy tkanka gruczołu piersiowego jest zbyt gęsta, by można było wykonać mammografię. Badanie USG pozwala również wykryć widoczne na mammografii, a niewyczuwalne palpacyjnie guzki i służące jest w monitorowaniu zmian o charakterze nowotworowym bez potrzeby zbyt częstego napromieniania promieniami X w czasie następnych badań mammograficznych. USG wykrywa również mikrozwapnienia w piersi, a również pozwala ocenić unaczynienie guza (bogata sieć naczyń krwionośnych jast charakterystyczna dla zmian nowotworowych). Ultrasonografia obu sutków rekomendowana jest: u kobiet młodych, z obfitym utkaniem gruczołowym piersi, " u kobiet w ciąży, w okresie laktacji (w celu uniknięcia napromieniowania), u chorych, u których wyczuwalny palpacyjnie guz piersi nie uwidocznił się w badaniu mammograficznym, jako badanie pomocnicze w różnicowaniu pomiędzy guzem litym a torbielą sutka. przy wykonywaniu celowanej punkcji sutka; Biopsja Biopsja jest ostatecznym badaniem do określenia rozpoznania w razie podejrzenia nowotworu złośliwego piersi. Rozpoznanie raka sutka może być postawione jedynie w oparciu o rezultat badania cytologicznego albo histopatologicznego materiału pobranego z guza. W tym celu wykonuje się badanie cytologiczne zaaspirowanego dzięki ((tak zwany biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej punktatu podejrzanej zmiany w obrębie miąższu sutka a w razie niemożności pobrania punktatu niezbędne jest chirurgiczne usuwanie guza i badanie śródoperacyjne. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa - Badanie to bazuje na nakłuciu guzka pod kontrolą mammograficzną albo ultrasonograficzną cienką igłą i pobraniu materiału do strzykawki. jeżeli w strzykawce pojawia się płyn potwierdza to rozpoznanie torbieli i umożliwia efektywnie opróżnienie jej. w razie gdy w strzykawce pojawi się krew istnieje małe (1:2000) prawdopodobieństwo, iż w torbieli powstał rak i wtedy należy wykonać zabieg operacyjny. W przyadku nakłucia guzków litych pobiera się niewielką liczbę komórek do igły, a następnie przeprowadza się badanie cytologiczne (pod mikroskopem), które może potwierdzić obecność komórek nowotworowych. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) jest możliwa tylko przy badanych zgrubieniach albo guzach, powinna być realizowana obowiązkowo w przypadku wszystkich zmian w sutku stwierdzanych palpacyjnie i/ albo radiologicznie (uwaga: niekorzystny rezultat biopsji nie zwalnia przed wycięciem chirurgicznym). realizowana dzięki mammografii (ręcznie / albo stereotaktycznie) / albo usg. Biopsja gruboigłowa - Badanie to pelega na nakłuciu w znieczuleniu miejscowym guzka specjalną igłą, która wycina z guzka mały fragment tkanki oceniany następnie w badaniu mikroskopowym. Biopsja otwarta - To jest zabieg opierający na usunięciu samego guzka z marginesem otaczających zdrowych tkanek realizowany u każdej kobiety w wieku ponad 30 lat, u której stwierdzono obecność podejrzanego guzka w sutku. usuwanie samego guzka nazywane jest biopsją otwartą i dzieje się zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym. Badania mikroskopowe Badanie to bazuje na ocenie mikroksopowej materiału pobranego: ze zmian patologicznych dzięki punkcji (cienkoigłowej / albo gruboigłowej), z wycieku z brodawki, z wycinka z owrzodzenia, z wyciętego guza - w czasie operacji (badanie intra operationem). Rodzaje badania mikroskopowego: Badanie cytologiczne - Badanie niewielkiej ilości komórek pobranych wskutek biopsji cienkoigłowej z płynu w torbieli / albo wycieku z brodawki (((tak zwany cytologia aspiracyjna (komórki do badania pobrane zostały dzięki biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej. Badanie histopatologiczne - Badanie histopatologiczne (pod mikroskopem) tkanek pobranych w okresie biopsji / albo wyciętych przy operacji poddawane są badaniu histopatologicznemu. Termografia Termografia bazuje na wykonywaniu fotografii kamerą termowizyjną, rejestrującą promieniowanie podczerwone. gdyż tkanka nowotworowa ma zazwyczaj wyższą temperaturę niż otaczające ją tkanki zdrowe na obrazie z kamery widoczne są ciepłe i chłodne obszary w formie różnych barw. Galaktografia w razie wycieku treści płynnej z brodawki Badanie to polego na wykonaniu zdjeć RTG po wcześniejszym wypełnieniu środkiem cieniującym przewodów wyprowadzających. Badanie to wykonuje się jedynie przy przy wydzielinie / albo krwawieniu z brodawki. Inne badania Badanie ultrasonograficzne innych narządów (na przykład wątroby). Badanie radiologiczne (rtg): klatki piersiowej w 2 projekcjach (tylno-przedniej i bocznej), ewentualnie innych narządów (((na przykład kości). Badanie izotopowe (scyntygrafia): kośćca, wątroby. Tomografia komputerowa. Ocena stanu neurologicznego. Badanie krwi (morfologia, OB, poziom: mocznika, kreatyniny, bilirubiny, fosfatazy alkalicznej, elektrolitów)